Ο ανεξέλεγκτα υπεραναπτυσσόμενος τουρισμός πυροβολεί τα πόδια του όταν, κολοσσιαίος, γιγαντώνεται πάνω σε μικρά εύθραυστα σύνολα. Διότι έχει μελλοντικό κόστος η εκτός ορίων υπερδόμηση που αφαιρεί φυσικά θέλγητρα, εξαντλεί πολύτιμους πόρους, αποχετευτικά συστήματα, δίκτυα ηλεκτροδότησης, διαδικασίες συλλογής και μεταφοράς απορριμμάτων, ευνοεί τον υπερτουρισμό, συρρικνώνει τον τοπικό πληθυσμό, ξεσπιτώνει δημόσιους και άλλους υπαλλήλους και λειτουργούς, υποβαθμίζει τη ζωή όλων… Παρά ταύτα, τα όποια σημάδια παρακμής του μη βιώσιμου αυτού μοντέλου δεν αποθαρρύνουν λιγότερο ανεπτυγμένα θέρετρα να επαναλάβουν τα ίδια λάθη.
Είναι μια πραγματικότητα σε δυσμενή εξέλιξη η οποία ρίχνει βαριά –αν και όχι αναμορφωτική– σκιά πάνω στη μηχανή που παράγει ευημερία για τη χώρα. Κι επειδή τα μεγέθη είναι μεγάλα και ισχυρός ο κρότος παραβιάσεων (συνήθως της πολεοδομικής νομοθεσίας) και παρανομιών, κάθε αποκάλυψη, π.χ. τρανταχτών περιπτώσεων αθέμιτων συναλλαγών, αισχροκέρδειας, φοροδιαφυγής, εγγράφεται ως αποκλειστικά δικό της κρίμα. Δεν είναι. Ο τουρισμός, με τα θετικά και αρνητικά του, καθρεφτίζει αυτό που είμαστε ως κοινωνία.
Η πολεοδομική αυθαιρεσία είναι αμάρτημα παλαιότερο της άνθησης του πιο κραταιού οικονομικού μας πυλώνα. Η φοροδιαφυγή στον τουρισμό είναι κοινή πρακτική διότι είναι κοινή αμαρτία. Αν τουριστικές επιχειρήσεις δεν διαβιβάζουν αποδείξεις στην πλατφόρμα e-send, όπως το εστιατόριο στο Ηράκλειο που εξαφάνισε 18.515 αποδείξεις, το ίδιο κάνει και το γλυκατζίδικο της γειτονιάς. Αν σε καταστήματα εστίασης μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμης ύλης πετιούνται ανενδοίαστα στα σκουπίδια –όλοι έχουμε δει πώς άδεια πλαστικά μπουκάλια νερού τυλίγονται μαζί με τα αποφάγια στα μιας χρήσης τραπεζομάντιλα–, την ίδια περιβαλλοντική απρονοησία επιδεικνύουν πολίτες αλλά και δήμοι που αδειάζουν το περιεχόμενο των μπλε κάδων μαζί με εκείνο των πράσινων στο απορριμματοφόρο των σύμμεικτων – στο 17,5% έχει καταποντιστεί το ποσοστό ανακύκλωσης στην Ελλάδα. Αν πουλάμε φύκια για μεταξωτές κορδέλες σε αλλοεθνείς επισκέπτες, είναι γιατί είμαστε εξασκημένοι παλαιόθεν στο καταδικαστέο αυτό είδος καπατσοσύνης. Δεν μας διαφθείρει ο τουρισμός, αλλά τα παράθυρα στην αυθαιρεσία και οι ευκολίες πρόσβασης στο γρήγορο χρήμα. Μη υγιείς νοοτροπίες γεννούν μη υγιείς πράξεις. Κι αυτό δύσκολα θα αλλάξει. Διότι δεν αρκεί η ανομία να ξεσκεπαστεί, χρειάζεται, από τα βάθη της συνείδησης, η ιδέα της ατιμωρησίας να ξεριζωθεί.
