Ενας φιλόδοξος νέος έχει πολλές απορίες. Για παράδειγμα, μια ακόμα «μαφία της Κρήτης», αποτελούμενη από θεοσεβούμενους πολίτες με άριστα ελληνικά, κλέβει την παράσταση από τους άλλους Κρητικούς που αξιοποίησαν τις ευκαιρίες του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τι έχει να πει ο Μάρτιν Χέρτσφελντ, ο καθηγητής ανθρωπολογίας του Χάρβαρντ που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην επιστημονική μελέτη του παραδοσιακού Κρητικού ανθρωπότυπου;
Βέβαια, όταν αναφερόμαστε στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ μιλάμε μόνο για 22 εκατ. (από τα οποία οι Κρητικοί εξασφάλισαν τα 17). Τι ψυχή έχουν 22 εκατομμύρια; Ενα τέτοιο ποσό μοιρασμένο σε εκατοντάδες δικαιούχους ισοδυναμεί με συμπεριφορά εντιμότητας αν συγκριθεί με τα τραπέζια των Λούκουλλων στην υπόλοιπη οικονομία. Μιλάμε απλώς για ένα επίδομα που ενισχύει την κοινωνική συνοχή. Πρόκειται άλλωστε για ασήμαντο κλάσμα των αγροτικών επιδοτήσεων. Πολύ κακό για το τίποτα.
Πολύ κακό για το τίποτα και για τη διαχείριση των καυσίμων. Μόλις χθες μάθαμε για μια επιχείρηση του ελληνικού FBI που οδήγησε στη σύλληψη κυκλώματος διοχέτευσης νοθευμένων καυσίμων σε πρατήρια σε όλη τη χώρα. Εντόπισαν καμιά δεκαριά πρατήρια, αλλά σίγουρα είναι πολύ περισσότερα. Ωστόσο, θα πρέπει να σκεφτούμε ότι η νόθευση ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη. Πρόκειται για καύσιμα ειδικά σχεδιασμένα για να επιταχύνουν τη φθορά του κινητήρα έτσι ώστε να επιτευχθεί η ανανέωση του στόλου.
Πόσα ακόμη άγνωστα σκάνδαλα θα δώσουν χρώμα στον δημόσιο διάλογο;
Παράλληλα, μια έρευνα του Πανεπιστημίου Αθηνών αποκάλυψε τον Απρίλιο ότι ένα στα τρία πρατήρια στην Αττική (και ένα στα πέντε στη Θεσσαλονίκη) έχει πειραγμένες αντλίες. Δεν κουνήθηκε φύλλο. Δεν εμπλεκόταν άλλωστε κάποιος υπουργός για να πάρει φωτιά η ερευνητική δημοσιογραφία. Πολλοί οδηγοί έχουν αποδεχθεί το γεγονός ότι το αμαξάκι τους «καταπίνει» το καύσιμο και «βήχει» στον δρόμο.
Πάντως, αν όλα αυτά εμπλούτισαν το μενού της ενημέρωσης μόλις την πρώτη εβδομάδα της επιστροφής των εργαζομένων στη χαρά της δημιουργίας, δεν έχουμε παρά να φανταστούμε τι ακολουθεί την υπόλοιπη χρονιά. Πόσα ακόμη άγνωστα σκάνδαλα θα δώσουν χρώμα στον δημόσιο διάλογο;
Ενα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα είναι πώς γίνεται μια οικονομία με τιμές Ευρώπης να λειτουργεί επί δεκαετίες με μισθούς Ελλάδας. Η απάντηση δεν είναι άσχετη με τα παραπάνω φαινόμενα. Το χάσμα ανάμεσα στα έσοδα και στις δαπάνες καλύπτεται από τη μαύρη οικονομία. Ολα είναι λίγο μαύρα, π.χ. τα ενοίκια που δηλώνονται κατά το 1/3. Η μαύρη οικονομία στην Ελλάδα είναι όπως η σκοτεινή ύλη στο σύμπαν. Δεν τη βλέπουμε, αλλά συνάγουμε την ύπαρξή της από τη συμπεριφορά όλων όσων βλέπουμε.
Φιλόδοξοι νέοι με ηθικές αρχές απορούν: «Γιατί όλα αυτά; Δεν είμαστε ευρωπαϊκή χώρα;». Η απάντηση είναι σύνθετη. Μεγαλώνοντας θα την ανακαλύψουν μόνοι τους.
