Οι πόλεμοι, οι ισχυροί οικονομικοί ανταγωνισμοί, η γεωπολιτική Βαβέλ, η κατάρρευση αξιών και κανόνων, όλο και εντείνουν το αίσθημα της δραματικής αστάθειας, της οδυνηρής αταξίας. Ενας κόσμος σπασμένος σε κομμάτια, με αντιμαχόμενα συμφέροντα που αποκλείουν την οικουμενική ευημερία και γεννούν αδιάλειπτα κρίσεις και συγκρούσεις. Και κοινωνίες κατακερματισμένες, με αλληλοαπωθούμενα κομμάτια, πολωμένα ιδεολογικά και ηλικιακά στρατόπεδα. Αβυσσαλέες οι μεταξύ τους αποστάσεις, κομμένες οι γραμμές επικοινωνίας. Δεν συνομιλούν, δεν κατανοούν των άλλων τα ιδιόλεκτα, τις κουλτούρες. Κυρίως στη διαδικτυακή ζωή.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ενίοτε φθείρεται και αφανίζεται η αλήθεια και διογκώνονται εκθετικά οι ανορθόδοξες ιδέες και τα τοξικά συναισθήματα, είναι οι πιο καθαροί καθρέφτες αυτού του κατακερματισμένου κοινωνικού τοπίου. Οσο η πολιτική γίνεται περισσότερο διαδικτυακή, τόσο ζωηρότερα αποτυπώνονται στα κοινωνικά δίκτυα οι ιδεολογικές συγκρούσεις, τα βάθη των χαρακωμάτων, οι κοινωνικές μετακινήσεις, οι ηθικοί πανικοί. Εκεί οι χρήστες «ακούν» και κυρίως «ακούγονται» – όσο μεγαλύτερος ο «τηλεβόας» που παρέχει η πλατφόρμα, τόσο ισχυρότερη η απήχηση. Και όλο πιο εντατικά οι διόλου ανεκτικοί στην αντίθετη άποψη αλγόριθμοι των θαλάμων αντήχησης ωθούν τους θαμώνες τους στην εμπλοκή, στο τρολάρισμα, ελκύοντας στίφη ομοϊδεα-τών ακολούθων.
Τα κανάλια όπου ρέουν καταιγιστικά οι αντίπαλες πολιτικές τοποθετήσεις είναι συνήθως ασύμπτωτα. Δεν διασταυρώνονται εύκολα οι κραυγές για το σφαγείο στη Γάζα με τα αναθέματα για τη «ριζοσπαστική Αριστερά που δολοφονεί». Ο πανικός για τη «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» με τις ζητωκραυγές για την αφύπνιση του αυταρχικού δράκου. Οι αναλύσεις για τα υβριδικά καθεστώτα –όχι ολοκληρωτικές δικτατορίες, ούτε πραγματικές δημοκρατίες– και την εκκένωση των δημοκρατικών θεσμών εκ των έσω με το «θάψιμο» της μεταναστευτικής πολιτικής «που θα στείλει την Ευρώπη στην κόλαση». Οι καγχασμοί για τις χώρες που δεν γίνονται μεγάλες με το «κράξιμο» των χωρών που αναγνώρισαν παλαιστινιακό κράτος…
Οι διαδικτυακές υποκουλτούρες και οι θύελλες ανησυχίας για τον τρόπο που χτίζονται οι ιδεολογίες στους νεανικούς πληθυσμούς.
Κι όλα αυτά ρέουν επίσης παράλληλα με το ετερόκλητο περιεχόμενο που κατακλύζει τα νεανικά κοινωνικά δίκτυα, έναν κόσμο χωριστά, όπου οι αλγοριθμικές δίνες παγιδεύουν εκατομμύρια ακολούθους. Εκεί, έφηβοι και νέοι δείχνουν να μοιράζουν τον χρόνο τους ανάμεσα σε ιδεολογικού περιεχομένου αναρτήσεις και σε παράδοξες φράσεις και μιμίδια, αλλοπρόσαλλες δημοσιοποιήσεις για ψυχαγωγία και κατανάλωση, εθιστικά βιντεάκια, όπως εκείνα της «ιταλικής σήψης εγκεφάλου» –σειρές με αλλόκοτα ζώα, προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης–, viral στο TikTok. Μπορούν να στέκονται σε ακροδεξιά ή ακροαριστερά σχόλια, να επικροτούν ή να καταδικάζουν θεωρίες για το μετα-φύλο και λίγο μετά να κολλούν σε προϊόντα που έχουν μετατραπεί σε διαδικτυακά σύμβολα κύρους: τις κούκλες Labubu, τα λιπ γκλος με πεπτίδια, τη σοκολάτα Ντουμπάι, το matcha latte, τα πολύχρωμα smoothies με κολλαγόνο και βρύα θάλασσας και άλλα παράξενα γεννήματα του διαδικτυακού καταναλωτισμού – μιμίδια που απέκτησαν απτή υπόσταση στη ζωή.
Μέσα στα –μεταξύ τους ενάντια– οικοσυστήματα του υπερ-ψηφιακού, ευφυούς κόσμου μας, κλασικές φράσεις αποκτούν νέες χρήσεις, επιδερμικά αναβαπτισμένες σε λειψά νερά γνώσης. Για παράδειγμα, όπως έχει γραφτεί, το «Bella Ciao», τίτλος του γνωστού αντιφασιστικού τραγουδιού, που είχε χαράξει σε σφαίρα ο φερόμενος ως δολοφόνος του Κερκ, εμφανίζεται σε βιντεοπαιχνίδια, αλλά και σε λίστα αναπαραγωγής Spotify ομάδας λευκών ακροδεξιών εθνικιστών, φανατικών των μιμιδίων, εμμονικών κατοίκων του Διαδικτύου, των οποίων ο αρχηγός Νικ Φουέντες είχε κατηγορήσει τον Κερκ ότι δεν ήταν αρκετά ακραίος. Είναι δύσκολο να πει κανείς αν η δολοφονία του Κερκ ήταν μια ανόητη μηδενιστική χειρονομία, προϊόν μιας στρεβλής διαδικτυακής κουλτούρας, και η φριχτή βολή ένα μιμίδιο που έγινε σφαίρα. Ομως ξεσηκώνει θύελλες ανησυχίας για τον τρόπο που χτίζονται οι ιδεολογίες στους νεανικούς πληθυσμούς.
Οι λογαριασμοί του Κερκ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αποκτήσει μετά θάνατον εκατομμύρια νέους οπαδούς. Οι μεταδοτικοί ιοί της ένοπλης βίας και της διαδικτυακής ριζοσπαστικοποίησης σπέρνουν μισαλλόδοξες βεβαιότητες και έξω από τα αμερικανικά σύνορα, σε άγουρα, δεκτικά κοινά. Και ογκώνονται οι ήδη οικοδομημένες απειλές ενάντια στις κλονιζόμενες ευρωπαϊκές δημοκρατίες.
