Μερικές φορές η πραγματικότητα μοιάζει τόσο εξωπραγματική που, εάν εντασσόταν στη μυθοπλασία, δεν θα έπειθε. Να μια ιστορία. Τρεις πανίσχυροι άνδρες συναντιούνται στο Πεκίνο προκειμένου να παρακολουθήσουν μια φαντασμαγορική στρατιωτική παρέλαση.
Οι στρατιώτες απολύτως πειθαρχημένα στρέφουν το πρόσωπό τους στον ηγέτη Σι. Οι καλεσμένοι (Πούτιν, Κιμ Γιονγκ Ουν) επικροτούν. Στις χώρες τους απαγορεύεται ο αντίλογος. Ο πατριωτισμός έχει τη μορφή πειθάρχησης, συμμόρφωσης και υποταγής στη διαφθορά. Η θέση τους στο τιμόνι του καθεστώτος δεν αμφισβητείται. Ή, εάν υπάρξει αμφισβήτηση, η πατρική φιγούρα την εξολοθρεύει ακινητοποιώντας την ιστορία.
Η στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο μοιάζει με υπερπολυτελές παζάρι όπλων. Και αυτή η εμφάνιση του Πούτιν έχει κάτι σκηνοθετημένο. Οποιαδήποτε εμφάνισή του έχει κάτι σκηνοθετημένο, επειδή είναι σκηνοθετημένη. H καλοσυνάτη φιγούρα έχει καταστρέψει τις ζωές Ουκρανών, Γεωργιανών και κάμποσων Ρώσων διανοούμενων που δεν πήγαιναν με τα νερά του. Οι φαντασμαγορικές εμφανίσεις τ’ αποσιωπούν αυτά.
Είναι καλοκουρδισμένα θεάματα που δημιουργούνται μέσα από τον κόπο πολλών παρατρεχάμενων (γίνονται πρόβες, πολυδάπανες ετοιμασίες). Τα απολυταρχικά καθεστώτα κατασπαταλούν τον χρόνο των απλών ανθρώπων. Εξαναγκάζουν τους υποτακτικούς τους να δαπανούν ώρες σε μαζικά θεάματα, τύπου στρατιωτική παρέλαση, επιτελεστικό κλάμα, αγκαλιές με καθεστωτικούς μπροστά σε κάμερες κλπ. Παράλληλα, οι άνθρωποι χάνουν χρόνο και ενέργεια να αυτολογοκρίνονται και να συμμορφώνονται προς τα δίκτυα διαφθοράς. Να δικαιολογούν μέσα τους όσα απαιτεί απ’ αυτούς το καθεστώς. Ένα εξουθενωτικό πανηγύρι.
Η επίδειξη οπλικών συστημάτων μού έφερε στο νου το έργο Μάνα Κουράγιο του Μπέρτολτ Μπρέχτ. Κεντρικό πρόσωπο του έργου είναι μία πλανώδια πωλήτρια που περιφέρεται από τη μία εστία πολέμου στην άλλη. Στόχος της είναι να επωφεληθεί από το εμπόριο εν μέσω ολέθρου. Να εκτελέσει όσο το δυνατόν περισσότερες συναλλαγές. Σε κάποιο σημείο του έργου η μάνα αποφαίνεται πως κακό πράγμα ο πόλεμος, μα φέρνει κέρδος. Η ειρήνη δεν έχει λεφτά.
Η μεγαλειώδης παρέλαση, όμως είχε και άλλες κειμενικές αναφορές. Εκτός από πατριωτικά τραγούδια και κανονιοβολισμούς, περιελάμβανε την επίδειξη βομβαρδιστικών και πυραυλικών συστημάτων ικανών να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές. Ο Πρόεδρος Σι μίλησε για ειρήνη, όπως γίνεται πάντα όταν επιδεικνύονται όπλα. Και σαν να μην έφταναν όλες αυτές οι παραδοξότητες, το μικρόφωνο έπιασε τον διερμηνέα του Πούτιν να μουρμουρίζει μία σκέψη του Προέδρου περί βιοτεχνολογίας. Νέα όργανα μπορούν να εμφυτεύονται διαρκώς στους ανθρώπους. Με τις νέες ιατρικές εξελίξεις μπορεί κανείς να ζει περισσότερο, ακόμα και η αθανασία δεν αποκλείεται.
Η ιδέα της εξάλειψης του θανάτου δεν είναι άγνωστη στη Ρωσική σκέψη. Ο Nikolai Fedorov (ή Fyodorov), Ορθόδοξος φιλόσοφος του 19ου αιώνα, έθεσε κεντρικά στο φιλοσοφικό του σύστημα την ιατρικώς υποβοηθούμενη ανάσταση νεκρών. Η ανθρωπότητα πρέπει, μέσω της ιατρικής και της τεχνολογίας, όχι μόνον να πατάξει το θάνατο, αλλά να επαναφέρει στη ζωή τις προηγούμενες γενιές. Επειδή η γη δεν θα χωρέσει όλους τους ανθρώπους (την τρέχουσα γενιά + τους νεκραναστημένους) ο εποικισμός άλλων πλανητών κρίνεται απαραίτητος. Ο Fedorov πέθανε το 1903, αλλά η σκέψη του εξακολουθεί να σαγηνεύει. Φυσικά, το έργο του απηχεί παραδοχές της Ορθοδοξίας, καθώς και την υπόσχεση διαρκούς ανανέωσης που υπάρχει στο μήνυμα του Χριστού.
Η παραδοξότητα της συζήτησης για μεταμοσχεύσεις οργάνων και βιοτεχνολογικές εξελίξεις που θα επιμηκύνουν τη ζωή μπροστά σε οπλικά συστήματα που εξαλείφουν τη ζωή με το πάτημα ενός κουμπιού είναι οπωσδήποτε εντυπωσιακή. Το παράδοξο αίρεται, εάν αποδεχθούμε πως δεν κατοικούμε στο ίδιο σύμπαν με τους απολυταρχικούς ηγέτες ή με τους δισεκατομμυριούχους τεχνο-ολιγάρχες.
Ουκρανοί και Ουκρανές παλεύουν καθημερινά για τη ζωή σε όλα τα πεδία. Ο Ρώσος ηγέτης-επιτιθέμενος, όμως, στο απομονωμένο μπούνκερ του δέχεται ενέσεις, χάπια, κούρες και εγχειρήσεις προκειμένου το σώμα του ν’ αντέξει ως τα 150. Πλάι σ’ αυτά ας σημειωθεί ότι, λόγω της χριστιανικής του κοσμοθεώρησης, ο Fedorov δυσκολευόταν να καταλάβει γιατί οι άνθρωποι δεν ζουν απλώς με βάση την άνευ όρων αγάπη.
