O στόχος της κυβέρνησης να ανακάμψει δημοσκοπικά από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ επετεύχθη – εν μέρει. Το πακέτο παροχών προς τη μεσαία τάξη, τους νέους και την οικογένεια δείχνει μια άνοδο της Ν.Δ. κατά 0,5%-1,5% – κοντά στο 30%.
Πόσο θα κρατήσει αυτή η ανοδική τάση σε μια κυβέρνηση που βρίσκεται έξι χρόνια στην εξουσία, δύσκολο να εκτιμηθεί. Πόσο μάλλον όταν υπάρχουν ανοιχτές υποθέσεις, που επιβαρύνουν το πολιτικό κλίμα. Χαρακτηριστικό το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με κορυφαίο συμβολισμό τη «γαλάζια» κτηνοτρόφο με τη Φεράρι· αλλά και τις πληροφορίες ότι καταφθάνουν από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δικογραφίες με νέες υποθέσεις διαφθοράς.
Με αυτά τα δεδομένα και με τις αρνητικές προσδοκίες που επικρατούν γενικώς στην κοινή γνώμη –το 64% των Ελλήνων, σύμφωνα με την Pew, λέει ότι δεν είναι ικανοποιημένο ούτε με την κυβέρνηση ούτε με την αντιπολίτευση– το Μαξίμου πρέπει να αποφασίσει να «σπάσει αυγά». Να ασχοληθεί σοβαρά με τα μεγάλα προβλήματα του κόσμου και να λάβει μέτρα για την ακρίβεια, τις υψηλές τιμές στην ενέργεια, αλλά και τα εξωφρενικά ενοίκια, που απορροφούν έως και το 40% του εισοδήματος.
Το πιο εύκολο από τα τρία φαίνεται να είναι οι τιμές της ενέργειας. Κυρίως γιατί μια συμφωνία στον πόλεμο της Ουκρανίας δεν μπορεί να καθυστερήσει. Αλλά κι επειδή –όπως λένε οι ειδικοί– το επόμενο εξάμηνο αναμένεται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα μεγάλες μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας. Που θα αποθηκεύουν την ημέρα φθηνό ρεύμα από τις ΑΠΕ (αιολικά και ηλιακά πάρκα), το οποίο θα μπορεί να καταναλώνεται το βράδυ, οδηγώντας σε κάποια αποκλιμάκωση των τιμών.
Το πιο δύσκολο από τα καθημερινά προβλήματα είναι οι τιμές της στέγασης. Θα υποχωρήσουν ύστερα από χρόνια μόνον εάν βγουν στην αγορά εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια που παραμένουν κλειστά. Και αυτό απαιτεί αξιόλογα φορολογικά κίνητρα, που πρέπει να αποφασίσει το Μέγαρο Μαξίμου. Επιπλέον, η κυβέρνηση με αρκετή καθυστέρηση αποφάσισε να υιοθετήσει τη λεγόμενη κοινωνική αντιπαροχή – για τη μετατροπή δημοσίων κτιρίων σε διαμερίσματα προς ενοικίαση σε χαμηλές τιμές. Το μέτρο, που ακολουθούν χρόνια τώρα η Ισπανία και η Πορτογαλία –και είχε προτείνει ο κ. Ανδρουλάκης–, μπορεί να αποτελέσει ανακούφιση για την αγορά ακινήτων, όμως απαιτεί σημαντικά κεφάλαια και υπομονή.
Αντιθέτως, η αποκλιμάκωση των τιμών στα είδη σούπερ μάρκετ είναι ένας πιο εφικτός στόχος. Αρκεί, βεβαίως, να υπάρχει η πολιτική βούληση των κυβερνώντων να συγκρουστούν με τα καρτέλ της αγοράς, να στηρίξουν την Επιτροπή Ανταγωνισμού ώστε να επιβάλει βαριά πρόστιμα στους εγχώριους και στους πολυεθνικούς παραβάτες, και να υπάρξουν αυστηροί έλεγχοι από το στάδιο της παραγωγής έως το στάδιο της εμπορίας. Επιπλέον, μια δραστική μείωση του ΦΠΑ σε έναν μικρό αριθμό απολύτως βασικών τρόφιμων (π.χ. πατάτες, ρύζι, γάλα, μακαρόνια, κοτόπουλο) θα δώσει ουσιαστική ανάσα στη μέση οικογένεια.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της κυβέρνησης, πάντως, είναι ότι δεν απειλείται από την αντιπολίτευση, αφού το ΠΑΣΟΚ παραμένει στις δημοσκοπήσεις μεταξύ 12% και 14%, και δεν καταφέρνει να προσελκύσει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους της Ν.Δ., που φλερτάρουν κυρίως με τον κ. Βελόπουλο και την κ. Λατινοπούλου.
Το βασικό μειονέκτημα της κυβέρνησης είναι ότι βρίσκεται πλέον δημοσκοπικά πολύ μακριά από τα ποσοστά αυτοδυναμίας (37,5%-38%). Και χρειάζονται τολμηρές μεταρρυθμίσεις, που να αφορούν τους πολλούς, για να πειστούν επιπλέον 800.000 πολίτες να την ψηφίσουν. Η επιστράτευση προεκλογικά σκληρών πολιτικών με διλήμματα του τύπου: Μητσοτάκης ή μνημόνια δεν μπορεί μόνη της να φέρει την αυτοδυναμία.
Από την πλευρά του, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει πείσει ακόμη τον κόσμο ότι μπορεί να είναι η εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Οσα παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη ο κ. Ανδρουλάκης ήταν επεξεργασμένες προτάσεις με ένα στοχευμένο κεντρικό αφήγημα: Οτι η κυβέρνηση αδυνατεί να στηρίξει τους πιο ευάλωτους της κοινωνίας, οι οποίοι εξακολουθούν να περνούν δύσκολες ημέρες. Και δεν χρησιμοποιεί κάποια από τα υπερκέρδη μεγάλων επιχειρήσεων που διαχειρίζονται κοινωνικά αγαθά (εταιρείες ενέργειας και τράπεζες) για να στηρίξει τις σοβαρές ανάγκες της κοινωνίας. Ωστόσο η εξαγγελία του για 13ο μισθό στους δημοσίους υπαλλήλους δείχνει μια μονοδιάστατη οπτική που δεν γίνεται κατανοητή στον μέσο εργαζόμενο μισθωτό του ιδιωτικού τομέα, που υπέστη αιματηρές θυσίες την εποχή των μνημονίων. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να πάρει πρωτοβουλίες για να κάνει γνωστές τις προτάσεις του στους πολίτες και να τολμάει να ψηφίζει νομοσχέδια που προωθεί η κυβέρνηση και είναι προς το δημόσιο συμφέρον. Η εμπιστοσύνη των πολιτών κερδίζεται με σοβαρότητα, μετριοπάθεια και ειλικρίνεια.
