«Αρπακτικό, ένα τέρας στις πόρτες μας που χρειάζεται να συνεχίσει να τρώει για την επιβίωσή του». Θύμωσε πολύ ο Μακρόν με τον Πούτιν. Ζήτησε μάλιστα από τους Ευρωπαίους να μην είναι αφελείς. Προφανώς δεν εννοεί τον εαυτό του, όταν είχε κάνει πως δεν καταλαβαίνει τη σημειολογία της υποδοχής που του είχε επιφυλάξει ο Πούτιν. Εκείνο το τεράστιο τραπέζι δέκα μέτρων, που τον κρατούσε σε απόσταση ασφαλείας, το είχε δεχθεί κάνοντας πως δεν καταλαβαίνει. Ιστορικό κειμήλιο, που σηματοδοτούσε την αρχή της νέας εποχής· της εποχής που η Ρωσία θέλει να επιδείξει την απόσταση που τη χωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη. Παρ’ όλ’ αυτά, ο Μακρόν είχε την αφέλεια να πιστεύει ότι υπήρχε ακόμη περιθώριο συνεννόησης. Τότε η Ευρώπη δεν πίστευε ότι η Ρωσία θα εισβάλει στην Ουκρανία. Παρά τις προειδοποιήσεις των Αμερικανών. Μερικές ημέρες μετά ξεκίνησε η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», που εξελίχθηκε σε πόλεμο τριετίας, ο οποίος ακόμη δεν έχει σταματήσει.
Δεν είναι λίγοι όσοι πίστευαν ότι η ρωσική εισβολή σε μια ευρωπαϊκή χώρα θα αφύπνιζε το «ευρωπαϊκό πνεύμα», το αίσθημα της ενότητας των κρατών που αποτελούν την Ενωση, τη μετατροπή της από φιλανθρωπικό σωματείο με οικολογικές ευαισθησίες για τα πώματα των πλαστικών φιαλών σε έναν σοβαρό πολιτικό οργανισμό. Ανάμεσά τους ήμουν κι εγώ. Τι έγινε σ’ αυτά τα τρία χρόνια; Τίποτε ή σχεδόν τίποτε. Πόσοι θυμούνται σήμερα στην Ευρώπη εκείνη την περίφημη πορεία προς την Ομοσπονδία; Την κοινή εξωτερική πολιτική; Η τελευταία συνάντηση των ηγετών με τον Τραμπ, όπου εμφανίστηκαν σαν σύλλογος αναξιοπαθούντων, αν μη τι άλλο δείχνει ότι μπορεί όλοι να συμφωνούν για την υποστήριξη της Ουκρανίας, όμως αυτό δεν συνιστά «κοινή εξωτερική πολιτική». Πώς θα υποστηρίξουν την Ουκρανία; Θα εμποδίσουν τον Πούτιν να πάρει το Ντονμπάς, όπως φαίνεται ότι έχει συμφωνήσει με τον Τραμπ; Ή μήπως θα σταθούν απέναντί του όταν αποφασίσει να συνεχίσει το σχέδιό του για την αποκατάσταση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας προσαρτώντας ευρωπαϊκά εδάφη που θεωρεί πως δικαιούται; Πώς βοήθησε η Ευρώπη την Ουκρανία; Με δηλώσεις καλής θέλησης και οικονομικές ποινές στη Ρωσία, τη στιγμή που η χώρα χρειαζόταν όπλα. Η Ουκρανία άντεξε τρία χρόνια χάρη στη βοήθεια της Αμερικής. Και το παράλογο είναι ότι η Ρωσία κέρδισε στρατιωτικά τον πόλεμο και ο Πούτιν βγήκε από τη διεθνή απομόνωση πάλι χάρη στη βοήθεια της Αμερικής. Η Ευρώπη ήταν αλλού. Πού; Σε αυτόν τον περιχαρακωμένο χώρο που οι μέτριοι πολιτικοί της έχουν ονομάσει Ευρωπαϊκή Ενωση. Η εκδρομή που οργάνωσαν για να παρακαλέσουν τον Τραμπ να μην τους εγκαταλείψει είναι η απόδειξη της ευρωπαϊκής μετριότητας. Μαζεύτηκαν στον Λευκό Οίκο σαν Ρομά στα δικαστήρια για να υπερασπιστούν τον δικό τους. Ευτυχώς ο Τραμπ δεν φέρθηκε σαν τον αγενή Ερντογάν. Βρήκε μια καρέκλα και για τη Φον ντερ Λάιεν.
Μην πάτε μακριά. Δεν χρειάζεται να πάμε έως τον Τσώρτσιλ ή τον Ντε Γκωλ για να καταλάβουμε τη διαφορά. Ας μείνουμε και στους πιο κοντινούς μας, τον Κολ ή τον Μιτεράν. Ο καθένας απ’ αυτούς μπορούσε να μιλήσει στο όνομα της Ευρώπης κι ας μιλούσε στο όνομα του κράτους του. Η μετριότητα της σημερινής πολιτικής ηγεσίας της Ευρώπης δεν αναδεικνύεται μόνο στην περιφρόνηση με την οποία την αντιμετωπίζουν οι υπερδυνάμεις. Η μετριότητά τους αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει ένας Ευρωπαίος πολιτικός ο οποίος μπορεί να μιλήσει στο όνομα όλων των υπολοίπων. Και αυτό είναι το έλλειμμα που μας αφορά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Εδώ είναι ζήτημα αν θα μπορέσουν να αναλάβουν τον ρόλο της χωροφυλακής της ειρήνης όταν και αν έρθει εκείνη η ώρα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να συμμετάσχει στις δυνάμεις που θα διασφαλίσουν τους όρους της ειρήνης. Το βρίσκω λογικό. Ο Μακρόν απευθύνεται στην Τουρκία. Επίσης λογικό. Σε ποιον να απευθυνθεί, στην Ανδόρρα ή στο Λιχτενστάιν; Εξαλλοι οι δικοί μας υπερπατριώτες. Ο Μακρόν βάζει την Τουρκία από το παράθυρο στην Ευρώπη. Σύμπτωμα της ασυνεννοησίας που προκαλεί η αναξιοπιστία της πολιτικής της ηγεσίας.
Η Ευρώπη έχει να ζήσει πόλεμο στο έδαφός της από το 1945. Ευτυχώς. Ομως αυτό της δημιούργησε την ψευδαίσθηση πως δεν πρόκειται να ξαναζήσει πόλεμο. Και να εξαντλήσει το πολιτικό της κεφάλαιο στην παραχώρηση δικαιωμάτων σε διάφορες μειονότητες, να ανοίξει τα σύνορά της σε μετανάστες, να θεωρήσει τη δημοκρατία της ως κεκτημένο ιστορικό δικαίωμα. Εξ ου και η παραγωγή μέτριας πολιτικής ηγεσίας η οποία δεν αντιλαμβάνεται ότι για να διατηρήσει τις επιτυχίες της οφείλει να διεκδικήσει τη θέση της στον κόσμο που αλλάζει. Πόση ανασφάλεια πρόσθεσε στις ευρωπαϊκές κοινωνίες η αδυναμία της να σταθεί απέναντι στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία; Και αν ο ανασφαλής και απόλεμος Ευρωπαίος του 21ου αιώνα έλκεται από τη δύναμη, δεν πρέπει να απορούμε πώς η Ρωσία διεισδύει όλο και περισσότερο στις ευρωπαϊκές κοινωνίες μέσω της Ακροδεξιάς.
