Από τους χιλιάδες μετανάστες που πεθαίνουν καθ’ οδόν για την Ευρώπη –2.685 το 2024– μόλις το 25% ταυτοποιείται. Οι υπόλοιποι είναι νεκροί χωρίς όνομα, καταγωγή, ιδιότητα, με ακυρωμένη όλη την πρότερη ύπαρξή τους. Προ ημερών 18 πρόσφυγες/μετανάστες έχασαν τη ζωή τους, ενώ άλλοι 50 αγνοούνται, όταν το πλεούμενο όπου στοιβάζονταν βυθίστηκε ανοιχτά του Τομπρούκ. Πόσοι από τους περισυλλεγέντες νεκρούς θα ταυτοποιηθούν; Οι περισσότεροι προωθούνται από τα κυκλώματα χωρίς έγγραφα. Δεν αρκούν τα όποια συστήματα αναγνώρισης, χρειάζεται και συνεργασία μεταξύ Αρχών ή βοήθεια από τους συχνά ημι-παράνομους συγγενείς στην Ευρώπη με τα δανεικά ονόματα που μυρίζουν ξενιτιά και ανάγκη, οι οποίοι διστάζουν να δηλώσουν τους άφαντους οικείους τους από φόβο για το δικό τους μεταναστευτικό καθεστώς. Οι νεκροί γίνονται νούμερο. Οι αγνοούμενοι αριθμητικά σύνολα βουλιαγμένα στην ανυπαρξία· μόνο για τους αγαπημένους τους ήταν κάποτε άνθρωποι με σάρκα και οστά, τώρα οδυνηρές μνήμες.
Μια ισόβια πληγή, μια εκκρεμής τραγωδία, εξουθενωτική για όσους έμειναν πίσω στα αβίωτα πεδία του κόσμου είναι η απουσία πληροφορίας γύρω από την τύχη συγγενών τους που χάθηκαν πασχίζοντας να πατήσουν ευρωπαϊκή γη. Το να δοθούν στους οικείους τους απαντήσεις, ώστε να τους θρηνήσουν, να τους τιμήσουν, να αποδώσουν τα δέοντα, να κλείσουν το πολυώδυνο κεφάλαιο και να προχωρήσουν παρακάτω, αποτελεί μια όλο και πιο συνειδητή ηθική υποχρέωση των εμπλεκόμενων φορέων στις χώρες όπου καταγράφονται ως σοροί «αγνώστων στοιχείων», με ρίζες ανύπαρκτες. Το όνομά τους ίσως υπάρχει γραμμένο μόνο σε κάποια άγνωστα μητρώα, πάνω σε ένα σχολικό τετράδιο, σε ένα θρανίο, σε ένα δένδρο, στον καθρέφτη της παλιάς κάμαράς τους. Το όνομα είναι μια λέξη ισχυρή, που πιάνει από την αρχή το νήμα της κάθε μέρας. Ο ανεπώνυμος δεν αφηγείται καμία ιστορία, καμία εμπειρία, είναι ένα ανεξιχνίαστο ερωτηματικό, μια αόρατη οντότητα, ένα τραγικό τίποτα. Οταν δεν έχεις ταυτότητα, είσαι πηχτός αέρας, πυκνή σιωπή.
Είναι, πλέον, γνωστό τι συνέβη στο 3χρονο κορίτσι που ανασύρθηκε πνιγμένο από την παραλία Εδεμ, στο Παλαιό Φάληρο. Φορούσε μακρυμάνικο μαγιό. Δεν βρισκόταν για πολλή ώρα στο νερό μετά τον πνιγμό. Είχε εγκαταλειφθεί τραυματισμένο από την Αλγερινή μητέρα του νύχτα στην παραλία. Εχει πια όνομα, τόπο, οικείους… Σαν άγρια μαύρη θάλασσα χτυπούν πάνω μας οι σκοτεινές ζωές των αφανών άλλων.
