Ιδια εποχή, πριν από δέκα χρόνια, στον προσφυγικό καταυλισμό του Καρά Τεπέ, τέσσερα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Μυτιλήνης, τρεις λιμενικοί δίχως τη βοήθεια διερμηνέα προσπαθούσαν να συντονίσουν ένα πλήθος 1.200 ατόμων για το μοίρασμα του συσσιτίου. Με φωνές και νεύματα επιχειρούσαν να σχηματίσουν ουρές, να δώσουν προτεραιότητα στα γυναικόπαιδα.
Τους πρώτους έξι μήνες του 2015 τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και κυρίως η Λέσβος είχαν δεχθεί πάνω από 48.000 ανθρώπους από Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν και Ιράκ, ξεπερνώντας τους αντίστοιχους αριθμούς ολόκληρου του 2014. Οι μαζικές αφίξεις τότε είχαν βρει τους πάντες απροετοίμαστους. Ο τότε δήμαρχος Μυτιλήνης Σπύρος Γαληνός είχε δημιουργήσει τον καταυλισμό του Καρά Τεπέ, καθώς η Μόρια δεν επαρκούσε, αλλά δεν είχε καμία ουσιαστική στήριξη από την κυβέρνηση.
Από τότε πέρασε ακριβώς μία δεκαετία. Θα περίμενε κανείς ότι η ελληνική πολιτεία θα είχε μάθει και θα ήταν περισσότερο οργανωμένη, όσα όμως συμβαίνουν το τελευταίο διάστημα στην Κρήτη μαρτυρούν το αντίθετο. Οι αφίξεις μεταναστών από τα λιβυκά παράλια έχουν όντως αυξηθεί σε σύγκριση με την περυσινή χρονιά. Τα μεγέθη, όμως (πάνω από 7.300 αφίξεις μέχρι τον Ιούνιο), δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να συγκριθούν με όσα συνέβαιναν το 2015. Ενα νησί με τους πόρους και την έκταση της Κρήτης θα έπρεπε με ευκολία να τα διαχειριστεί. Επί ένα χρόνο, όμως, οι συζητήσεις μεταξύ τριών διαφορετικών υπουργών Μετανάστευσης και τοπικών παραγόντων οδηγούν σε αδιέξοδο.
Ηδη από το 2024 έχει τονιστεί ότι είναι απαραίτητη η δημιουργία δύο δομών βραχύβιας φιλοξενίας μεταναστών στην Κρήτη, μία στα δυτικά και μία στα ανατολικά. Εκεί θα παραμένουν τρία ή τέσσερα 24ωρα μέχρι να μεταφερθούν σε ένα κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης της ηπειρωτικής Ελλάδας. Οι δημοτικές αρχές περιμένουν από το υπουργείο να υποδείξει τις τοποθεσίες, ενώ από την άλλη πλευρά αναφέρουν ότι τίποτε δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συναίνεση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Εδώ και μήνες, ο ένας μεταθέτει την ευθύνη στον άλλον, χωρίς ουσιαστική διάθεση επίλυσης.
Για την τοπική κοινωνία το ζήτημα παρέμενε αθέατο. Αλλωστε στα Χανιά οι νεοαφιχθέντες οδηγούνται σε έναν εκθεσιακό χώρο που δεν γειτνιάζει με σπίτια. Ωσπου η αρχική επιλογή ενός γηπέδου σε προάστιο του Ρεθύμνου ως χώρου φιλοξενίας και τα επεισόδια που προκάλεσε μερίδα ντόπιων έφεραν ξαφνικά το θέμα στο προσκήνιο. Στην Κρήτη ισχυρίστηκαν ότι «αιφνιδιάστηκαν», ότι «βρέθηκαν με την πλάτη στον τοίχο». Ολοι όμως γνώριζαν, σε τοπικό και κρατικό επίπεδο, απλώς αδρανούσαν.
