Δεν χωράνε όλα μαζί: Και αντιπροσωπεία βουλευτών δίπλα στον απεργό πείνας Πάνο Ρούτσι και εγκώμια για τον αγώνα των συγγενών από τον Χάρη Δούκα και έκφραση αγωνίας από την Αννα Διαμαντοπούλου, «να μη γίνουμε Καρυστιανού ή Κωνσταντοπούλου».
Είναι τόσο αντιφατικά τα μηνύματα που εκπέμπονται, ώστε μένει, τελικά, μια θολή εικόνα αμφιθυμίας, που δεν ταιριάζει σε κόμμα εξουσίας με προοπτική εκλογικής νίκης και ετοιμότητα να αναλάβει την ευθύνη της διακυβέρνησης, σύμφωνα με τις διακηρύξεις της ηγεσίας.
Ο διχασμός είναι ανάμεσα σε μια θεσμική και σε μια ριζοσπαστική αντιπολίτευση, ανάμεσα στη συστημική και στην κινηματική δράση, με περισσότερο ορθολογισμό ή περισσότερο συναίσθημα στην επικοινωνία, με επένδυση στην πολιτική ηρεμία ή στην αναταραχή.
Ο αντίλογος είναι ότι η πολυσυλλεκτικότητα είναι όρος ύπαρξης για ένα μεγάλο κόμμα: Στο ΠΑΣΟΚ του ’80 και του ’90 χωρούσαν και ο Κ. Σημίτης και ο Ευ. Γιαννόπουλος. Μόνο που ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν είναι Ανδρέας Παπανδρέου και τα μεγέθη έχουν αλλάξει (σε επίπεδο προσωπικοτήτων, λαϊκής συμμετοχής, πολιτικών αφηγήσεων) μαζί με την εποχή.
Είναι τόσο αντιφατικά τα μηνύματα που εκπέμπονται, ώστε μένει, τελικά, μια θολή εικόνα αμφιθυμίας, που δεν ταιριάζει σε κόμμα εξουσίας με προοπτική εκλογικής νίκης.
Αλλη ερμηνεία για τις αντιφάσεις του ΠΑΣΟΚ είναι ότι εκφράζει μια προοδευτική κοινωνική βάση που είναι θυμωμένη και κουρασμένη, ενώ ταυτόχρονα ζητάει κάθαρση και πολιτική αλλαγή χωρίς περιπέτειες.
Από δεξιά, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγορείται για λαϊκισμό και από αριστερά, για ατολμία σύγκρουσης και ρήξης. Από μέσα, για «κολλημένη βελόνα» (Π. Γερουλάνος) και απέξω για «πολιτική εξαπάτηση και ασχετοσύνη» (Π. Μαρινάκης). Ο πολιτικός αντίκτυπος της τραγωδίας των Τεμπών είναι τόσο βαρύς και απρόβλεπτος που, αντικειμενικά, δεν είναι εύκολο να διαμορφωθεί στρατηγική από ένα κόμμα που έχει κυβερνήσει, σέβεται τη διάκριση των εξουσιών και αναγνωρίζει τη διαφορά μεταξύ πολιτικής και ποινικής ευθύνης. Ποιος το περίμενε ότι, δυόμισι χρόνια μετά τη μοιραία νύχτα της φονικής σύγκρουσης των τρένων, θα γινόταν απεργία πείνας και δίψας από χαροκαμένο πατέρα μπροστά στον Αγνωστο Στρατιώτη; Και με ποιο νομικό επιχείρημα μπορεί να απαντηθεί πειστικά η εγκατάλειψή του από την πολιτεία;
Ο,τι και να έκανε το ΠΑΣΟΚ θα ήταν λάθος. Αν οι βουλευτές του βρίσκονταν καθημερινά δίπλα στον απεργό πείνας, θα δημιουργούνταν εντυπώσεις εργαλειοποίησης της οδύνης του. Αν δεν υποστήριζαν το αίτημα για εκταφή του γιου του, υιοθετώντας την επιχειρηματολογία του Αρείου Πάγου, θα εξέπεμπαν έλλειψη ενσυναίσθησης.
Στα μαθήματα ηγεσίας, από τον Πλούταρχο, στο απόγειο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μέχρι τους γκουρού του σύγχρονου μάνατζμεντ, διδάσκεται ότι μια ομάδα δεν κερδίζει χωρίς καλούς αθλητές, αλλά μπορεί να χάσει με καλούς αθλητές όταν δεν υπάρχει κοινό όραμα αλλά μόνο προσωπικές επιδιώξεις. Πόσο μάλλον όταν δεν υπάρχει καν όραμα.
