Αν και υπήρξα γιος μπασκετμπολίστα, από την εποχή που όλα ήταν ερασιτεχνικά, δεν απέκτησα ποτέ ιδιαίτερες γνώσεις για το άθλημα, ίσως ούτε και πάθος. Ομολογώ βεβαίως ότι έπιασα τον εαυτό μου να παθιάζεται στον μικρό τελικό της Κυριακής, με τη Φινλανδία, και μαζί μου όλη η Ελλάδα, γνώστες και μη του αθλήματος, φίλαθλοι ή «περαστικοί». Υπάρχει, προφανώς, κάτι πέραν του ίδιου του αθλήματος στον αθλητισμό. Και αυτό μπορεί να έχει να κάνει και με το εθνικό φρόνημα.
Το λέω αυτό όχι γιατί είναι κάτι βεβαίως καινοφανές, αλλά γιατί στη διάρκεια του προχθεσινού μικρού τελικού άκουσα μια παρατήρηση που εστίαζε ακριβώς σε αυτό. Οταν το ματς τελείωσε και ήταν όλοι ανακουφισμένοι, ένας φίλος στη συντροφιά είπε χαριτολογώντας πως οι Ελληνες και οι Φινλανδοί φίλαθλοι στο γήπεδο της Ρίγας έδειξαν πως η Ευρωπαϊκή Ενωση ποτέ δεν θα μπορέσει να ανταγωνιστεί αυτό το πάθος, την αγωνία, την αγάπη για την πατρίδα, το αίσθημα του ανήκειν. Εκεί που μεγάλωσες, εκεί παθιάζεσαι. Και είναι φυσικό. Ωστόσο, ο αθλητισμός είναι ο μεγάλος καθρέφτης του λαϊκού φρονήματος. Και κάθε φορά μάς λέει πολύ περισσότερα για το πώς αισθάνεται η κοινή γνώμη από οποιαδήποτε τεχνοκρατική ανάλυση. Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στο Τόκιο, στην οθόνη επίσης αυτές τις μέρες, οι εθνικές σημαίες με τις οποίες τυλίγονται όσοι νικούν είναι μια αυτονόητη εικόνα, όσο αυτονόητο είναι ότι η εθνική ιδέα είναι πέραν φυλής ή καταγωγής. Το βλέπουμε στον στίβο, το βλέπουμε στο μπάσκετ, το βλέπουμε παντού.
Στο μπάσκετ, η γεωγραφία της ισχύος μας θυμίζει τη γεωπολιτική που ανέκαθεν συμβαδίζει με όλους τους διεθνείς αγώνες. Στο μακρινό παρελθόν, η Γερμανία ή η Φινλανδία ήταν χαμηλά στην ιεραρχία του μπάσκετ, ήταν σχεδόν ασήμαντες, σε αντίθεση με τις μεσογειακές και βαλκανικές χώρες, τη Γαλλία, την Τσεχοσλοβακία ή τη Ρωσία. Αυτή η γεωπολιτική του ανταγωνισμού με φόντο τον αθλητισμό μπορεί να προκαλεί ακόμη και επιστημονικές μελέτες, καθώς είναι ένας απολύτως κατανοητός κόσμος, όπου το αφιλτράριστο εθνικό συναίσθημα απελευθερώνεται χωρίς αναστολές. Στο παρελθόν, οι παλαιότεροι θα θυμούνται τους Βαλκανικούς Αγώνες Στίβου στον καιρό του Ψυχρού Πολέμου ή την έκρηξη χαράς με τη νίκη της ομάδας μπάσκετ της ΑΕΚ έναντι της Σλάβια Πράγας στο Παναθηναϊκό Στάδιο και την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης το 1968.
Σε εποχές κατά τις οποίες η επικοινωνία είχε πολλά προσκόμματα, η εθνική έξαρση ήταν διέξοδος και οδός εκτόνωσης. Βλέπουμε όμως ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει και στην εποχή της υπερπληροφόρησης. Το στομάχι σφίγγεται το ίδιο…
