Οι βαλκανικές κοινωνίες απειλούνται με ερήμωση και το μέλλον τους διαγράφεται ζοφερό. Η ραγδαία μείωση των πληθυσμών, εξαιτίας της μαζικής μετανάστευσης, κυρίως των νέων, αλλά και της υπογεννητικότητας, απειλεί την κοινωνική συνοχή. Τα στοιχεία της Eurostat για το 2024 περιγράφουν ευκρινώς τη μεγάλη φυγή των νέων της Βαλκανικής.
Πρώτη στη λίστα η Αλβανία, ο πληθυσμός της οποίας είχε μειωθεί στα τέλη του 2024 σε σύγκριση με το 2011 κατά 18,2%, όπερ σε απόλυτους αριθμούς σημαίνει απώλεια πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπων.
Σύμφωνα με τη Eurostat, πρόκειται για τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή μείωση σε ολόκληρη την Ευρώπη, αναλογικά με το μέγεθος της χώρας. Ακολουθεί η Βουλγαρία με μείωση 12,3% και έπονται η Βόρεια Μακεδονία με 11,4%, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη με 11,2%, η Κροατία με 9,7%, η Σερβία με 9%. Μοναδική εξαίρεση το Μαυροβούνιο, που διατήρησε σχετικά σταθερό τον πληθυσμό του, σημειώνοντας μια μικρή αύξηση της τάξης του 0,6% από το 2011.
Γιατί αδειάζουν οι βαλκανικές κοινωνίες; Φεύγουν οι σπουδαγμένοι (γιατροί, μηχανικοί κ.ά.), αυτοί που ξέρουν «μια τέχνη», οι ανειδίκευτοι εργάτες με την ελπίδα ότι θα βρουν ένα αξιοπρεπές μεροκάματο στις γεωργικές καλλιέργειες ή θα ζήσουν για ένα διάστημα με τα επιδόματα που δίνονται, όπου και όσα δίνονται ακόμη στην ανεπτυγμένη Ευρώπη.
«Δεν πρόκειται πλέον μόνο για φτώχεια ή ανεργία», σημείωσε ο καθηγητής Ιλίρ Γκεντέσι, κορυφαίος Αλβανός δημογράφος. «Χάνουμε τους καλύτερους –νέους γιατρούς, ειδικούς πληροφορικής, τεχνίτες–, εκείνους που θα έπρεπε να διαμορφώνουν το μέλλον της Αλβανίας» και προειδοποίησε ότι δίχως άμεση και χωρίς αποκλεισμούς πολιτική δράση για την αντιστροφή της τάσης, «οδηγούμαστε σε κατάρρευση της παραγωγικής βάσης και του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας και διάβρωση της εθνικής ασφάλειας».
«Οι ρίζες αυτής της εθνικής αιμορραγίας εκτείνονται σε πολιτικές και διακυβερνητικές αποτυχίες: κατάληψη του κράτους από κατεστημένα συμφέροντα, γενικευμένη διαφθορά, έλλειψη αξιοκρατίας και ένα ολοένα και πιο αυταρχικό σύστημα που καταπνίγει τις ευκαιρίες», σχολίαζε σε ανάλυσή της η εφημερίδα Dita.
Πού πηγαίνουν όλοι αυτοί που εγκαταλείπουν τον τόπο τους; Ούτε οι Σέρβοι, ούτε οι Βούλγαροι, ούτε οι Βορειομακεδόνες προτιμούν τον «παράδεισο» του Πούτιν, μολονότι ομόθρησκοι και Σλάβοι, ούτε οι Αλβανοί μουσουλμάνοι κατευθύνονται προς την Τουρκία του κατά Ράμα «αδελφού και στρατηγικού εταίρου» Ερντογάν.
Παίρνουν των ομματιών τους για τη Δύση, όπου παρά τις δυσκολίες και πολλές φορές εις βάρος τους αδικίες ξέρουν ότι θα έχουν μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή ζωή. Ποιοι μένουν πίσω; Οι συνταξιούχοι, οι δημόσιοι υπάλληλοι και όσοι επιβιώνουν υπό την ομπρέλα της γκρίζας οικονομίας.
Από αυτούς θα προκύψουν αναγκαστικά οι αυριανές ελίτ, που θα κληθούν να ηγηθούν των χωρών τους, και αυτό δεν είναι καλό ούτε για εμάς.
