Η έμμεση απειλή του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, προφανώς απευθυνόμενη και προς την Ελλάδα, λειτουργεί ως μια υπενθύμιση –για όσους ενδεχομένως το ξέχασαν– ότι η μακροπρόθεσμη στρατηγική της Αγκυρας, η οποία στοχεύει στον περιορισμό της επιρροής της Ελλάδας στα στενά του Καφηρέα, δεν αλλάζει παρά τις όποιες πρόσκαιρες μεταβολές στο περιτύλιγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Ως εκ τούτου, η Ελλάδα κινείται σε αυτή τη φάση με τη δική της τοπική πηγή προβλημάτων να βρίσκεται ξανά σε ένταση. Και ενώ οι «ρωγμές» στη μετά κόπων και βασάνων φιλοτεχνημένη εικόνα των καλών «προσωπικών σχέσεων» γίνονται ορατές και στον πιο καλόπιστο θεατή της, η Ελλάδα βρίσκεται στο διεθνές πεδίο πιο μόνη από ποτέ. Οχι διότι δεν μας συμπαθούν ή διότι κάποιοι άλλοι μονοπωλούν τη συμπάθεια των ισχυρών εταίρων μας, αλλά επειδή έχουμε πλέον εισέλθει για τα καλά σε μια εποχή όπου τα πολυμερή σχήματα δεν φαίνεται ότι λειτουργούν αποτελεσματικά ή και καθόλου. Η στάση της Ελλάδας διαχρονικά ήταν, ούτως ή άλλως, προβληματική σε αυτό το πεδίο, αφού με ελάχιστη συμβολή στην αντιμετώπιση των συλλογικών προκλήσεων (βλέπε ΝΑΤΟ) πολλές φορές εθεωρείτο έως και μονοθεματική. Αλλά πια δεν είμαστε ούτε καν σε αυτό το επίπεδο. Εχουμε περάσει στο επόμενο, το οποίο είναι εκείνο της προπαρασκευής για πιθανό πόλεμο, και αυτό κάθε χώρα στην Ευρώπη το αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Αλλη η κύρια απειλή στην Ελλάδα, εντελώς διαφορετική στη Φινλανδία ή στην Ισπανία και στην Πορτογαλία.
Η τρίτη θύελλα που η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει με πάσα βεβαιότητα τα επόμενα χρόνια είναι αυτή της αντοχής του κοινωνικού ιστού. Η ελληνική κοινωνία ακολουθεί την παγκόσμια μόδα, καθώς οι νεότερες γενιές έχουν πια εγγενή αδυναμία παραγωγής και διατήρησης του πλούτου. Η τάση αυτή σαφώς γίνεται αισθητή κάπως πιο βαριά στην Ελλάδα, λόγω της χαμηλής παραγωγικότητας, αλλά και της συσσώρευσης ιδιωτικού χρέους, κληρονομιά των μνημονίων.
Τα πράγματα είναι σχετικά απλά και εύκολο να γίνουν αντιληπτά από τον κάθε ενσυνείδητο παρατηρητή: Τα επόμενα χρόνια θα πορευτούμε με την τουρκική απειλή πιο ορατή από ποτέ, τον διεθνή παράγοντα λιγότερο αξιόπιστο από ποτέ και την κοινωνική συνοχή εξαιρετικά αδύναμη. Αν η Ιστορία μπορεί να παρέχει ένα δίδαγμα, αυτό είναι ότι δεν υπάρχει κάποια προαποφασισμένη τάση ή γραμμική λογική προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Ωστόσο, τα γεγονότα είναι αδιαμφισβήτητα, δεν μπορούν να κρυφτούν και θα πρέπει να μπορούμε, τουλάχιστον, να τα δούμε. Τα ψέματα έχουν τελειώσει.
