Τη «Λευκή Βίβλο για την Αμυνα», την πρώτη λέξη της Ε.Ε. μετά την «αιφνιδιαστική» κίνηση Τραμπ να αποσύρει την αμερικανική αμυντική στήριξη στη Γηραιά Ηπειρο, ακολούθησε χθες ο «οδικός χάρτης 2030 για τη διατήρηση της ειρήνης και την ετοιμότητα της άμυνας» της Κομισιόν. «Σε πέντε χρόνια η Ευρώπη πρέπει να είναι έτοιμη για έναν πόλεμο με τη Ρωσία», πρότεινε η Επιτροπή. Και αμέσως ξεκαθάρισε η εικόνα μιας Ενωσης σε ταχεία πορεία επανεξοπλισμού. Η αλλοτινή οριακή συνθήκη, γνώρισμα ακραίων περιόδων, τώρα αποτελεί στοιχειώδες αντανακλαστικό επιβίωσης. Η Ευρώπη ωθείται να υψώσει ασπίδες –όπως το drone wall– στις υβριδικές ασύμμετρες απειλές αυταρχικών καθεστώτων που ορθώνονται απειλητικά. «Οφείλει να εμφανιστεί πάνοπλη στα πεδία μάχης τού αύριο».
Και ξαφνικά όλα δείχνουν αλλαγμένα. Σαν ο προηγμένος κόσμος να έκανε μεταβολή από την κατεστημένη τάξη στην καλπάζουσα αταξία. Από τη ζωντανή ανάμνηση της συνεχούς νηνεμίας στις απανωτές εξάρσεις της προελαύνουσας θύελλας. Μια βαριά σκιά μοιάζει να καταβροχθίζει την επίπονη παραγωγή φωτός. Η ανακούφιση για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα δεν απομάκρυνε τον φόβο ενός ταραγμένου δυστοπικού αύριο. Διότι είναι εύθραυστη η εκεχειρία και αποκαρδιωτικό το ενδεχόμενο ενός ναυαγίου ή μιας ειρηνευτικής εκκίνησης πάνω σε σαθρές βάσεις. Ο τερματισμός του πολέμου δεν σημαίνει ειρήνη. Που είναι κάτι βαθύτερο και μονιμότερο από την απουσία πυρών, είναι όταν οι διαφορές δεν εκκολάπτουν με τον χρόνο την ίδια κρίση, η φρίκη δεν στοιχειώνει το μέλλον και άφοβα ανασαίνει ο λαβωμένος κόσμος.
Ακόμη, διότι μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, καίει το διηπειρωτικό «τόξο της φωτιάς», ώς τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, σοβούν οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί που γεννούν και αποχαλινώνουν συρράξεις. Δεκαετίες τώρα υπάρχουν φωτιές που δεν σβήνουν, εκεχειρίες που κατακερματίζονται και εγκαθιστούν πυρήνες βίας, όμως όχι τόσο στη Δύση· δεν είχαν απειληθεί ώς τώρα οι αιθέρες της δικής μας πολυεθνικής οικογένειας. Ετσι η στόχευση μετατοπίστηκε. Προετοιμασία για πόλεμο. Που σημαίνει μειωμένη πίστη στη δύναμη του διαλόγου, εκκίνηση της μηχανής που παράγει λιγότερη διπλωματία και περισσότερη σύγκρουση.
Αλλά ο πόλεμος είναι ένας υπερβολικά οδυνηρός και δαπανηρός τρόπος επίλυσης των διαφορών. Αφανίζει, ισοπεδώνει, εκτοπίζει, ερημώνει. Οπως έλεγε ο Αϊζενχάουερ, δεν υπάρχει δόξα στον πόλεμο που να αξίζει το αίμα που κοστίζει.
