Ο όρος «υβριδικός πόλεμος» περιγράφει μια κατάσταση που διαφέρει από τις «παραδοσιακές» μορφές πολέμου. Ομως, από μόνος του είναι ανούσιος, καθώς στον υπερσυνδεδεμένο κόσμο μας είναι τόσο πολλοί οι τρόποι να επιδιώξει μία δύναμη να αποδυναμώσει την άλλη, που κάθε αναμέτρηση μπορεί να περιγράφεται ως «υβριδική». Επιπλέον, κάθε πλευρά καταλογίζει στην άλλη υβριδικές, ανορθόδοξες μεθόδους πολέμου, για να πείσει το κοινό της πως αυτή διαθέτει το «ηθικό πλεονέκτημα» εναντίον ενός ύπουλου, πολυπράγμονος εχθρού. Η ουσία –όπως σε κάθε «ψυχρό» ή «θερμό» πόλεμο– βρίσκεται στο ποιον συμφέρει περισσότερο αυτό το ευρύ (χωρίς όρια) πεδίο μάχης. Εδώ η Ευρώπη, από τη φύση της, καλείται να καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια.
Εδώ και καιρό σε ευρωπαϊκές χώρες παρατηρούνται ολοένα περισσότερες επιθέσεις ηλεκτρονικού πολέμου σε κρίσιμες υποδομές, έντονες παρεμβάσεις στην πολιτική σκηνή (και δη σε εκλογές) και, τελευταίως, δοκιμάζονται σύνορα με πολεμικά αεροσκάφη και «άγνωστης προέλευσης» drones. «Η Ρωσία μάς δοκιμάζει και πρέπει να σταθούμε μαζί δυνατά, όσο ποτέ άλλοτε», δήλωσε χθες η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρέντρικσεν, της οποίας η χώρα επλήγη από μυστήρια drones τις ημέρες πριν φιλοξενήσει συνάντηση κορυφής της Ε.Ε. Η ρωσική κινητικότητα και πέρα από χώρες που ήταν μέλη του σοβιετικού μπλοκ προκαλεί νέα εγρήγορση στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ. Πόσο αποφασιστική θα είναι η απάντηση, θα φανεί στην επόμενη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών στις 23-24 Οκτωβρίου.
Οι δυσκολίες είναι ορατές, καθώς δεν υπάρχει ομοφωνία όσον αφορά τη δέσμευση ρωσικών κεφαλαίων και την προώθηση της ενταξιακής πορείας της Ουκρανίας. Η Ρωσία δεν δεσμεύεται ούτε από την ανάγκη ομοφωνίας ούτε από δημοκρατικές ανησυχίες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, όμως, λογοδοτούν στους πολίτες και πολλοί αντιμετωπίζουν στις χώρες τους ισχυρό λόμπι υπέρ της Ρωσίας. Οπου η πολιτεία λαμβάνει μέτρα για να προστατεύσει το δημοκρατικό πολίτευμα, οι δυνάμεις αυτές καταγγέλλουν έλλειψη δημοκρατίας. Αυτό ισχυρίστηκε και ο Βλαντιμίρ Πούτιν χθες. Κάποιες δυτικές χώρες, είπε, «προσπαθούν να απαγορεύσουν, να αποκλείσουν πολιτικούς αντιπάλους που κερδίζουν μεγαλύτερη νομιμοποίηση και εμπιστοσύνη των πολιτών». Επιχειρεί να μετατρέψει τη δημοκρατία σε Δούρειο Ιππο εναντίον του εαυτού της. Οι Ευρωπαίοι πρέπει και να ενισχύσουν την άμυνά τους, και να θωρακίσουν τη δημοκρατία. Δύσκολο, αλλά αναγκαίο.
