Προς τι η έκπληξη; Το τελευταίο διάστημα, το ζήτημα των αφίξεων υπερφορτωμένων σκαριών από τα λιβυκά παράλια στην Κρήτη επανήλθε στην επικαιρότητα. Ο αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης, που κόμπαζε υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι η αναστολή υποβολής αιτήσεων ασύλου είχε λειτουργήσει αποτρεπτικά, τώρα συνιστά υπομονή για λίγες ημέρες. Να δούμε, λέει, αν είναι κάτι συγκυριακό ή πρόκειται για «εργαλειοποίηση». Κρίνοντας, όμως, από την εμπειρία τουλάχιστον των τελευταίων 15 ετών, οι ροές δεν σταματούν όσο σκληρά μέτρα κι αν λαμβάνονται, όποια ιδεολογία κι αν εκφράζει ο εκάστοτε υπουργός προκειμένου να συσπειρώσει μερίδα του ακροατηρίου του.
Ανάλογα με τις διεθνείς εξελίξεις, τις καιρικές συνθήκες, τις διαθέσεις των κυκλωμάτων, οι αριθμοί μπορεί να αλλάζουν, οι διαδρομές να μετατοπίζονται, να υπάρχουν περίοδοι ύφεσης αλλά και έξαρσης. Οποια πρόβλεψη κι αν γίνει, σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες μπορεί να ανατραπεί.
Στα τέλη Ιουνίου είχα βρεθεί στο εκθεσιακό κέντρο της Αγιάς Χανίων, όταν είχε φτάσει μεγάλος αριθμός ανθρώπων από τα λιβυκά παράλια. Η Κρήτη ήταν ανέτοιμη να τους υποδεχθεί, καθώς οι συζητήσεις για τη δημιουργία δομής προσωρινής διαμονής στο νησί είχαν ναυαγήσει. Σε ένα χώρο 3.900 τ.μ. που στο παρελθόν είχε φιλοξενήσει εκθέσεις προϊόντων της κρητικής γης στοιβάζονταν επί ημέρες εκατοντάδες άνθρωποι που είχαν αφιχθεί από το Τομπρούκ. Ηταν Σουδανοί στην πλειονότητά τους τότε, όπως και τώρα, προερχόμενοι από μια χώρα βυθισμένη στον εμφύλιο. Οι συνθήκες παραμονής, ακόμη κι αν αυτή υποτίθεται ότι θα ήταν βραχύβια, ήταν τελείως ακατάλληλες. Τα στρώματα δεν επαρκούσαν και οι περισσότεροι ξάπλωναν στο πάτωμα, πάνω σε λεπτές κουβέρτες, ο ένας δίπλα στον άλλον. Δεν υπήρχε καμία αίσθηση ιδιωτικότητας. Είχε τοποθετηθεί μια πρόχειρη ντουζιέρα σε μια γωνιά και αν κάποιος ήθελε να πλυθεί το έκανε εκεί, εκτεθειμένος σε εκατοντάδες βλέμματα. Υπήρχαν άνθρωποι χωρίς παπούτσια ή μια αλλαξιά ρούχα. Κανείς δεν μπορούσε υπεύθυνα να τους ενημερώσει πόσο καιρό θα παρέμεναν εκεί. Δεν υπήρχαν ούτε διερμηνείς.
Η κατάσταση παραμένει τραγική. Αλλάζουν μόνο ανά διαστήματα οι αριθμοί, ενώ με τις τελευταίες διατάξεις οι νεοαφιχθέντες θεωρούνται κρατούμενοι και δεν έχουν ούτε τη δυνατότητα προαυλισμού. Από τη δημοτική αρχή των Χανίων ανέφεραν πρόσφατα ότι περισσότεροι από 300 άνθρωποι παρέμεναν εκεί σχεδόν επί ένα μήνα, καθώς η ασυνεννοησία μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων καθυστερούσε τη μεταφορά τους στην ενδοχώρα. Οι αντιδράσεις; Ελάχιστες. Αλλωστε, το εκθεσιακό κέντρο είναι στις παρυφές της πόλης, μακριά από τα βλέμματα της τοπικής κοινωνίας.
