Μερικές φορές στην πολιτική η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου δεν είναι αυτονόητη. Κρύβονται παγίδες ή παρανοήσεις ή σκοπιμότητες. Συνεπώς, καλόν είναι πριν απαντήσουμε να εξετάσουμε ποιος ρωτά, γιατί ρωτά και κυρίως αν μας συμφέρει να απαντήσουμε και αναλόγως να πράξουμε. Διότι μερικές φορές η σιωπή, ακόμα και σε ένα τέτοιο ερώτημα, είναι η προσφορότερη λύση. Εννοείται πως αν κρίνουμε ότι ο ερωτών έχει καλές προθέσεις, η ερώτησή του είναι άδολη, τότε μπορούμε άφοβα να πούμε πως νιάου-νιάου κάνει η γάτα.
Υστερα από αυτήν την προκαταρκτική παρατήρηση μπαίνω στο θέμα μου. Προχθές ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν έκανε μια ενδιαφέρουσα δήλωση. Είπε: «Εμείς δεν δεχόμαστε τα 12 μίλια, εσείς δεν δέχεστε τα 6. Να το συζητήσουμε, να τα βρούμε». Το φτωχό μου το μυαλό αποκωδικοποιεί την παραπάνω δήλωση ως εξής. Ποιος αριθμός βρίσκεται στη μέση μεταξύ του 12 και του 6; Αναντίρρητα το 9.
Η καλοπροαίρετη αντιμετώπιση αυτής της δήλωσης του Χ. Φιντάν δείχνει πως τα 9 μίλια χωρικά ύδατα και εναέριος χώρος είναι μια λύση αποδεκτή από την τουρκική πλευρά. Μα, τα 12 μίλια είναι αναφαίρετο κυριαρχικό μας δικαίωμα, είναι η γνωστή αντίδραση.
Συμφωνώ και υπερθεματίζω, όμως αυτό το ακούω επί μισόν αιώνα και μάλλον θα το ακούν και τα δισέγγονά μου, καθώς ουδεμία ελληνική κυβέρνηση αποτόλμησε αυτήν την επέκταση των χωρικών μας υδάτων. Υπερπατριώτες του πληκτρολογίου υπάρχουν πολλοί.
Μετά τη δήλωση του Χακάν Φιντάν το ερώτημα είναι: μπορεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα να αντέξει έναν τέτοιο συμβιβασμό; Μπορεί η μία και μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά να βρει τη λύση της στα 9 ν.μ.;
Συνεπώς το ερώτημα είναι: μπορεί το ελληνικό πολιτικό σύστημα να αντέξει έναν τέτοιο συμβιβασμό; Μπορεί η μία και μοναδική ελληνοτουρκική διαφορά να βρει τη λύση της στα 9 ν.μ.; Μπορεί μια κοινωνία που διαπαιδαγωγήθηκε επάνω στην maximum απαίτηση να αποδεχθεί, χωρίς κραδασμούς, μία ενδιάμεση λύση;
Θυμάμαι τις επιθέσεις που δέχθηκε η καθηγήτρια Μαρία Γαβουνέλη όταν είπε το αυτονόητο, πως σε μια διαπραγμάτευση ξεκινάς από το maximum για να καταλήξεις στον συμβιβασμό. Προφανώς όλοι αυτοί συγχέουν τη διαπραγμάτευση με την επιβολή των δικών μας θέσεων. Να δεχθώ πως όταν έχεις την ισχύ δύνασαι να επιβάλεις πλήρως τις θέσεις σου.
Οταν όμως ο συσχετισμός δυνάμεων χωρίς να είναι εις βάρος σου δεν είναι και υπέρ σου, τότε τι κάνεις; Το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό. Το βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας. Ή διαιωνίζεις το πρόβλημα ή το λύνεις διά του συμβιβασμού. Ολες οι ελληνικές κυβερνήσεις επέλεξαν την πρώτη οδό, τη διαιώνιση του προβλήματος. Είναι λύση βολική και εκ πρώτης όψεως ανώδυνη, ενώ δίνει την ευκαιρία σε πολιτικούς, δημοσιολογούντες, αποστράτους και διπλωμάτες να κτίσουν τις καριέρες τους.
Σήμερα, αν δεχθούμε ως λύση αυτό που υπονόησε ο Χακάν Φιντάν, η ελληνική κυβέρνηση έχει την τόλμη να προχωρήσει παραπέρα; Ή θα προσχωρήσει στην πολιτική του «άσ’ το για αργότερα», φοβούμενη τις αντιδράσεις;
