Oταν ο βασιλιάς Κάρολος δεξιώθηκε τον Ντόναλντ Τραμπ στο κάστρο του Ουίνδσορ γνωρίζαμε τι δεν θα γινόταν. Δεν θα γινόταν αναφορά σε ένα όνομα, στο όνομα Επσταϊν. Δεν θα παρευρίσκετο στο δείπνο ο πρίγκιπας Αντριου, γιατί δεν είναι εργαζόμενο μέλος της βασιλικής οικογενείας και όλοι ξέρουμε τους λόγους.
Ο σκοπός της επίσκεψης, άλλωστε, ήταν να παρουσιαστεί η Μεγάλη Βρετανία ως ελκυστικός προορισμός για αμερικανικές επενδύσεις, δίνοντας ώθηση στην εσωτερική αγορά. Και η βασιλική οικογένεια γνωρίζει το μυστικό της προσέλκυσης: πολλές επισημότητες, καθόλου δράμα.
Ο Τραμπ έφτασε στην Αγγλία μαζί με τη σύζυγό του Μελάνια με πολύ θόρυβο, ιδιαίτερα για τους κατοίκους της όμορφης περιοχής του Ρίτζεντ Παρκ που κοιμούνται νωρίς. Ηταν οι πρώτοι που ενοχλήθηκαν από αυτήν την επίσκεψη όταν άκουσαν το κομβόι πολεμικών ελικοπτέρων πάνω από την κατοικία του Αμερικανού πρέσβη στις δέκα το βράδυ. Ενα πολυδάπανο σμήνος για να επιτηρεί και για να εκτελεί χρέη ταξί κατά τη διαμονή τους στη χώρα.
Η υποδοχή ήταν βασιλικά στομφώδης: πομπή με άμαξα, πτήση αεροσκαφών, χαιρετισμοί με πυροβολισμούς και, λίγο, δράμα για έναν. Η προβολή με προτζέκτορα φωτογραφιών του Τραμπ μαζί με τον αποθανόντα εγκληματία για σεξουαλικές κακοποιήσεις και τράφικινγκ Τζέφρι Επσταϊν πάνω στον ένα πύργο του κάστρου δεν ήταν στο πρόγραμμα.
Η βασιλική οικογένεια ακολουθεί πρωτόκολλο και ο αυθορμητισμός δεν είναι χαρακτηριστικό της. Αλλά, ίσως ήταν η μοναδική ακτιβιστική πρωτοβουλία που κρίθηκε ομοφώνως καλοδεχούμενη, ίσως και από τον ίδιο τον βασιλιά, που κατά τ’ άλλα κλήθηκε υπηρεσιακώς να προσποιείται ότι τον ενδιαφέρουν όσα ακούει από τον Τραμπ.
Η μεγάλη απουσία από τη φιέστα ήταν του Πίτερ Μάντελσον, λόρδου, με το παρατσούκλι «πρίγκιπας του σκότους», πρέσβη της Αγγλίας στις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα. Ηταν εκείνος που θα συνόδευε τον πρόεδρο σε ένα τμήμα του ταξιδιού. Ενας άρχοντας στις σκοτεινές τέχνες, με ευπρεπείς τρόπους και αγοραίο ύφος μόνο όταν απευθύνεται στα μίντια. Το τελευταίο, αντάξιο της φήμης του, «άντε γ…» το απόλαυσε ο δημοσιογράφος των Financial Times στην ερώτηση «Ποια ήταν η σχέση σας με τον Επσταϊν;».
Ο λόρδος Μάντελσον επελέγη για το πόστο, παραγκωνίζοντας τους διπλωμάτες καριέρας, για τις εξαιρετικές του ικανότητες. Ηταν το έμπειρο πρόσωπο που γνώριζε τεχνικά πώς κλείνονται οι επιτυχημένες εμπορικές συμφωνίες. Ηταν το πρόσωπο που γνώριζε πώς να κινηθεί διπλωματικά για να «γητεύσει» τον Τραμπ. Η συνεργασία υπήρξε επιτυχής.
Μια συνεργασία με χημεία, μυστικά και έναν κοινό φίλο, τον πιο παραγωγικό παιδεραστή όλων των εποχών. Υπέγραψαν και οι δύο το αναμνηστικό άλμπουμ για τα 50στά γενέθλια του Επσταϊν που με πολλή φροντίδα επιμελήθηκε η προαγωγός, καταδικασμένη για 65 χρόνια, Γκισλέιν Μάξγουελ.
Συγκεντρώθηκε έτσι μια παράξενη συλλογή φωτογραφιών και αφιερώσεων που βγήκε τώρα στη δημοσιότητα, αλλά διατηρεί ακέραιη όλη τη γλίτσα. «Οπου κι αν είσαι στον κόσμο, παραμένεις ο καλύτερός μου φίλος» και «σ’ αγαπάω» έγραφε, σχεδόν ερωτικά, ο «Πίτι», όπως υπέγραφε στους φίλους o Μάντελσον. Και στην ίδια σελίδα μια φωτογραφία του Πίτι σε κάποια βεράντα κάποιου ζεστού θερέτρου με μπουρνούζι, καθισμένος απέναντι από τον πλήρως ενδεδυμένο βιαστή.
Ο Μάντελσον δεν απέκρυψε ποτέ τη φιλία του με τον Επσταϊν. Ηταν πιστός φίλος μέχρι τέλους. Διατηρούσε τακτική επικοινωνία μαζί του ακόμη και όταν είχε καταδικαστεί. Τον παρότρυνε να καταθέσει αίτηση για πρόωρη αποφυλάκιση και έμενε στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη ακόμη και όταν ο φίλος δεν μπορούσε να τον περιποιηθεί, όπως συνήθιζε, γιατί βρισκόταν στη φυλακή.
