Πάντα μελαγχολικός ο Αύγουστος, μεταξύ της τρέλας των μετακινήσεων και της αποδέσμευσης από την καθημερινότητα. Σε αυτό το σταθερό σημείο του χρόνου και του χώρου μνημονεύουμε αγαπημένους, βλέπουμε πόσο μεγάλωσαν τα παιδιά, οι γηραιότεροι, εμείς. Παρατηρούμε πόσο αλλάζει ο τόπος μας, πού δεν αλλάζει. Και φέτος μου φάνηκε να αλλάζει με ταχύτερο ρυθμό από ποτέ. Ισως επειδή μεγάλωσα και βλέπω μέσα από ένα ευρύτερο πλαίσιο εμπειριών, ίσως επειδή φθάνει η στιγμή που η χώρα και εμείς όλοι βαδίζουμε προς έναν κόσμο διαφορετικό απ’ αυτόν που γνωρίζαμε. Και θα είναι δύσκολο να προσαρμοστούμε σε αυτό. Είναι σαν να διαμορφώνεται μια αναντιστοιχία μεταξύ των Ελλήνων και της Ελλάδας, σαν να εκτοπιζόμαστε, αν όχι στην πραγματικότητα, μεταφορικώς. Οχι μέσω κάποιου σατανικού σχεδίου, όπως προβάλλουν οι καριερίστες της συνωμοσιολογίας για να αξιοποιήσουν τα ρεύματα μισαλλοδοξίας κάθε κοινωνίας. Αυτό που μας απειλεί είναι η παραμέληση της χώρας, η αδιαφορία για το μέλλον της – το μέλλον μας.
Ζούμε το πέρασμα στον κόσμο που διαμορφώθηκε μέσα από την απροσεξία μας, από την αποτυχία μας να κάνουμε τη χώρα ελκυστική και στοργική για τους νέους μας και για δημιουργικούς ξένους. Και αυτό δεν συνέβη επειδή οι γενιές που ξόδεψαν αυτά που λείπουν ήταν κακοί ή αδιάφοροι, αλλά επειδή, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι πολιτικοί της χώρας εκμεταλλεύονταν τα τραύματα, τις διχόνοιες, τους αυτοματισμούς της κοινωνίας για να εκλέγονται με μεγαλύτερη ευκολία και δεν επιδίωξαν να φτιάξουν μια χώρα που θα στεκόταν ισάξια με τις πιο ανεπτυγμένες του κόσμου. Οι Ελληνες πάντα είχαμε το ταλέντο να πετύχουμε. Εδώ δεν προσπαθούμε. Σήμερα που η χώρα χτίζεται παντού και βουλιάζει κάτω από το βάρος επισκεπτών, που βασίζει την ανάπτυξη στον τουρισμό και στην πώληση περιουσιών και των λίγων παρθένων τοπίων που απέμειναν, πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί κάθε προσπάθεια να αναπτυχθούν η έρευνα και η γνώση σε σοβαρές βάσεις βρίσκει πολλούς χειροκροτητές αλλά ελάχιστους αληθινούς συμμάχους. Αυτή είναι μόνο μια πτυχή της αποτυχίας μας να φτιάξουμε χώρα σύγχρονη και αποτελεσματική, μια χώρα για να επενδύσει κάποιος τη ζωή του σε αυτήν, που δεν θα είναι μόνο για διακοπές.
Ας αναρωτηθούμε γιατί αποτύχαμε να φτιάξουμε χώρα σύγχρονη και αποτελεσματική, μια χώρα για να επενδύσει κανείς τη ζωή του σε αυτήν, που δεν θα είναι μόνο για διακοπές.
Το βλέπουμε στα χωριά, όπου ακόμη μαζευόμαστε τον Δεκαπενταύγουστο για να χαιρετηθούμε, να μετρηθούμε: Ολοένα λιγότεροι οι μεγάλοι. Τα παιδιά τους που μαζεύονται από το εξωτερικό θα πάψουν να έρχονται όταν φύγουν οι γονείς. Σε ιστότοπους πωλήσεων ακινήτων βρήκα αγγελίες στα αγγλικά για κάθε άδειο σπίτι και στο δικό μου απομακρυσμένο χωριό. Ενδιαφέρον εκδηλώνεται από παντού. Στα κέντρα πόλεων, σε κοσμοπολίτικα νησιά, σε παραθαλάσσια προάστια, ξένοι αγοράζουν ή νοικιάζουν, προσφέροντας τόσα που Ελληνες δεν βρίσκουν στέγη. Δεν υπάρχουν αρκετά χέρια για αγροτικές δουλειές και επιχειρήσεις. Οι τράπεζες προτιμούν να δανείζουν σε μεγάλες επιχειρήσεις παρά να στηρίξουν νέες. Η γραφειοκρατία κρύβεται κάτω από μια ψηφιακή επιφάνεια, όμως, παραμένει το ίδιο κυρίαρχη και καταστροφική. Οπου βελτιώνονται υποδομές αυτό γίνεται με μεγάλη καθυστέρηση, με τεράστιο κόστος και με μεγαλύτερη επιβάρυνση για τους πολίτες. Οι οποίοι πολίτες στριμώχνονται ολοένα περισσότερο, καθώς τα εισοδήματα των περισσοτέρων δεν επαρκούν και τελείωσαν όσα ήταν «κάτω από το στρώμα».
Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους που οι νέοι φεύγουν και πολλές κοινότητες χάνουν την ταυτότητά τους. Γι’ αυτό σχολεία κλείνουν και θέσεις σε πανεπιστήμια μένουν κενές. Γι’ αυτό θα δυσκολεύονται ολοένα περισσότερο τα ασφαλιστικά ταμεία. Γι’ αυτό δεν θα υπάρχουν άνθρωποι να βοηθήσουν στα γεράματα έναν πληθυσμό που, παρότι οι πρόγονοί του το πέτυχαν πάντα υπό πολύ πιο δύσκολες συνθήκες, δεν ανανεώθηκε.
