Την ερώτηση την κάνει η τότε καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και την απάντηση δίνει ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. Ο αναγνώστης εύλογα θα ρωτήσει: καλά, από όλα αυτά που είπε προχθές η Μέρκελ, σε αυτό κόλλησες; Απαντώ: ναι, σε αυτό κόλλησα. Η συζήτηση γίνεται τον Φεβρουάριο 2010 και στη μονολεκτική απάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού συμπυκνώνεται το προσωπικό του δράμα, τα βαρίδια που κουβαλούσε το κόμμα του και τα αδιέξοδα ενός ολόκληρου πολιτικού συστήματος.
Ο Γ. Παπανδρέου, σχεδόν τέσσερις μήνες μετά την εκλογική νίκη του, βρίσκεται εμφανώς σε απορία περί του πρακτέου. Διαφορετικά, κάτι θα ζητούσε από την πανίσχυρη Γερμανίδα καγκελάριο. Θα είχε ένα σχέδιο. Το ερώτημα είναι αν όντως είχε πέσει αυτός και οι συνεργάτες του τραγικά έξω στις εκτιμήσεις τους για το μέγεθος του προβλήματος ή αν γνώριζε πως την οποιαδήποτε πρότασή του δεν θα μπορούσε να την αντέξει το κόμμα του. Εκτιμώ πως αυτά τα δύο πάνε μαζί. Το συγκεκριμένο ΠΑΣΟΚ, με τη συγκεκριμένη ηγετική ομάδα, ήταν αδύνατον να προσλάβει την πραγματικότητα εκείνης της περιόδου. Και ως εκ τούτου ήταν αδύνατον να έχει και άποψη για την αντιμετώπισή της. Είναι άχαρο να υπενθυμίζω, δεκαπέντε χρόνια μετά, την άρνηση των περισσότερων υπουργών να δώσουν στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης στοιχεία για τους οργανισμούς που επόπτευαν. Πίστευαν πως οι εταίροι και δανειστές μας απλώς γκρίνιαζαν για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό, όπως είχαν κάνει κι άλλες φορές στο παρελθόν. Μόνο που τα πράγματα δεν ήταν έτσι αυτή τη φορά.
Ο Γ. Παπανδρέου με τη μονολεκτική απάντησή του στη Μέρκελ αφέθηκε στα χέρια των εταίρων μας. Ηταν άβουλος ή ανήμπορος;
Πάνω στη δυνατότητα ύπαρξης εναλλακτικού δρόμου σε σχέση με αυτόν του μνημονίου, αναπτύχθηκε ένας διάλογος πριν από μερικές μέρες μεταξύ του κ. Νίκου Χριστοδουλάκη και των κυρίων Φίλιππου Σαχινίδη και Γιώργου Παπακωνσταντίνου, στενών συνεργατών του Γ. Παπανδρέου. Ο κ. Χριστοδουλάκης υποστήριξε πως υπήρχε ο δρόμος μιας εθελουσίας, ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής, τα δύο άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ υπερασπίστηκαν την πολιτική που ακολούθησε η τότε κυβέρνηση.
Επανέρχομαι στην αμήχανη απάντηση του Γ. Παπανδρέου προς την Αν. Μέρκελ. Από τα τέλη Αυγούστου 2009 γνώριζε ότι το έλλειμμα έτρεχε με 1% τον μήνα, όπως τον είχε ενημερώσει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος. Συνεπώς είχε εικόνα του προβλήματος, άγνωστο όμως πώς την εκτίμησε. Από την άλλη μεριά είχε έναν κομματικό στρατό που διψούσε για τη νομή της εξουσίας. Περιοριστικές πολιτικές και νομή εξουσίας δεν συμβαδίζουν. Κάπως έτσι, με τη μονολεκτική απάντησή του, αφέθηκε στα χέρια των εταίρων μας. Ηταν άβουλος ή ανήμπορος;
Ολα αυτά –προς άρση κάθε παρεξηγήσεως– δεν δίνουν άφεση αμαρτιών στην κυβέρνηση Καραμανλή, που παραμένει ο βασικός υπεύθυνος της κρίσης. Το ζήτημα είναι αν για τη διακυβέρνηση 2007-2009 υπάρχουν ελαφρυντικά ή όχι. Η δε Ανγκελα Μέρκελ προχθές, στρογγυλεύοντας τις γωνίες, είχε έναν καλό λόγο για όλους.
