Πού οφείλεται, αναρωτιόμουν, αυτό το πάθος που δείχνουν οι Ελληνες για την Ευρωπαία Εισαγγελέα, που έχει γίνει κάτι σαν ροκ σταρ; Τα δικαστήρια είναι, υποτίθεται, τελικό καταφύγιο (ultimum refugium). Ο τελευταίος σταθμός σε ό,τι αφορά τα ζητήματα οργάνωσης της κοινής μας ζωής. Αλλοι μηχανισμοί, η συζήτηση, οι εκλογές, το έργο του Κοινοβουλίου, η αυθόρμητη αυτοοργάνωση, οι τοπικές κοινότητες κ.λπ. ρυθμίζουν, υποτίθεται, πώς θα ζήσουμε. Η δημοφιλία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στην Ελλάδα είναι σύμπτωμα της κατάρρευσης των άλλων θεσμών.
Εχει αποτύχει, ισχυρίζομαι, η πολιτική, γι’ αυτό οι άνθρωποι εναποθέτουν τις ελπίδες τους στα δικαστήρια. Ο δημόσιος διάλογος, τα πολιτικά κόμματα, οι διαδικασίες της Βουλής έχουν αποτύχει συντριπτικά. Δεν πείθουν. Δεν πιστεύουν οι άνθρωποι ότι γίνεται κάτι εκεί μέσα που αξίζει το πάθος τους. Αυτή η πλήρης καχυποψία προς τους εθνικούς θεσμούς θα ήταν παρανοϊκή εάν δεν υπήρχαν το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων, τα Τέμπη, όπου χάθηκαν χωρίς λόγο νέοι άνθρωποι, η αδιανόητη βραδύτητα απονομής δικαιοσύνης που κάνει την Ελλάδα Φαρ Ουέστ, ο νεποτισμός στα πολιτικά κόμματα κι αυτή η απ’ άκρη σ’ άκρη εξευτελιστική ανικανότητά τους να προσελκύουν νέα πρόσωπα που δεν είναι κλακαδόροι/γόνοι/προϊόντα κομματικού σωλήνα.
Η Ρουμάνα νομικός ξεσκέπασε, με στοιχεία, την οργιώδη αγροτική απάτη, είπε τα πράγματα με τ’ όνομά τους: διαφθορά, έγκλημα. Ο κόσμος δεν περιμένει να κοιτάξει στη Βουλή, λοιπόν, για «να μάθει την αλήθεια» σε σχέση με τις παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις, την αποτυχημένη πολιτική στα τρόφιμα και την αποτροπιαστική διαπλοκή μεταξύ κρατικών αξιωματούχων, κομματικών στελεχών και παρανόμως ωφελούμενων. Κοιτάει προς την Εισαγγελία, γιατί μόνον εκεί πιστεύει. Ούτε πιστεύει πια πως το πολιτικό σύστημα έχει την ικανότητα να απονέμει δικαιοσύνη και να εξαγνίζεται. Δεν έχει καν τη δυνατότητα ν’ ανανεώνεται, να παράγει κάτι φρέσκο σε οποιοδήποτε πεδίο της συντηρητικής ή προοδευτικής σκέψης. Γι’ αυτό μετά οι ιδέες της ακροδεξιάς ή των προβεβλημένων εκπροσώπων της αντιδραστικής σκέψης, που δεν έχουν ηθικούς φραγμούς, ηχούν σαν ελκυστικό «σπάσιμο του ταμπού».
Η Κοβέσι φαίνεται καλός άνθρωπος – μακάρι να μην διαψευστώ. Εφτασε στο αξίωμα με τις σπουδές της και τη δουλειά της. Πιστεύει στην εφαρμογή των κανόνων, στη μεθοδική επίλυση προβλημάτων και στην αποτελεσματική λειτουργία των θεσμών. Εν ολίγοις, καλή τεχνοκράτισσα. Οι Ελληνες το εκτιμούν αυτό, γιατί τους λείπει αυτού του είδους το πρότυπο ηγεσίας, αλλά κι επειδή διψούν για αποτελεσματικότητα.
Δεν σπούδασε σε ακριβά πανεπιστήμια. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό της, με θέμα τη δίωξη του οργανωμένου εγκλήματος, κάπου στη Ρουμανία. Επιασε θέση και έλιωσε τα μανίκια στη δουλειά. Ως νεότερη και πρώτη γυναίκα Γενική Εισαγγελέας της Ρουμανίας, έφερε ενώπιον της δικαιοσύνης υπουργούς και βουλευτές του Κοινοβουλίου που μετά την καταδίωξαν, την κατασυκοφάντησαν, φρόντισαν να απολυθεί και να λογοδοτήσει για το έργο της. Μικρή έπαιζε μπάσκετ. Γεννήθηκε σ’ έναν κόσμο που έτριξε, κατέρρευσε και μετά έγινε κάτι άλλο, γλίτωσε παρατρίχα τη λενινιστική ανάγνωση του ποινικού δικαίου. Αφότου αποφοίτησε, μάλλον αποφάσισε πως δεν αξίζει η ζωή εάν δεν γίνεσαι και λίγο δυσάρεστη. Εκτοτε ενοχλεί. Κυρίως τους εγκληματίες, τους βουτηγμένους στη διαπλοκή, τους κλέφτες του δημοσίου χρήματος.
Λέει αυτό που λένε όλα τα φιλελεύθερα συντάγματα: ο νόμος ισχύει για όλους. Αυτή η θεμελιώδης ιδέα της ισότητας ενώπιον του νόμου ηχεί σαν απομεινάρι του 19ου αιώνα, λόγω των οργιωδών εισοδηματικών ανισοτήτων παγκοσμίως, των δυσκολιών πρόσβασης σε δικαστήρια/νομική πληροφόρηση, της γραφειοκρατικοποίησης της ζωής του απλού ανθρώπου κ.λπ. Ολ’ αυτά έχουν ως αποτέλεσμα ο τρόπος οργάνωσης της κοινής μας ζωής να είναι ελάχιστα πειστικός για ολοένα και περισσότερους ανθρώπους. Στην περίπτωση της Ελλάδας προστίθεται η διαφθορά που κατατρώει τα πάντα. Η Κοβέσι μέσα σε μια τέτοια συνθήκη θέλει να απονείμει δικαιοσύνη.
Ετσι, ένας τεχνοκρατικός παράγοντας από την Ευρωπαική Ενωση προτίθεται να απαντήσει σ’ αυτό που ζητούν οι πολίτες και δεν τους δίνει το εθνικό πολιτικό σύστημα. Τήρηση των κανόνων. Δικαιοσύνη. Αποτελεσματικοί κρατικοί λειτουργοί. Λέξεις που οι Ελληνες πολιτικοί (όχι όλοι, αλλά πολλοί) έχουν κακομεταχειριστεί τόσο συστηματικά, ώστε πλέον ο κόσμος πείθεται περισσότερο όταν τις ακούει σε άλλη γλώσσα.
