Ενα θέμα που αφορά όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τη διεθνή κοινότητα, είναι η επέτειος των 150 χρόνων από την έναρξη των γερμανικών ανασκαφών στην αρχαία Ολυμπία. Η ανέλκυση του κόσμου της Ολυμπίας στην προθήκη του σύγχρονου κόσμου και της νεωτερικότητας ήταν ένας από τους θεμέλιους λίθους που έθεσε ο ύστερος 19ος αιώνας, εξέλιξη που συνδέθηκε άμεσα και έμμεσα με το κίνημα του ολυμπισμού, τη διάχυση του αθλητικού πνεύματος, τα δίκτυα των περιηγητών, την εξέλιξη της αρχαιολογικής επιστήμης και τη διακρατική συνεργασία.
Η επέτειος τιμήθηκε πρόσφατα στην Ολυμπία από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο των Αθηνών και επισημάνθηκε κάτι ιδιαιτέρως σημαντικό. Πώς, δηλαδή, μια αρχικά διακρατική συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και στη Γερμανία εξελίχθηκε σε ένα διεθνές δίκτυο που προάγει την έρευνα. Η διεπιστημονικότητα, η τεχνολογία και η εκπαίδευση πολλών ειδικοτήτων με ερευνητές και αρχαιολόγους από διάφορες χώρες προσδίδει στην αρχαιολογία μια διάσταση που τη συνδέει ευθέως με το ριζικό σύστημα της κοινωνίας και της οικονομίας. Η απόσταση από το 1875 είναι μεγάλη, αλλά το πνεύμα παραμένει.
Η ανάδυση της Ολυμπίας στο παγκόσμιο φαντασιακό επιβεβαιώνει την ανάγκη και την ισχύ του άυλου και του πνευματικού στοιχείου στην εξέλιξη των κοινωνιών. Με συγκίνηση βλέπει κανείς την παρουσία του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, στο κέντρο της Αθήνας, Φειδίου και Χαριλάου Τρικούπη, ένα κτίριο του 1887-88 στο οποίο ο Ερνέστος Τσίλλερ φανέρωσε τη συνθετική του ικανότητα, στη γοητευτική και συνειρμικά συγκινησιακή σύμπλευση του κλασικισμού και της Αναγέννησης, σε αυτό που εξελίχθηκε ως τσιλλερικό ιδίωμα. Για το κτίριο του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου υπάρχει η ενδελεχής ανάλυση από τον αρχιτέκτονα Θεμιστοκλή Μπιλή στην επετειακή έκδοση του Ινστιτούτου, που επιμελήθηκε ο ίδιος μαζί με τη διευθύντρια κυρία Κάτια Σπορν.
Σε αυτό το σημείο της Αθήνας, συναντάει κανείς την επίδραση του γερμανόφωνου κόσμου στην εξέλιξη της νεότερης πόλης. Δίπλα στην πρεσβευτική κατοικία του Αντον Πρόκες φον Οστεν στην οδό Φειδίου, αργότερα Ελληνικό Ωδείο, το Ινστιτούτο χτίστηκε σε οικόπεδο του Ερρίκου Σλήμαν επί ημερών Γουλιέλμου Ντέρπφελντ. Αποπερατώθηκε όταν ήταν σε εξέλιξη οι ανασκαφές στην Ολυμπία, ένα έργο μείζονος σημασίας και παγκόσμιας ακτινοβολίας.
Η ωριμότητα του αθηναϊκού κλασικισμού μέσα από τους φιλέλληνες Γερμανούς έχει αφήσει ένα σπουδαίο αποτύπωμα, Χαριλάου Τρικούπη και Φειδίου γωνία.
