Ο κόσμος παραδίδεται στην αβεβαιότητα και στην ασυνεννοησία. Η διάλυση των κανόνων πολιτικής συμπεριφοράς σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, ο κατακερματισμός της ενημέρωσης, οι ανεξέλεγκτες τεχνολογικές εξελίξεις, με κορυφαία την τεχνητή νοημοσύνη, διευρύνουν την ανισότητα, επιδεινώνουν την κλιματική κρίση, απειλώντας ολοένα περισσότερους ανθρώπους – ίσως και την ίδια την ανθρωπότητα. Κάθε εβδομάδα είναι τόσες οι δυσάρεστες εξελίξεις, που δύσκολα κρατάει κάποιος λογαριασμό.
Ισως για αυτό δεν ακούστηκε στον βαθμό που της άξιζε η ομιλία που εκφώνησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, όταν του απονεμήθηκε το βραβείο Τέμπελτον σε αναγνώριση των προσπαθειών του να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα για την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος. Το ετήσιο βραβείο απονέμεται σε άτομα που προωθούν το όραμα «να αξιοποιηθεί η ισχύς της επιστήμης για τη διερεύνηση των βαθύτερων ερωτημάτων για το σύμπαν και τη θέση του ανθρώπου σε αυτό». Στην τελετή στο Λίνκολν Σέντερ της Νέας Υόρκης, ο παναγιώτατος τόνισε την ανάγκη συνεργασίας μεταξύ ανθρώπων της επιστήμης και της θρησκείας. «Οταν βλέπω την αγωνία του επιστήμονα του κλίματος για ένα δάσος που πεθαίνει, και ακούω τον προφήτη να θρηνεί πως “η Γη έχει σπάσει, η Γη έχει χωριστεί” (Ησαΐα 24:19), γνωρίζω πως η ίδια ραγισμένη καρδιά χτυπάει μέσα και στους δύο», είπε. «Ο διαχωρισμός μεταξύ πίστης και επιστήμης πρέπει να λήξει. Βρίσκονται και οι δύο στην ίδια σελίδα». Και πρόσθεσε: «Κάνουμε λάθος όταν αντιμετωπίζουμε την καταστροφή του περιβάλλοντος ως πρόβλημα κάποιου άλλου αντί να την αναγνωρίζουμε ως την πνευματική κρίση της εποχής μας».
Διάλυση των κανόνων πολιτικής συμπεριφοράς σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, ενώ κάθε εβδομάδα είναι τόσες οι δυσάρεστες εξελίξεις που δύσκολα κρατάει κάποιος λογαριασμό.
Στην ομιλία του με τίτλο «Οπου o Ουρανός συναντά τη Γη: Στοχασμός για την Πίστη, την Επιστήμη και τον Πλανήτη μας», ο Πατριάρχης αναφέρθηκε στον σύγχρονο τρόπο ζωής, με την ταχύτητα των εξελίξεων και τη σύγχυση της πληροφόρησης. «Αυτός ο χρονικός ίλιγγος πλήττει ιδιαίτερα τους νέους μας, οι οποίοι κληρονομούν έναν κόσμο όπου το μέλλον μοιάζει ανασφαλές και αβέβαιο», σημείωσε. «Ο φόβος τους δεν είναι παράλογος – είναι συμβολικός, είναι προφητικός. Βλέπουν αυτό που εμείς έχουμε επιλέξει να μη βλέπουμε: ότι ο κόσμος που τους αφήνουμε μπορεί να είναι μη βιώσιμος». Αυτό που χρειαζόμαστε, τόνισε, «είναι μια “θεολογία της αλληλοσύνδεσης” – μια αναγνώριση ότι η υγεία του πλανήτη μας και η ευημερία των ανθρώπων του δεν είναι ξεχωριστά ζητήματα αλλά πτυχές μιας ενιαίας πραγματικότητας».
Η θρησκεία καλλιεργεί την αλληλοσύνδεση και βασίζεται σε αυτήν. Και είναι ακριβώς αυτή η σύνδεση που χάνεται καθημερινώς μέσα στην ψευδαίσθηση της επικοινωνίας καθώς απομονωνόμαστε σε ολοένα μικρότερες φούσκες, σε μέσα «ενημέρωσης» που ελέγχονται από ολοένα λιγότερους ιδιοκτήτες. Το ερώτημα, για ανθρώπους της θρησκείας, της επιστήμης, της πολιτικής, είναι: Ποιο είναι το μήνυμα που μπορεί να σπάσει τα δεσμά της απομόνωσης; Και πώς θα ακουστεί;
