Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας που ψηφίστηκε την Τετάρτη με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή των Ελλήνων είναι αυτό που χρειάζεται η χώρα σε μικρογραφία: κοινή λογική, μεταρρυθμιστικό πνεύμα, έμφαση στην καθημερινότητα των πολιτών, πολιτική σύμπνοια υπέρ των πολλών.
Αν και η συζήτηση επικεντρώθηκε κυρίως στη νέα φιλοσοφία καταλογισμού των προστίμων και στις μονίμως επιτακτικές αξιώσεις των οδηγών ταξί να χρησιμοποιούν τις λεωφορειολωρίδες, η διάταξη με την οποία το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές κατεβαίνει στα 30 χιλιόμετρα την ώρα (από 50) κρύβει δυνητικά μέσα της μια μικρή επανάσταση.
Το νέο όριο (σε ισχύ από τη νέα χρονιά, άγνωστο γιατί…) θα αφορά κυρίως δρόμους με μία λωρίδα κυκλοφορίας και μονόδρομους. Τα 50 χλμ. θα συνεχίζουν να ισχύουν σε δρόμους με δύο τουλάχιστον λωρίδες κυκλοφορίας διαχωριζόμενες με διαγραμμίσεις, όπως επίσης και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης με διαχωριστική νησίδα. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Κινητικότητας Αθήνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, οι δρόμοι που (θα) έχει εφαρμογή το νέο όριο αντιπροσωπεύουν το 60% των οδών του Δήμου Αθηναίων και το 42% του συνολικού μήκους του αντίστοιχου οδικού δικτύου.
Η μείωση του ορίου ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές μπορεί να αλλάξει ριζικά τις ελληνικές πόλεις. Αρκεί να εφαρμοστεί.
Το πιο σημαντικό; Ο νέος ΚΟΚ εισάγει μια νέα κουλτούρα κινητικότητας στην πόλη αρχίζοντας από το σημείο μηδέν: το στενό, τον μονόδρομο, το σοκάκι της ελληνικής πόλης, εκεί που δηλαδή θριαμβεύουν η μικροπαραβατικότητα, τα αφιονισμένα μηχανάκια, τα αχαλίνωτα Ι.Χ., με όλα τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα· μόνο το 2023 καταγράφηκαν 1.845 τροχαία ατυχήματα με πεζούς, εκ των οποίων τα 95 ήταν θανατηφόρα.
Δεν ανακαλύψαμε τον τροχό. Αλλά έχει σημασία ότι η Ελλάδα γίνεται η δεύτερη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση (μετά την Ισπανία) που εισάγει στην εθνική νομοθεσία της μια τόσο αυστηρή πρόβλεψη. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών, οι περιοχές με όριο ταχύτητας τα 30 χλμ./ώρα (Παρίσι, Βαρκελώνη κ.ά.) έχουν σημειώσει μείωση τροχαίων ατυχημάτων έως και 40%. Οταν ένα αυτοκίνητο κινείται με ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, η πιθανότητα θανάσιμου ή σοβαρού τραυματισμού του ευάλωτου χρήστη (πεζός, οδηγός δικύκλου) είναι 20%, ενώ όταν κινείται με 50 χλμ./ώρα ξεπερνά το 80%. Και κάτι τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό: το όριο των 30 χλμ./ώρα επιτρέπει τη συνύπαρξη ποδηλάτου και αυτοκινήτου στον ίδιο χώρο. Πολλαπλασιάζεται, δηλαδή, ο ζωτικός χώρος για τους ποδηλάτες.
Αν και η Ελληνική Αστυνομία και η Τροχαία δεν φημίζονται για τον ελεγκτικό τους οίστρο, ας ελπίσουμε ότι η νέα (και ιδιαίτερα «κινητική») ηγεσία στο κρίσιμο χαρτοφυλάκιο των Μεταφορών θα συνοδεύσει την εφαρμογή του νέου ορίου ταχύτητας με μια εκστρατεία ενημέρωσης που θα εστιάζει στα πολλαπλά οφέλη της μικρής αυτής επανάστασης και δεν θα την κρύψει «κάτω από το χαλί» φοβούμενη το υποτιθέμενο πολιτικό κόστος…
