Τρικυμία προκάλεσε το ερώτημα: «Τι περιμένουμε από τον πόλεμο;». Προκειμένου δε να αντιμετωπίσω τη ναυτία από την τρικυμία που προκάλεσαν τα σχόλια των ακαταπόνητων αναγνωστών θα προσπαθήσω να τα οργανώσω σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν οι απαιτητικοί, που όχι μόνον διαφωνούν με όσα γράφω αλλά και με τον τρόπο με τον οποίον τα γράφω. Υπόσχομαι ότι θα αξιοποιήσω τις θερινές διακοπές μου για να προσαρμοσθώ στις απαιτήσεις τους ώστε μετά το τέλος του καλοκαιριού να γράφω όχι μόνον αυτά που θέλουν να γράφω αλλά και με τον δικό τους τρόπο. Να μη θεωρώ, για παράδειγμα, ότι στην Ευρώπη αναβιώνει ο αντισημιτισμός ο οποίος υπήρξε καταλυτικός για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως μου λέει ο Θ.Λ. Να ξεχάσω την εθνοκάθαρση και τη Σοά και να παραδεχθώ ότι ο σημερινός αντισημιτισμός οφείλεται στο κράτος του Ισραήλ. Μου υπενθυμίζει δε ότι αυτά «μαθαίνουμε σήμερα από την Ιστορία» – από ποιαν άραγε; Και με ρωτάει αν θεωρώ ότι κάτι έχει αλλάξει σε αυτά που πρέπει να ξέρουμε. Ο κ. Θ.Λ. αν μη τι άλλο ξέρει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να ξέρουμε. Δίνει έναν διόλου πρωτότυπο ορισμό της ελευθερίας της σκέψης. Στη δεύτερη κατηγορία αναγνωστών ανήκουν όσοι ξέρουν Ιστορία και μυθολογία. Εκθέτουν τις απόψεις τους για τον αραβικό διαφωτισμό και μας διαφωτίζουν με πληροφορίες για την ελληνική μυθολογία.
Στην τρίτη κατηγορία, που είναι και η μειονότητα, ανήκουν όσοι προσπαθούν να απαντήσουν στα ερωτήματα του άρθρου. Οπως ο Αντώνης Α.: «Περιμένουμε πολλά από αυτόν τον πόλεμο. Περιμένουμε την αφύπνιση του αραβικού και ισλαμικού κόσμου· την απελευθέρωσή του από τα δεσμά του φανατισμού και της θεοκρατικής βαρβαρότητας. Περιμένουμε, με τον ίδιο πόνο, και την αναγέννηση της Δύσης – να πάψει να κρύβεται πίσω από τη δύναμή της, να θυμηθεί τον Λόγο της. Περιμένουμε τη νίκη της Δύσης επί της ίδιας της Δύσης». Με τον δικό του τρόπο παρεμβαίνει ο Γεώργιος Χ: «Πούτιν, Κιμ, Ερντογάν, Σι Τζινπίνγκ, Αλί Χαμενεΐ με τους αφιονισμένους του και αρκετοί άλλοι φιλοδοξούν, και μάλιστα το ομολογούν ευθέως, ότι αυτό που εκφράζει η Ευρώπη, ως μήτρα του δυτικού πολιτισμού, θα το εξαφανίσουν για να το κάνουν σαν τα μούτρα τους… Από εκεί αρχίζει και η λυσσώδης πολεμική τους εναντίον του Ισραήλ που το θεωρούν σαν αγκάθι της Δύσης στα πλευρά τους και γι’ αυτό έχουν πάρει όρκο να το σβήσουν από τον χάρτη, έχοντας μάλιστα “συμμάχους” στο πλευρό τους και όλους όσοι συνθέτουν εκείνο τον αξιοθρήνητο εσμό των χρήσιμων ηλιθίων που εκ του ασφαλούς και χωρίς καν να αντιλαμβάνονται τις συνέπειες, ακόμη και για τους ίδιους, παίρνουν θέσεις ταυτόσημες με τους επίδοξους ολετήρες της Δύσης». Κλείνω με την αισιοδοξία του Λεωνίδα Κ.: «Σε πεντε-έξι χρόνια Βρετανία και Γερμανία θα είναι αστακοί. Τότε θα αποκτήσουν και “φωνή”». Ανέχου και αντέχου κατά τους στωικούς λοιπόν.
