Δεν χρειάζεται να επιβεβαιωθεί από επίσημες πηγές ότι επιδεινώνονται οι συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα (και στην Ε.Ε.). Το βιώνουν καθημερινά τα νοικοκυριά. Οι ενοικιαστές (μειώνεται ο αριθμός νέων ιδιοκτητών) ζουν κατά κανόνα σε σπίτια μικρότερα από τις πραγματικές ανάγκες τους («Κ», 13/7). Η καθημερινότητα είναι, σε σχέση με τους μισθούς, δυσανάλογα επιβαρυμένη, τα είδη διατροφής γίνονται όλο και ακριβότερα· οι τιμές φρούτων και ψαριών (που κάποτε ήταν ταπεινά και προσιτά, όπως η σαρδέλα και ο γαύρος) αποτελούν θέμα στα δελτία ειδήσεων. Πρόσφατα, οικογενειάρχης δήλωσε στην κάμερα ότι «τον συμφέρει να βάλει στον φούρνο ένα κοτόπουλο με πατάτες από το να αγοράσει ένα κιλό κεράσια».
Το στεγαστικό δε, καλπάζει ανεμπόδιστο (τα στοιχεία παρουσιάζει ο Δήμος Αθηναίων): οι τιμές ενοικίασης στην Αττική έχουν αυξηθεί έως και 20% μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, σε σχέση με πριν από ένα χρόνο. Η σωρευτική αύξηση των τιμών κατοικιών την τελευταία 8ετία (2017-24) άγγιξε το 90% στην Αθήνα. Το 52% των ενοικιαστών δαπανά πάνω από το 30% του εισοδήματός του στο ενοίκιο. Οι άνθρωποι συνωστίζονται σε σπίτια στα οποία δύσκολα χωρούν. Βασικά αγαθά εξελίσσονται σε είδη πολυτελείας. Στριμωγμένοι άνθρωποι, στριμωγμένες ζωές.
Προσαρμοζόμαστε ή αγανακτούμε; Η ζωή σε μικρότερο μέγεθος είναι ένδειξη αυτάρκειας, μια καλή άσκηση μέτρου και απαλλαγής από τα περιττά ή επιτείνει το άγχος και τη δυσφορία; Ουδείς, με στοιχειώδες κριτήριο, θα ευχόταν την επιστροφή στην πλαστή ευημερία, στο ξέφρενο ράλι κατανάλωσης, στην ασυδοσία του «δανεικού» χρήματος. Είναι όμως άλλης τάξεως πρόβλημα να αγοράζουμε, έτσι για να «βρίσκονται», ένα καφάσι κεράσια και να τα πετάμε γιατί χαλάνε και διαφορετικό να δυσκολευόμαστε να αποκτήσουμε ένα κιλό για μία εβδομάδα. Ενδεικτικό το παράδειγμα, απαραίτητη η διευκρίνιση. Ανάμεσα στο πριν, στη χρεοκοπία της χώρας και στο μετά, στην προσπάθεια να ορθοποδήσει, έχουν μεσολαβήσει πολλά στάδια. Με αμέτρητες δυσκολίες και επικίνδυνες δυσανεξίες. Οι δεύτερες, με μεγάλα σκάνδαλα διασπάθισης δημόσιου (και ευρωπαϊκού) χρήματος, διαφθοράς και διαπλοκής, καλά κρατούν. Οι στενεμένες ζωές, όμως, δεν αναπνέουν ούτε με εξαγγελίες ούτε με επιδόματα. Η βαρύθυμη υπομονή τους, η ασφυκτική έλλειψη προοπτικής, είναι το μέτρο της αποτυχίας. Υπογραμμίζουν την προσπάθεια που δεν γίνεται, τις αποφάσεις που πνίγονται ανάμεσα στο πολιτικό κόστος και τις επικοινωνιακές «λύσεις».