Η υποδοχή του Ντόναλντ Τραμπ στο Λονδίνο ήταν βασιλικά στομφώδης: πομπή με άμαξα, πτήση αεροσκαφών, χαιρετισμοί με πυροβολισμούς και, λίγο, δράμα για έναν.
Ο Μάντελσον γνώριζε ότι τίποτα δεν μπορεί να κρυφτεί για πολύ. Παλιά, την εποχή που ήταν επικεφαλής επικοινωνίας του Εργατικού Κόμματος, έλεγε σε όλους τους υποψήφιους βουλευτές: «Ξέρουμε τα πάντα για σένα. Πώς μπορούμε να δικαιολογηθούμε όταν τα μίντια τα ανακαλύψουν;». Μια τακτική που λειτούργησε, οδήγησε σε πολλές ανεπιθύμητες εκμυστηρεύσεις, αλλά σε κανένα σκάνδαλο.
Ο ίδιος όμως ήταν επιρρεπής στα σκάνδαλα. Τρεις πρωθυπουργοί –Τόνι Μπλερ, Γκόρντον Μπράουν, Κιρ Στάρμερ– έδωσαν στον Μάντελσον υψηλές αρμοδιότητες γνωρίζοντας ότι είναι επιλογή υψηλού ρίσκου με πιθανώς υψηλές επιβραβεύσεις. Και τις τρεις φορές απομακρύνθηκε για τον ίδιο λόγο. Γιατί οι ικανότητές του δεν μπορούσαν να κρύψουν το τρωτό του σημείο: την κοινωνική του αγωνία.
Ο Μάντελσον ήταν εθισμένος στις γνωριμίες, στον πλούτο, στην εξουσία, στην καλή ζωή. Και τις τρεις φορές απομακρύνθηκε γιατί συναναστράφηκε όσους δεν έπρεπε να συνδιαλέγεται, εξυπηρέτησε ή εξυπηρετήθηκε, βρέθηκε όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκεται. Πάντα σε ένα σκηνικό αστραφτερό, το φυσικό του περιβάλλον. Είτε στις κατοικίες του Επσταϊν, είτε ανοιχτά της Κέρκυρας στο σκάφος του ολιγάρχη Ολεγκ Ντεριπάσκα (με κυρώσεις τώρα πια στη Δύση), είτε στο σπίτι του Νατ Ρόθτσαϊλντ, πάλι στην Κέρκυρα, παρέα με τον γιο του Καντάφι.
Και τώρα, στον Στάρμερ· γιατί τον διόρισε παραβλέποντας τον χαρακτήρα του; «Στην ουσία», λέει το κύριο άρθρο στην εφημερίδα Times, «το πρόβλημα είναι θέμα χαρακτήρα. Ο Κιρ Στάρμερ είναι δικηγόρος, όχι πολιτικός, ένα πρόσωπο που στερείται οράματος και δεν έχει διοικητικές ικανότητες».
Πολλά μπορούν να ειπωθούν, περισσότερο ή λιγότερο ευφυή, λίγο-πολύ βάσιμα, αλλά η ουσία, κατά την άποψή μου, είναι ότι δίνεται η εντύπωση πως τίποτα δεν αλλάζει.
Η κυβέρνηση των Εργατικών, που ψηφίστηκε με το σλόγκαν «καθαρότεροι των καθαρών», συντηρεί ακόμη μια μικρή κλειστή ισχυρή ομάδα βρώμικων χαρακτήρων για να «γίνει η δουλειά». Που σημαίνει να «γοητεύσουμε» τον Τραμπ τοποθετώντας έναν αντισυμβατικό πρέσβη για να τον «γητεύσουμε», με σκοπό να απαλλαγεί το σκωτσέζικο ουίσκι από το 10% των δασμών. Ναι, ο Στάρμερ στερείται μάλλον πολιτικής διορατικότητας, γιατί στις μέρες μας, που το Διαδίκτυο ανακυκλώνει ακόμη και παλιές υποθέσεις, θα έπρεπε να σκεφτεί ότι η υπόθεση Επσταϊν είναι μια ιστορία ανοιχτή.
Ο Επσταϊν στοιχειώνει γιατί δεν είναι απλώς ένα όνομα. Είναι μια πολυάριθμη ομάδα ανήλικων γυναικών που κακοποιήθηκαν σεξουαλικά στα ίδια θέρετρα όπου φωτογραφιζόταν ο Μάντελσον με τον κολλητό του. Είναι μια σειρά γυναικών που ποτέ δεν θα επουλώσουν τις πληγές τους και κατά πάσα πιθανότητα δεν θα δικαιωθούν. Μια σειρά δεκατετράχρονων που τα επέλεγε η σπείρα –με μοτίβο– για τα χαρακτηριστικά τους: αποπροσανατολισμένα, με πεθαμένους ή απόντες γονείς, σε ένδεια. Αλλά, για αυτά τα κορίτσια δεν διάβασα τίποτα όλες αυτές τις μέρες.
«Επιπόλαιοι άνθρωποι, σπάνε πράγματα και ανθρώπους και μετά επιστρέφουν στα χρήματά τους και στην επιπολαιότητά τους ή σε οτιδήποτε είναι αυτό που τους ενώνει…» έγραφε ο Φιτζέραλντ, σαν να προέβλεπε την τάση μιας κοινωνίας που οφείλει να απορροφήσει τη ζημιά, ώστε η εξουσία να απολαμβάνει την ατιμωρησία και η αγριότητα να κρύβει τα ίχνη της στην πολυτέλεια.
*Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και ζει στο Λονδίνο.
