«Εάν σε κάποιον απορριφθεί το άσυλο, η παραμονή στη χώρα θα συνιστά ποινικό αδίκημα με ποινή φυλάκισης πέντε χρόνων, χωρίς αναστολή, με μόνη δυνατότητα ο μετανάστης να συνεργαστεί και να γυρίσει πίσω». Αυτή είναι μια υπόσχεση του Υπουργού Μετανάστευσης Και Ασύλου προς τους πολίτες μίας υποτίθεται ευρωπαϊκής χώρας που έχει κουραστεί να μετρά πλήγματα στο σώμα του κράτους δικαίου. Έστω ότι μέρος του πληθυσμού της χώρας θεωρεί τη μετανάστευση πρόβλημα (παρόλο που οι μελέτες δείχνουν ότι βασικό τους πρόβλημα θεωρούν το κόστος ζωής). Έστω ότι το πρόβλημα απαιτεί λύσεις και μάλιστα δραστικές.
Ας παραβλέψουμε πως η μετανάστευση προωθεί τις οικονομίες των χωρών, είναι ένα παμπάλαιο φαινόμενο που εδράζεται στην ανάγκη των ανθρώπων να ζήσουν μια καλύτερη ζωή και κατά κανόνα καλύπτει ανάγκες στην φροντίδα ή τη γεωργία, οπότε μια σοβαρή χώρα θα είχε εκπονήσει κάποιο πλάνο για όλ’ αυτά(βλ. Αυτοί Δεν είναι σαν εμάς, το παρελθόν και το μέλλον της μετανάστευσης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Ας αφήσουμε στο πλάι αυτή τη χασούρα, λοιπόν, το διαφυγόν κέρδος των χωρών που αποτρέπουν τη μετανάστευση «στο πόδι» ή που, τέλος πάντων, αγωνιούν να δείξουν «νούμερα μείωσης ροών», για να ανεβάσουν τις μετοχές τους στο χρηματιστήριο της ακροδεξιάς.
Ας αφήσουμε στο πλάι το πλήγμα στο κύρος της χώρας. Ας παραβλέψουμε ότι η χώρα μας έχει συχνά προσελκύσει αρνητική δημοσιότητα τα τελευταία χρόνια λόγω της μεταχείρισης που επιφυλάσσει σε μετανάστες και πρόσφυγες, άλλωστε τα κράτη που την επικρίνουν εύκολα μπορούν να επικριθούν κι αυτά. Τόσο για την υποκρισία τους όσο και για τα δυσανάλογα βάρη που επιρρίπτουν σε μία, λυπάμαι που θα το πω, φτωχή-σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη-χώρα που μέχρι πρόσφατα πάλευε με την αστάθεια.
Ας πάμε στην ίδια την υπόσχεση ποινικοποίησης και αυστηροποίησης. Θα έχει υψηλά κόστη εφαρμογής. Αφού η παραμονή «θα συνιστά ποινικό αδίκημα», οι διωκτικές αρχές θα ασχολούνται με το να συλλάβουν τους παράνομους, οι δικαστικές με το να τους δικάζουν, τα σωφρονιστικά καταστήματα με το να τους φιλοξενούν. Θα πήξουν και είναι ήδη πηγμένα τα δικαστήρια (όπως ξέρετε, δεν απονέμεται δικαιοσύνη στην Ελλάδα όπως στα άλλα πολιτισμένα δυτικά κράτη, αλλά με ρυθμούς χελώνας προωθούνται αιτήματα των διαδίκων με αποτέλεσμα αυτήν την απτή απελπισία σε επιχειρήσεις και άτομα).
Αλλά και στα σωφρονιστικά καταστήματα η κατάσταση εκεί είναι πολύ άσχημη λόγω της κατάχρησης της μάλλον αμφιλεγόμενης ιδέας πως το ποινικό δίκαιο θα επιλύσει κοινωνικά προβλήματα. Οι φυλακές είναι πήχτρα. Οι συνθήκες κράτησης είναι αισχρές. Σ’ αυτόν τον πληθυσμό, λοιπόν, των φυλακών, ο Υπουργός υπόσχεται να προσθέσει κι άλλους κι άλλους κι άλλους, με μία περίεργη ιδέα γύρω από την δυσφήμιση: εάν η Ελλάδα γίνει επαρκώς κόλαση ή «εάν της βγει το όνομα», κανείς δεν θα θέλει να ξαναπατήσει εδώ πέρα. Περίεργο όραμα.
Να σάς θυμήσω απλώς κάποια στοιχεία από τις φυλακές: μόνο το 2020 η χώρα μας καταδικάστηκε 4 φορές στο ΕΔΔΑ για παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Για Τα Δικαιώματα Του Ανθρώπου αναφορικά με τις συνθήκες κράτησης. Αν ψάξετε τις σχετικές αποφάσεις, θα ντραπείτε. Οι συνθήκες έχουν κριθεί απάνθρωπες, εξευτελιστικές, ασύμβατες προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υπερβαίνουσες το μέτρο δεινών και κακουχίας που είναι αναγκαίο να υποστεί κανείς με βάση τους σκοπούς του σωφρονισμού.
Συγκεκριμένα επικρατούν: υπερπληθυσμός, κτιριακές ελλείψεις, ελλείψεις προσωπικού, ιατροφαρμακευτικού υλικού, ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, στενότητα ατομικού χώρου σε βαθμό που να προσεγγίζει το βασανιστήριο, έλλειψη φυσικού φωτός, εξαερισμού και ιδιωτικότητας. Το αποτέλεσμα αυτού του στιβάγματος ανθρώπων σε σαπισμένα κτίρια είναι η επανειλημμένη καταδίκη της Ελλάδας από τους Ευρωπαίους δικαστές (Χριστιάνα Στυλιανίδου, govwatch, Καταδίκες της Ελλάδας Από το ΕΔΔΑ το έτος 2020).
Σ’ αυτό το όνειδος, λοιπόν, θα προστεθούν κι άλλοι, οι «εγκληματίες» που θα φτιάξει ο Υπουργός θέτοντας το σχετικό πλαίσιο άρον άρον. Εκτός και εάν, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν κι άλλο οι φυλακές, χτιστούν περισσότερες φυλακές με τα χρήματα που μάς περισσεύουν από την μη επένδυση στην έρευνα και την τεχνολογία, για παράδειγμα. Χωρίς υψηλότατο κόστος αυτή η πολιτική δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πραγματικότητα. Αναρωτιέμαι εάν κάποιος πατριώτης εξέτασε τα οικονομικά πίσω από αυτήν τη σπουδαία ιδέα και εάν δικαιούμαστε να τα ξέρουμε κι εμείς.
