«Δεν πας να ανάψεις το καντήλι του Γιώργου;», μου έγραψε στις αρχές Αυγούστου ο φίλος μου ο Πάνος στο Whatsapp, όταν είδε στα σόσιαλ ότι είμαι στα Χανιά. Ενιωσα άσχημα που δεν το είχα σκεφτεί από μόνη μου. Φέτος έκλεισαν ακριβώς 30 χρόνια από τότε που οι φίλοι του είχαμε ταξιδέψει στην Κρήτη για την κηδεία. Ενα χρόνο μετά την αποφοίτησή μας από το σχολείο, είχε «φύγει» σε ένα καταραμένο τροχαίο. Οσοι από την παρέα δεν είχαμε προλάβει να ενηλικιωθούμε, ενηλικιωθήκαμε τότε για τα καλά. Κοιτάξαμε στο χείλος του γκρεμού και πονέσαμε σε μέρη που δεν ξέραμε ακόμη ότι πονάει.
Ηταν τότε, στα 19 μας, που γνωρίσαμε για πρώτη φορά και το μυστήριο είδος των γονιών που έχουν χάσει παιδί. Κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Παραμένουν όρθιοι, συνεχίζουν να βάζουν το ένα πόδι μπροστά στο άλλο και να προχωρούν, με τα χρόνια θα καταφέρουν να γελάσουν κιόλας, αλλά αν προσέξεις θα τους αναγνωρίσεις. Δεν είναι μόνο το βλέμμα, είναι η στάση σώματος από το ασήκωτο φορτίο που κουβαλούν και θα κουβαλούν για πάντα.
Ζούμε τη ζωή που δεν έζησε εκείνος. Περίεργη τιμή. Τη ζούμε άραγε καλά; Αρπάζουμε τις ευκαιρίες που μας μοιράζονται; Γελάμε πολύ και δυνατά; Αγαπάμε με πάθος, αληθινά;
Εκείνο τον Μάρτη είδαμε πρώτη φορά και αληθινό τρόμο στα μάτια των δικών μας όταν σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να ήταν αυτοί στη θέση τους. Να δέχονταν αυτοί τα φρικτά νέα, να δέχονταν αυτοί τώρα συλλυπητήρια. Γίναμε κι εμείς γονείς κι ο τρόμος έχει φωλιάσει στο δικό μας βλέμμα. Ρώσικη ρουλέτα είναι, εξάλλου, πρόσφατα είδαμε το κακό να χτυπά άλλη μια οικογένεια. Ενα ακαταμάχητο χαμόγελο, της Λένας Σαμαρά, έσβησε και δύο ακόμη γονείς βρέθηκαν στην οδυνηρή θέση να ξεπροβοδίζουν το παιδί τους. Πώς κατάφεραν κάποιοι να στάξουν δηλητήριο μια τέτοια στιγμή, είναι απορίας άξιον.
Σκέφτηκα ξανά τον Γιώργο. Δεν είχε ιδέα όταν «έφευγε» πόση κακία υπέβοσκε γύρω μας. Ούτε κι εμείς. Αλλο κόσμο άφησε, σε άλλον ζούμε τώρα. Τριάντα χρόνια έχουν περάσει, θα έφτανε κι αυτός τα 50 σιγά σιγά. Οι γονείς του έχουν κρατήσει επαφή μαζί μας όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθούν τα νέα μας, συμμετέχουν στις χαρές μας, πάντα με την καρδιά τους. Ζούμε τη ζωή που δεν έζησε εκείνος. Περίεργη τιμή. Τη ζούμε άραγε καλά; Αρπάζουμε τις ευκαιρίες που μας μοιράζονται; Γελάμε πολύ και δυνατά; Αγαπάμε με πάθος, αληθινά; Φοβάμαι να απαντήσω, να πω την αλήθεια. «Θα πάω», έστειλα του Πάνου.
«Νέο παιδί, σωστά;», είπε ο παπάς όταν άκουσε το όνομα. «Συμμαθητής μου», του είπα, λες και είχε γυρίσει ο χρόνος πίσω και ήμουν ξανά 19 χρόνων. Δεν χρειάστηκε να κοιτάξει, ήξερε πού ήταν το μνήμα. Είχε ένα τρισάγιο σε εκείνη την πλευρά του νεκροταφείου, οπότε με πήγε ώς εκεί. Μία μέρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο, το κοιμητήριο ήταν άδειο. Τα τζιτζίκια οργίαζαν κι εγώ κρατούσα σφιχτά δυο τριαντάφυλλα. Είδα το όνομα στο μάρμαρο κι άφησα τα δάκρυα να τρέξουν σαν παιδί και γονιός μαζί.
