Το 1967 ξέσπασε ο πόλεμος των Εξι Ημερών. Τότε ήταν που το Ισραήλ απέκτησε τον έλεγχο ολόκληρης της Ιερουσαλήμ, της Δυτικής Οχθης της Γάζας και μέρους των Υψιπέδων του Γκολάν. Τότε ήταν που οι Ισραηλινοί άρχισαν τους εποικισμούς.
Οπως γράφει ο Τιμ Μάρσαλ στο «Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας» (μτφρ.: Σπ. Κατσούλας, εκδ. Διόπτρα), η Ιερουσαλήμ δεν έχει μεγάλη στρατηγική σημασία, έχει όμως τεράστια πολιτισμική και θρησκευτική.
Το Ισραήλ θεωρεί την Ιερουσαλήμ «παντοτινή και αδιαίρετη πρωτεύουσα του κράτους του. Σύμφωνα με την εβραϊκή θρησκεία, εκεί βρίσκεται ο βράχος πάνω στον οποίο ο Αβραάμ ήταν έτοιμος να προσφέρει τον γιο του Ισαάκ για θυσία, ακριβώς πάνω από το ναό του Σολομώντα, δίπλα στο Δυτικό Τείχος».
Η Ιερουσαλήμ, όμως, είναι σημαντική και για τους μουσουλμάνους. «Θεωρείται η τρίτη ιερότερη πόλη στο Ισλάμ, επειδή, σύμφωνα με την παράδοση, ο Προφήτης Μωάμεθ ανήλθε στους ουρανούς από τον ίδιο αυτόν βράχο, ο οποίος βρίσκεται εκεί όπου σήμερα είναι το “το πιο Απομακρυσμένο Τζαμί” (το τέμενος Αλ Ακσα)».
Ο Μάρσαλ μας υπενθυμίζει πως το 2017 η κυβέρνηση Τραμπ αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, ενώ μετέφερε την πρεσβεία της εκεί, «αλλά δήλωσε επίσης ότι αυτό δεν απέκλειε να γίνει μια μέρα η Ανατολική Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους».
Ωστόσο, το 2019 ο πρόεδρος Τραμπ αναγνώρισε και την ισραηλινή προσάρτηση των Υψιπέδων του Γκολάν, γεγονός που ενέτεινε ακόμα περισσότερο την καχυποψία των Παλαιστινίων ως προς τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Ισραήλ.
Σε αντίθεση με την πολιτισμική και θρησκευτική σημασία της Ιερουσαλήμ, η Δυτική Οχθη παρουσιάζει τεράστια στρατιωτική σημασία για το Ισραήλ: «Αγκαλιάζει την Ιερουσαλήμ από τρεις πλευρές, έχει σχεδόν εφτά φορές το μέγεθος της Γάζας, αλλά περιβάλλεται από ξηρά. Μεγάλο μέρος της καταλαμβάνεται από μια οροσειρά που εκτείνεται από βορρά προς νότο. Από στρατιωτική άποψη, όποιος κατέχει τα υψώματα έχει τον έλεγχο τόσο επί της παράκτιας πεδιάδας στα δυτικά που οδηγεί προς τη Μεσόγειο όσο και επί της κοιλάδας της Ιορδανίας στα ανατολικά».
Οι Ισραηλινοί δεν πρόκειται ποτέ να επιτρέψουν σε μη ισραηλινή δύναμη να ελέγχει αυτά τα υψώματα, καθώς θα μπορούσε να βάλει με βαρύ οπλισμό κατά της παράκτιας πεδιάδας, όπου ζουν περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους του Ισραήλ. «Στην πεδιάδα αυτή βρίσκονται επίσης τα πιο σημαντικά οδικά δίκτυα, πολλές από τις επικερδείς εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τεχνολογίες αιχμής, το διεθνές αεροδρόμιο και το μεγαλύτερο μέρος της βαριάς βιομηχανίας της χώρας».
Από αυτή τη σκοπιά, πώς θα επιτρέψει το Ισραήλ να εγκαθιδρυθεί παλαιστινιακό κράτος με πρόσβαση σε αυτά τα υψώματα; Η συνέχεια αύριο.
