Περισσότερο με χιλιοειπωμένη καταδίκη, με ηττοπαθή παραδοχή, παρά με δηκτική αφυπνιστική κριτική μοιάζει ο ακραίος ισχυρισμός ότι όλοι οι δημόσιοι φορείς και οργανισμοί είναι εκδοχές του ΟΠΕΚΕΠΕ και δεν μπορούν να είναι κάτι άλλο. Οτι είναι ανίατη η, ως φαίνεται επιποθούμενη, αρρώστια τους, η ευρέως ριζωμένη διαφθορά. Καταδυναστεύουν οι αθέμιτες πρακτικές το Δημόσιο, δήλωσε το 97% των Ελλήνων σε πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, κατατάσσοντάς μας στην αρνητική κορυφή. Δεν είμαστε οι μόνοι που πιστεύουμε κάτι τέτοιο. Αναλόγως τοποθετήθηκαν για τις διοικήσεις τους οι Κροάτες και οι Πορτογάλοι (92% και 91%). Εν τω συνόλω, το 69% των Ευρωπαίων βλέπει παραμάγαζα άνομων συναλλαγών σε δημόσιες υπηρεσίες και κοινωνίες όπου οι άνθρωποι ζουν χωρίς να υφίστανται πάντα τις συνέπειες των «καταδικαστέων, πλην ακαταδίωκτων» πατρογονικών αμαρτιών τους.
Μολονότι συνθήκη πολύ κοινή για να ανατρέψει την κλίμακα των μεγάλων τρεχουσών αγωνιών, η διαφθορά όταν αποκτήσει όνομα σπέρνει θύελλες. Κι εδώ κι αλλού. Αυτές μας εξάπτουν, η μύτη του παγόβουνου, το οποίο περικλείει το… 85% του παγκόσμιου πληθυσμού (6,8 δισ. ψυχές), κυρίως κατοίκους αναπτυσσόμενων χωρών, όπου ο εκφαυλισμός διαπερνάει όλα τα δημοσιοϋπαλληλικά στρώματα, φτάνοντας μέχρι τους εθνικούς ηγέτες. Μεταξύ των ιστορικών φαιών παραδειγμάτων ο Σουχάρτο της Ινδονησίας (υπεξαίρεσε έως 35 δισ. δολάρια), ο Μάρκος των Φιλιππίνων, ο Μομπούτου Σέσε Σέκο του Ζαΐρ, ο Σάνι Αμπάτσα της Νιγηρίας, ο Νατζίμπ Ραζάκ της Μαλαισίας (φέρονται να υπεξαίρεσαν έως 5 δισ. δολάρια έκαστος). Μεταξύ των παταγωδών σκανδάλων το Lava Jato (πλυντήριο αυτοκινήτων), η κωδική ονομασία της υπόθεσης Petrobras, της εθνικής πετρελαϊκής εταιρείας της Βραζιλίας, στελέχη της οποίας διατηρούσαν κρυφό ταμείο για τον χρηματισμό πολιτικών και επιχειρηματιών σε 11 χώρες. Τα Panama Papers, η διαρροή 11,5 εκατ. αποκαλυπτικών αρχείων για τον κρυμμένο σε υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους πλούτο πέντε αρχηγών κρατών, 141 πολιτικών και κυβερνητικών αξιωματούχων (και των οικογενειών τους) από 40 χώρες. Τα Paradise Papers, η διαρροή 13,4 εκατ. αρχείων με τις υπεράκτιες δραστηριότητες 120 πολιτικών και τους υπόγειους μηχανισμούς 100 πολυεθνικών εταιρειών.
Σε 1,5 τρισ. δολάρια ετησίως εκτιμάται η διαφθορά, που επηρεάζει το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Συνηθίζουμε να λέμε ότι η ανέντιμη ή δόλια συμπεριφορά από εκείνους που κατέχουν κάποια εξουσία είναι τόσο παλιά όσο οι ανθρώπινες κοινωνίες. Και στην πρώτη δυναστεία των Φαραώ της αρχαίας Αιγύπτου ήταν διεφθαρμένο το δικαστικό σώμα, και στην αρχαία Μεσοποταμία ήταν διαδεδομένη η δωροδοκία. Υπήρξαν πολλοί Καλιγούλες και πολλοί Βέρρες έως τις μέρες μας, που η διαφθορά εκτιμάται από την Παγκόσμια Τράπεζα σε 1,5 τρισ. δολάρια ετησίως, δέκα φορές υψηλότερη από το σύνολο των παγκόσμιων κονδυλίων βοήθειας. Και η οποία αλλάζει μορφές. Τραμπ, ο τύπος του αυταρχικού ηγέτη που διαλαλεί ότι μάχεται τη διαφθορά, ενώ δέχεται Boeing 747 από το Κατάρ, πουλάει «πύργους Trump» στη Μέση Ανατολή, πλουτίζει από κρυπτονομίσματα, εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία που του προσφέρει το εμπορικό του σήμα, αδιαφορεί για τη σύγκρουση συμφερόντων. Πούτιν, κρυφές βίλες, δημόσια έργα παραχωρημένα σε φίλους και φημολογούμενη υπεράκτια περιουσία. Ορμπαν και ευνοημένοι με κρατικά συμβόλαια, όπως ο παιδικός του φίλος Λόριντς Μέσαρος, πρώην εργάτης και νυν πλουσιότερος άνθρωπος της Ουγγαρίας.Ενας άλλος αφανής περίπλοκος κόσμος, διαφορετικός από τον δικό μας. Αυτό δεν κάνει λιγότερο αποκαρδιωτική τη δική μας συνθήκη. Μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών είμαστε εκείνη με τον χειρότερο Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI). Ολα είναι σάπια; Οχι. Πολλά στο αναλογικό και ψηφιακό χωριό μας διεκπεραιώνονται διαφανώς, χωρίς κομματική προστασία. Ωστόσο, υποθέσεις όπως ο ΟΠΕΚΕΠΕ, που ξεγυμνώνουν τους σκοτεινούς ρόλους μέσα στη θωρακισμένη συναλλακτική ρουτίνα και την εξοργιστική υφή της λαμογιάς, εδραιώνουν την πεποίθηση ότι το θράσος, η ευνοιοκρατία και η πολιτική πατρωνία είναι διάχυτες στον διοικητικό ιστό.
Η διαφθορά δεν μηδενίζεται. «Ο κόσμος έχει αρκετά για τις ανάγκες όλων, αλλά όχι αρκετά για την απληστία όλων», έλεγε ο Γκάντι. Ομως, περιορίζεται. Υφίσταται και ως εξαίρεση, όχι μόνο ως κανόνας στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων και στην κατανομή των δημοσίων πόρων. Οχι εδώ. Εδώ πιστεύουμε ότι είμαστε πλήρως διεφθαρμένοι. Και αυτή η ανέξοδη βεβαιότητα μάλλον τροφοδοτεί παρά εξασθενεί τα παλαιοκομματικά δίκτυα πελατοκρατίας, λιγοστεύοντας τη δημοκρατία. Χρειάζεται να κλονιστεί. Με πράξεις.
