Το αντιμεταναστευτικό νομοσχέδιο που έφερε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα σηματοδοτεί άλλο ένα νομοθετικό ναδίρ για τη δημοκρατία μας. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο στοχεύει, λέει, στη ρύθμιση της “παράνομης μετανάστευσης”. Τα περισσότερα από τα μέτρα που προβλέπει, βεβαίως, είναι απλά “αυστηροποίηση” μέτρων που υφίστανται ήδη. Κάποια άλλα μοιάζουν σχεδιασμένα για να κατασκευάσουν μια δημιουργική ασάφεια σε διάφορα θέματα, όπως το ποιος χρησιμοποιεί τη διαδικασία ασύλου “καταχρηστικά” και ποιος όχι. Άλλα δημιουργούν άχρηστα διοικητικά και διαχειριστικά κόστη (όπως “βραχιολάκια” για να παρακολουθούνται όσοι έχουν δει τις αιτήσεις ασύλου τους να απορρίπτονται αλλά ζητούν, όπως δικαιούνται, επανεξέταση σε δεύτερο βαθμό). Και κάποια είναι πιο συγκεκριμένα.
Με αυτό το νομοσχέδιο η κυβέρνηση ονοματίζει την παραμονή στη χώρα μας χωρίς “τα κατάλληλα” χαρτιά ως “έγκλημα” που τιμωρείται με φυλάκιση δύο ετών και πρόστιμο. Βεβαίως, η χώρα μας είχε ήδη διαδικασίες απέλασης υπό αυστηρές προϋποθέσεις για όσους βρίσκονται εδώ χωρίς χαρτιά. Αλλά με αυτή την αλλαγή, η κυβέρνηση τώρα τα βάζει ακόμα και με μετανάστες που μπορεί να ζουν εδώ και δέκα χρόνια στην Ελλάδα, που έχουν μπει στην αγορά εργασίας, που πληρώνουν ΦΠΑ, που συνεισφέρουν στο ΑΕΠ, που τα παιδιά τους πάνε σχολείο, που ακολουθούν όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες και τραβάνε όλα τα γραφειοκρατικά μαρτύρια για να παραμένουν στη χώρα μας νόμιμα. Εργατικούς ανθρώπους, τίμιους συμπολίτες μας, που μπορεί μια καθυστέρηση στην ανανέωση της άδειας παραμονής τους να τους αφήσει ακάλυπτους για λίγους μήνες, επειδή κάποιος εργοδότης τους κρέμασε, ή επειδή κάποια δημόσια υπηρεσία καθυστέρησε, χωρίς να φταίνε. Με αυτό το νομοσχέδιο η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προσπαθεί να τους βαφτίσει “παράνομους” για να μπορεί να τους συλλάβει ή να τους διώξει. Για να μην αναφερθούμε σε άλλες τραγελαφικές πιθανές παρενέργειες, όπως το να κυνηγάνε “ψηφιακούς νομάδες” σε coworking spaces για να τους βάλουν δύο χρόνια φυλακή, επειδή έληξε η βίζα τους και το ξέχασαν. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: μια κυβέρνηση που περνά ένα τέτοιο νομοσχέδιο δεν ενδιαφέρεται στην πραγματικότητα μήπως κι έρθουν “εγκληματίες” και “βιαστές” με τις καραβιές απ’ το Αιγαίο και το Λιβυκό πέλαγος. Δεν τους ενδιαφέρει η προστασία των συνόρων, η τάξη ή η ασφάλεια. Ο στόχος μοιάζει να είναι το να μπορεί να τους διώξει όλους. Εύκολα μπορεί να διαβάσει κανείς ένα τέτοιο νομοσχέδιο ως προάγγελο της δημιουργίας ενός ελληνικού “ICE”, για να σταματάει κόσμο στο δρόμο και να ελέγχει χαρτιά, σαν τη Γκεστάπο του Τραμπ.
