Ηρθε ξανά το ίδιο email. Αφού με προσφωνεί «αγαπητέ εκδότη» (I wish), συνεχίζει σε άπταιστα τσαττζιπιτικά να μου περιγράφει το νέο εργαλείο ΑΙ που μπορεί να γράφει «σαν ένα συντάκτη που ξέρει πώς γράφεις εσύ. Που έχει πολιτική θέση. Που παίζει με το ύφος σου. Που θυμώνει, συγκινεί, σαρκάζει, ανατρέπει» (όλα αυτά εγώ;). Το εν λόγω εργαλείο, λέει, μπορεί να παράγει και να αναρτά 60-80 άρθρα τη μέρα «με τον δικό σου τόνο, δικές σου πολιτικές απόψεις, στις δικές σου κατηγορίες, για το δικό σου κοινό». Γουάου, που θα ‘λεγε και κάποιος. «Το εργαλείο δεν αντικαθιστά δημοσιογράφους. Απλώς δουλεύει σαν αυτούς που θα θέλατε να προσλάβετε».
Ξαναδιαβάζω την τελευταία φράση γιατί ίσως δεν κατάλαβα καλά: Αν το εργαλείο δουλεύει σαν τους δημοσιογράφους που θα ήθελε ένας εκδότης να προσλάβει, δεν τους αντικαθιστά; Ρώτησα και το ChatGPT που όσο να ‘ναι μιλάει τη γλώσσα των μηχανών καλύτερα από μένα: «Ναι», είπε, «στην πραγματικότητα, η φράση αυτή μοιάζει με το “δεν σας κλέβω τη δουλειά, απλώς την κάνω εγώ γρηγορότερα και φθηνότερα”». Εντάξει, συνεννοηθήκαμε.
Κείμενα γραμμένα από ΑΙ είχαν μιμηθεί αρκετά καλά το ύφος των δημοσιογράφων, αλλά το φύλλο περιείχε λάθη και ανακρίβειες, ενώ έλειπε η πρωτογενής έρευνα.
Το ChatGPT και τα άλλα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται ήδη στα δημοσιογραφικά γραφεία, πλάι στο κασετοφωνάκι και στο μπλοκ σημειώσεων (Ο.Κ. boomer), έχοντας διευκολύνει κατά πολύ τη δουλειά μας σε πολλά επίπεδα. Και οι μεγάλοι ειδησεογραφικοί οργανισμοί έχουν εντάξει το ΑΙ στη λειτουργία τους. Η «Καθημερινή», για παράδειγμα, παρέχει τη δυνατότητα στους αναγνώστες της να διαβάσουν την περίληψη των ειδήσεων με χρήση ΑΙ αλλά και να ακούν τα ρεπορτάζ και τα άρθρα της με τη φωνή των συντακτών τους. Μπορεί όμως να λειτουργήσει μια εφημερίδα ή ένα σάιτ χωρίς δημοσιογράφους;
Το πείραμα της ιταλικής Il Foglio προ μηνών έδειξε πως (μάλλον) όχι. Ο εκδότης της αποφάσισε να τυπώσει ένα ένθετο τεσσάρων σελίδων γραμμένο αποκλειστικά από Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα. Στόχος του ήταν να διερευνήσει τις δυνατότητες αλλά και τους περιορισμούς της τεχνολογίας στην πράξη. Συνέβη αυτό που φαντάζεστε, δηλαδή κάποια κείμενα είχαν μιμηθεί αρκετά καλά το ύφος των δημοσιογράφων, αλλά το φύλλο περιείχε και λάθη και ανακρίβειες και φυσικά έλειπε η πρωτογενής έρευνα.
Με την εμπιστοσύνη όμως των πολιτών στα ΜΜΕ, ιδίως στην Ελλάδα, να βρίσκεται στα τάρταρα, δεν θα βρούμε πολλούς συμμάχους στη μάχη με τις μηχανές. Το ΑΙ, θα πουν, ίσως είναι πιο αντικειμενικό από κάποιους κάποιους. Μήπως το ChatGPT έχει μεγαλύτερη κατανόηση; «Με διασκεδάζει ότι παρουσιάζομαι σαν να είμαι ο “αόρατος δημοσιογράφος” που γράφει 60-80 άρθρα τη μέρα», λέει. «Το ερώτημα δεν είναι αν μπορώ να το κάνω (γιατί μπορώ), αλλά αν αυτό που βγαίνει αξίζει να λέγεται δημοσιογραφία. Ναι, μπορώ να μειώσω το κόστος. Ναι, μπορώ να αυξήσω τη συχνότητα. Αλλά το κρίσιμο είναι: ποιος αποφασίζει τι αξίζει να γραφτεί, ποιος κρίνει τι είναι αλήθεια; Αν θέλετε 60 άρθρα τη μέρα, πάρτε με ως μηχανή. Αν θέλετε δημοσιογραφία, κρατήστε με ως βοηθό». Συ είπας.
