Δεν ανήκω στην κατηγορία των αισιόδοξων που βλέπουν στην εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για την επίλυση του Κυπριακού. Με απόλυτη σιγουριά πιστεύω πως καμιά λύση δεν θα δοθεί χωρίς την έγκριση της Αγκυρας. Είναι αυτονόητη αυτή η διαπίστωση και εξηγεί γιατί οι εκάστοτε ηγέτες των Τουρκοκυπρίων στερούνται και του παραμικρού βαθμού αυτονομίας. Συνεπώς, το ζητούμενο είναι η Τουρκία, υπό την πίεση άλλων γεγονότων, να θελήσει να επανεκτιμήσει τη θέση της για τα δύο κράτη. Αυτά όσον αφορά τους γείτονές μας.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά, και αυτή έχει τις ευθύνες της που δεν είναι ασήμαντες. Ολες οι ηγεσίες της ουδέποτε ξεκαθάρισαν τι ακριβώς ήθελαν και τι ακριβώς είχαν στο πίσω μέρος του μυαλού τους. Διότι έχω την αίσθηση πως ουδέποτε αποδέχθηκαν την πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων. Φαίνεται πως η σταθερή πεποίθηση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι ότι οι Τουρκοκύπριοι δεν αποτελούν κοινότητα, αλλά μια μειονότητα. Με άλλα λόγια, οι Ελληνοκύπριοι προσβλέπουν ουσιαστικά στην επαναφορά του status quo ante της τουρκικής εισβολής. Οι ενστάσεις που διατυπώνουν σχετικά με τις εξουσίες της τουρκοκυπριακής πλευράς στο ενιαίο κράτος αυτό ακριβώς μαρτυρούν και αυτός είναι ένας από τους λόγους που η επανένωση της Μεγαλονήσου έχει καταστεί μέχρι στιγμής αδύνατη.
Καμία λύση στο Κυπριακό δεν θα δοθεί χωρίς την έγκριση της Αγκυρας. Συνεπώς, το ζητούμενο είναι η Τουρκία, υπό την πίεση άλλων γεγονότων, να θελήσει να επανεκτιμήσει τη θέση της.
Εχει επισημανθεί από πολλούς σχολιαστές ότι η παρούσα κατάσταση βολεύει όλους τους παίκτες του κυπριακού προβλήματος σε τέτοιο σημείο ώστε να αποτελεί τη λύση του. Βέβαια το ίδιο ισχυριζόταν και η τουρκική πλευρά η οποία, διά στόματος Μπουλέντ Ετσεβίτ, θεωρούσε πως το Κυπριακό είχε λυθεί διά της εισβολής. Ομως το κυπριακό παραμένει άλυτο και αυτό το διαπιστώνουμε από τις ποικίλες παρενέργειές του, μεταξύ των οποίων είναι και τα ζητήματα τα σχετικά με την ΑΟΖ.
Η κρατούσα ελλαδική άποψη είναι πως πρόκειται για πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Επί του πρακτέου τι σημαίνει αυτό το δόγμα; – διότι πρόκειται περί εθνικού δόγματος. Πως η λύση του προβλήματος περνάει μέσα από την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και την άρση των συνεπειών της εισβολής. Ομως πολιτική με ευχολόγια δεν γίνεται και οι μαξιμαλισμοί οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε αδιέξοδα. Βέβαια, υπάρχουν και αυτοί –και όπως διαπιστώνω δεν είναι λίγοι– που υποστηρίζουν πως η Κύπρος κάποτε θα απελευθερωθεί με πόλεμο. Να τους υπενθυμίσω τον «αόρατο δικτάτορα», ο οποίος προγραμμάτιζε να πιει τον καφέ του στην Κωνσταντινούπολη μέσα σε τρεις μέρες.
Συνοψίζοντας: Η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων θα πρέπει να αποφασίσει τι επιτέλους θέλει. Διζωνική – δικοινοτική με πολιτική ισότητα των δύο κοινοτήτων ή δύο ξεχωριστά κράτη; Επειδή η απόφαση είναι ζόρικη, προκρίνεται η εύκολη λύση της μη λύσης. Η Τουρκία έχει σαφή θέση, η Ελλάδα έχει προσχωρήσει στη γραμμή «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα συμπαρίσταται» και επειδή η Κύπρος δεν αποφασίζει, βρισκό-μαστε εδώ που βρισκόμαστε.
