Στον αχό των πολεμικών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, η αμερικανική απόσυρση από τη βαλκανική σκηνή εξελίσσεται αθόρυβα, αφήνοντας πίσω της κενό ισχύος, που σπεύδουν να καλύψουν Ρωσία και Τουρκία, με την Ευρώπη να πληρώνει την αναξιοπιστία της ως προς την ενταξιακή διαδικασία.
Μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ και τους αιματηρούς πολέμους της δεκαετίας του ’90 στη Γιουγκοσλαβία, οι ΗΠΑ ήταν που εγγυόνταν την αρχιτεκτονική ασφάλειας στα Βαλκάνια. Είχαν τον πρώτο λόγο στις εξελίξεις, αυτές ήταν που έσβηναν κάθε φωτιά που πήγαινε να ανάψει στις εστίες έντασης. Τώρα που «φεύγουν», οι σοβούσες εθνικιστικές διενέξεις αρχίζουν να αναζωπυρώνονται.
Στο Βελιγράδι, οι συγκρούσεις φοιτητών που διαδηλώνουν κατά της διαφθοράς και του αυταρχισμού της εξουσίας του προέδρου Βούτσιτς γίνονται όλο και πιο μαζικές και βίαιες, σε σημείο που πολλοί εκφράζουν φόβους πως η Σερβία βρίσκεται στα πρόθυρα εμφυλίου. Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ο ρωσόφιλος πρόεδρος της συνιστώσας της «Σερβικής Δημοκρατίας», Μίλοραντ Ντόντικ, απειλεί ανοιχτά με απόσχιση· στο Κόσοβο, η κατάσταση παραμένει εύφλεκτη, και τα κράτη της Βαλκανικής εξοπλίζονται και συγκροτούν στρατιωτικές συμμαχίες στη βάση παλαιών εχθροτήτων. Ποιος μπορεί, απόντος του «θείου Σαμ», να συγκρατήσει τις φυγόκεντρες εθνοτικές δυναμικές και να τιθασεύσει τις αναταραχές σε μια περίοδο που ουκ ολίγοι αναλυτές βλέπουν το επόμενο πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Ρωσίας και Δύσης να μεταφέρεται στα Βαλκάνια;
Η Μόσχα ενισχύει τον φίλα προσκείμενο σε εκείνη εθνικολαϊκιστή Αλεξάνταρ Βούτσιτς, κατηγορώντας (και εδώ) τους Δυτικούς ότι υποκινούν λαϊκές αντιδράσεις με στόχο να τον ρίξουν και να βάλουν στη θέση τους κάποιον δικό τους…
Οι Αμερικανοί σχεδόν απουσιάζουν, η Ε.Ε. κάνει «στραβά μάτια» φοβούμενη πως μπορεί να σπρώξει τους Σέρβους πιο βαθιά στη ρωσική αγκαλιά, αλλά και διότι έχει υπογράψει με τον Βούτσιτς υψίστης σημασίας για την αυτοκινητοβιομηχανία της συμφωνία αγοράς λιθίου, και η Τουρκία, όπως σχολιάζει η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ», «αναλαμβάνει τώρα δράση για την εξάλειψη του “πιθανού κινδύνου” στα Βαλκάνια».
Τοποθετεί σε αυτό το πλαίσιο δύο «μυστικές επισκέψεις» του Ερντογάν στη Βοσνία, όπου συναντήθηκε με τον Ντόντικ, αλλά και τις συναντήσεις του ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν με τους ομολόγους του των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο της τουρκικής εμπνεύσεως «Πλατφόρμας Ειρήνης στα Βαλκάνια».
Στόχος της κινητικότητας, όπως σημειώνει η εφημερίδα, η επίλυση των προβλημάτων στα Βαλκάνια χωρίς την παρέμβαση «ηγεμονικών δυνάμεων» – ως τέτοιες «φωτογραφίζει» Ρωσία και Ε.Ε., αγνοώντας τις ΗΠΑ…
Μπορεί η Τουρκία να διαδεχθεί τον αμερικανικό παράγοντα σε ρόλο εγγυητή της σταθερότητας στα Βαλκάνια; Αυτό τουλάχιστον φαίνεται ότι επιδιώκει. Εχει ως όχημα τους συμπαγείς μουσουλμανικούς πληθυσμούς, διακινεί άφθονο χρήμα, προβάλλει τη στρατιωτική ισχύ της και πρόσωπο ειρηνοποιού, παίζει πλέον χωρίς ισχυρό ανταγωνιστή. Τι άλλο θέλει;