Η συζήτηση για τη μετανάστευση στη χώρα μας πλέον γίνεται αποκλειστικά με όρους που έχει επιβάλλει η ακροδεξιά. Τερατώδεις μύθοι για “εισβολές” και “λαθρομετανάστες” και “εγκληματίες” ακούγονται μέσα στη Βουλή μας και αναπαράγονται στο δημόσιο διάλογο λες και είναι φυσιολογικές απόψεις. Κι αυτά σε μια χώρα όπου λιγότερο από το 8% των κατοίκων έχει γεννηθεί αλλού -ένα ποσοστό που σταδιακά μειώνεται. Όπου κάθε χρόνο οι μετανάστες που μπαίνουν είναι λιγότεροι από τους μετανάστες που φεύγουν. Όπου πρακτικά όλοι όσοι φτάνουν, εξαθλιωμένοι, με βάρκες απ’ το Αιγαίο και το Λιβυκό πέλαγος υποβάλουν αίτηση ασύλου και όπου το ποσοστό των αιτήσεων αυτών που γίνονται αποδεκτές είναι σχεδόν 80%. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που έρχονται “παράνομα” είναι όντως πρόσφυγες και δικαιούνται να είναι εδώ. Αλλά εμείς καθόμαστε και ετοιμάζουμε νέα, “σκληρά” νομοσχέδια για ένα μικρό υποσύνολο μερικών εκατοντάδων ανθρώπων που βρίσκονται εδώ “παράνομα” επειδή η αίτηση ασύλου τους έχει απορριφθεί και δεν φεύγουν, για τους οποίους βεβαίως ήδη υπήρχαν επαρκέστατοι νόμοι και διαδικασίες απέλασης.
Και εν τω μεταξύ συμπληρώνεται ο δεύτερος μήνας που οι αιτήσεις ασύλου στη χώρα μας έχουν παράνομα παγώσει, επειδή η κυβέρνηση ήθελε να το παίξει σκληρή, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο. Έχουν ήδη εκδοθεί δύο διαταγές ασφαλιστικών μέτρων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο γι’ αυτό το αίσχος.
Όλη η συζήτηση για τη μετανάστευση είναι στρεβλή, πηγμένη στις υπερβολές, τα ψέματα, τους μύθους και τις υστερίες. Είναι μια παράσταση, σαν ένα περφόρμανς αποκλειστικά για το μέρος του εκλογικού σώματος που απολαμβάνει να βλέπει καφετιούς ανθρώπους να υποφέρουν, την οποία όμως έχουμε συνηθίσει να παρακολουθούμε και οι υπόλοιποι σαν κάτι το κανονικό. Αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Είναι ένας καρκίνος που έχει μολύνει τα πολιτικά συστήματα ολόκληρης της Ευρώπης. Από ακραία παραδείγματα, όπως της Ουγγαρίας, όπου η αντιμεταναστευτική υστερία είναι το νούμερο ένα πολιτικό θέμα, μολονότι η χώρα δεν έχει καθόλου μετανάστες, μέχρι τις μεγάλες δημοκρατίες της Ευρώπης, όπου τα κεντρώα κόμματα έχουν ξαφνικά αποφασίσει πως η παπαγαλία των ακροδεξιών πολιτικών μηνυμάτων και η υλοποίηση ακροδεξιών πολιτικών προτάσεων για την “αντιμετώπιση” του “μεταναστευτικού” είναι μια καλή ιδέα για να διατηρήσουν την εξουσία και να αποδυναμώσουν την ακροδεξιά. Με την (συζητήσιμη) εξαίρεση της Δανίας, αυτό δεν έχει πετύχει πουθενά. Σε όλες μα όλες τις άλλες περιπτώσεις και οι ακροδεξιές στάσεις και απόψεις έχουν κανονικοποιηθεί, και οι πολιτικές που υλοποιούν αυτές οι χώρες για τη μετανάστευση έχουν γίνει από αλλοπρόσαλλες μέχρι αυτοκαταστροφικές και, βεβαίως, τα ακροδεξιά κόμματα συνεχίζουν να θεριεύουν. Το κόλπο απέτυχε στο Ηνωμένο Βασίλειο, απέτυχε στη Γερμανία, απέτυχε στην Ιταλία, αποτυγχάνει παντού. Θα αποτύχει και εδώ, στην Ελλάδα. Μια χώρα στην οποία, ούτως ή άλλως, κανένας μετανάστης δεν θέλει στ’ αλήθεια να έρθει. Και η οποία, λέει, τα επόμενα δέκα χρόνια θα χρειαστεί να βρει από κάπου δύο εκατομμύρια επιπλέον εργαζόμενους.
