Πριν από 77 χρόνια ακριβώς εκτελέστηκε, κατόπιν απόφασης ανταρτοδικείου, η Ελένη Γκατζογιάννη μαζί με άλλους συγχωριανούς της. Το «έγκλημά» της ήταν ότι βοήθησε τα παιδιά της να δραπετεύσουν από το κράτος της Μουργκάνας των ανταρτών. Ηθικός αυτουργός αυτής της εκτέλεσης, όπως και εκατοντάδων άλλων, ο μετέπειτα γραμματέας του ΚΚΕ Κώστας Κολιγιάννης, που τότε ήταν πολιτικός επίτροπος του αποκαλούμενου ΔΣΕ στην περιοχή της Ηπείρου.
Η ιστορία της Ελένης έγινε γνωστή από το βιβλίο που εξέδωσε ο γιος της Νίκος Γκατζογιάννης το 1983. Ηταν ένα αποκαλυπτικό ντοκουμέντο, το οποίο θέλησε να το αμφισβητήσει πραγματολογικά το ΚΚΕ, αλλά οι απεσταλμένοι του στην Ηπειρο απλώς επιβεβαίωσαν την αυθεντικότητα των όσων εξιστορούσε ο συγγραφέας. Το βιβλίο έγινε μπεστ σέλερ σε μια εποχή που άρχισαν οι ηττημένοι να επανασυγγράφουν την Ιστορία του εμφυλίου πολέμου. Η «προοδευτική» ιντελιγκέντσια, κινούμενη στο πνεύμα της εποχής, προσπάθησε να το «θάψει» μιλώντας για αντικομμουνιστικό αφήγημα. Το Κόμμα δεν ανησύχησε και πολύ, διότι το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα είναι περιορισμένο. Πόσοι να διαβάσουν την «Ελένη;»
Το βιβλίο του Νίκου Γκατζογιάννη, η «πολεμική» που δέχθηκε και η λογική του αποκλεισμού και της φίμωσης του Αλλου.
Το παιχνίδι όμως σοβάρεψε και «χόντρυνε» όταν με την «Ελένη» ασχολήθηκε το Χόλιγουντ, διότι άλλο είναι ένα βιβλίο και άλλο μια κινηματογραφική ταινία. Τότε επιστρατεύθηκαν τα γνωστά μέσα και βοηθούσης και της τότε κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ –η οποία όμνυε στο όνομα των «λοιπών δημοκρατικών δυνάμεων»– η ταινία είχε ζωή πέντε ημερών στις αθηναϊκές κινηματογραφικές αίθουσες. Στη συνέχεια, ούτε η ιδιωτική τηλεόραση ούτε φυσικά και η Δημόσια ασχολήθηκαν με το θέμα. Είχε μπει στην index librorum prohibitorum. Θα αναρωτηθεί ο αναγνώστης γιατί τα γράφω αυτά, μια και είναι ευρέως γνωστά. Διότι βλέπω ότι υπάρχει μια ευθεία γραμμή που συνδέει το μακρινό 1985 με το σήμερα. Η ορθόδοξη Αριστερά και σήμερα παραμένει δυσανεκτική στο διαφορετικό και η λογική του αποκλεισμού και της φίμωσης του Αλλου εξακολουθεί να επιβιώνει. Η πολιτική επικαθορίζει τα πάντα, συντρίβοντας προσωπικότητες και προσόντα. Η περίπτωση της Γλυκερίας είναι χαρακτηριστική, σημειωτέον μάλιστα πως δεν ήταν καταχωρισμένη στο μητρώο των απολίτικων καλλιτεχνών. Για να τιμωρηθεί παραδειγματικά – «παραδειγματικά» έχει μεγάλη σημασία διότι δείχνει ποιος κάνει το κουμάντο– κινητοποιήθηκε ένας ολόκληρος μηχανισμός που έδρασε μέχρι και στο τελευταίο πανηγύρι στο οποίο θα τραγουδούσε η καλλιτέχνις. Και αυτή, με μια άκρως επιτυχημένη επαγγελματική διαδρομή πενήντα ετών, κατάλαβε πόσο μόνη και αβοήθητη έμεινε από φίλους και στενούς συνεργάτες, που δεν θέλησαν να τα βάλουν με ένα Κόμμα το οποίο, συν τοις άλλοις, εκτελεί και καθήκοντα καλλιτεχνικού ιμπρεσαρίου. Προσφέρει πίστα και κοινό σε μετριότητες με μόνο προσόν την κομματική αφοσίωσή τους.
Στις ταραγμένες εποχές, η φυσική εξόντωση των «αντιδραστικών» ήταν το βασικό τους όπλο. Μετά τον μεταπολιτευτικό εξαγνισμό τους αρκούνται, εφ’ όσον δύνανται, στην ηθική και επαγγελματική εξόντωση όσων παρεκκλίνουν από τις κόκκινες γραμμές του Κόμματος.
