Και τώρα, πώς να βάλεις 7 ή 8 σε έναν μαθητή που στοχεύει σε ένα καλό απολυτήριο για να διεκδικήσει μετά το λύκειο μια θέση σε ΙΕΚ ή σε μια ιδιωτική σχολή για ένα επάγγελμα «χαμηλών προοπτικών»; Το ερώτημα είναι σύνηθες μεταξύ των καθηγητών του λυκείου, όταν φτάνει η ώρα να βαθμολογήσουν τους μαθητές τους. Από τη μια έχουν τον αδιάφορο μαθητή τους και από την άλλη τους γονείς του, που πιέζουν για βαθμούς. Και πολλοί γονείς στο λύκειο ασκούν μεγάλη πίεση στους καθηγητές, όχι μόνο επειδή θεωρούν ότι το παιδί τους είναι καλός μαθητής και δεν πρέπει να αδικηθεί. Αλλά κυρίως διότι από το γυμνάσιο ήδη έχουν «συνηθίσει» σε καλούς βαθμούς, πολλές φορές χαριστικά, αφού η επίδοση του γυμνασίου δεν έχει βάρος στη μετέπειτα πορεία του μαθητή. Και όμως, τα στατιστικά στοιχεία του υπουργείου Παιδείας δείχνουν ότι οι επιδόσεις των μαθητών στο γυμνάσιο και το λύκειο απέχουν –πτωτικά– από τις επιδόσεις τους στις Πανελλαδικές Εξετάσεις.
Η ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση παράγει πολλούς αριστούχους μαθητές με απολυτήριο πάνω από 18. Το σχετικό ποσοστό είναι 26,4% – καταφανώς δυσανάλογο με βάση μια στατιστικά ορθή κατανομή των βαθμολογιών: το σύνηθες είναι υπερσυσσώρευση στις μέτριες βαθμολογίες.
Η στρέβλωση αυτή του εκπαιδευτικού συστήματος καλλιεργεί τον «ωχαδελφισμό», την αναξιοκρατία και την έλλειψη κουλτούρας αξιολόγησης. Οταν ένας μαθητής μπορεί να προαχθεί με ευκολία στις τάξεις του γυμνασίου, πώς θα μάθει ότι απαιτείται κόπος για να πετύχει τους στόχους του;
Οταν ένας μαθητής από μικρή ηλικία διαπιστώνει ότι μπορεί να έχει έναν βαθμό που του επιτρέπει μια «χαλαρή» προαγωγή (π.χ. 13), αδυνατεί να αποδεχθεί την αξιολόγηση ως μέθοδο βελτίωσής του. Απλώς υπομειδιά που καταφέρνει να την περνάει… ζάχαρη. Και έτσι ευελπιστεί ότι θα πορεύεται ίσως και στην ενήλικη ζωή του.
Οι εκπαιδευτικοί έχουν το κύριο μέρος της ευθύνης. Είναι δεδομένο ότι γνωρίζουν καλά τις δυνατότητες των μαθητών τους. Οφείλουν να εξηγούν στους γονείς με ευθύτητα το επίπεδο των παιδιών, για να τα βοηθήσουν ουσιαστικά. Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθηθεί ένας μαθητής είναι η ενθάρρυνση και η ενίσχυση των ισχυρών του σημείων.
Από την άλλη, ένας καλός βαθμός όταν δεν δίνεται αξιοκρατικά φέρνει ακριβώς το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Κι αυτό πρέπει να το γνωρίζουν οι γονείς, που θεωρούν πως το βλαστάρι τους, ως προέκταση του εαυτού τους, είναι «έργο άριστο». Επί παντός…
