Μάλλον όχι. Κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για «κέρδος» όταν η συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού της Γάζας έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει τα σπίτια της περισσότερες από μία φορές. Ο εκτοπισμός συνδυάζεται με στέρηση τροφής, φαρμάκων και πρόσβασης σε καθαρό νερό. Νίκη δεν διαφαίνεται. Το μόνο που διαπιστώνεται είναι μια αποτυχία συντριπτική. Οι ηγεσίες, εγχώρια και διεθνείς, απαξιώνονται ηθικά στα μάτια του απλού κόσμου που παρακολουθεί την απίσχναση των αμάχων σε livestreaming.
Ομως, η Πράσινη Γκρέτα πέτυχε πάλι κάτι. Θυμηθήκαμε, μέσω αντιθέσεων, ότι στις ελίτ λείπουν το θάρρος και η θέληση να αναλάβουν τις υποχρεώσεις τους. Με απλά λόγια: να αποτρέψουν μια γενοκτονία. Και δεν είναι μόνον οι πολιτικές ελίτ που χάνουν την ηθική τους νομιμοποίηση και δεν πείθουν, αλλά και άλλες ελίτ, πνευματικές, οικονομικές, επιχειρηματικές, τεχνολογικές που παρακολουθούν, δεν αποτρέπουν την οδύνη. Φυσικά, υπάρχουν λαμπρές εξαιρέσεις και, όπως πάντα, και οι καιροσκόποι που χωρίς καμία ενημέρωση καρφιτσώνουν μία σημαία της Παλαιστίνης στα σόσιαλ και έχουν ξεμπερδέψει από κάθε προβληματισμό/ενημέρωση για τη Μέση Ανατολή, το Ισλάμ, το εβραϊκό παρελθόν κ.λπ. Ωστόσο ας μείνουμε στα γεγονότα: ένα 22χρονο κορίτσι ταξίδεψε άοπλο, συνελήφθη και απελάθηκε. Δεν έσπασε τον αποκλεισμό, αλλά τραυμάτισε την απάθεια.
Εχω δει κι εγώ βίντεο της ακροδεξιάς χλεύης προς την Γκρέτα ή σχόλια. Σε διάφορες γλώσσες, από διάφορα «κέντρα». Η απαξίωση της ακτιβίστριας είναι μία προσπάθεια ν’ ασχοληθεί κανείς με το μικρό και να ξεπεράσει το μέγιστο. Ετσι, ενώ τα διαδικτυακά τρολ αλώνουν μόνα τους το κάστρο της χαμένης τους αξιοπρέπειας (τι τρώει η Γκρέτα; πώς είναι έτσι;), κάθε έννοια ανθρωπισμού και διεθνούς δικαίου πεθαίνει στη Γάζα.
Παράλληλα, η (παράνομη) σύλληψη κάποιων λευκών Ευρωπαίων σε βάρκα μάς θύμισε πόσοι διασχίζουν τις θάλασσες αόρατοι. Μ’ ελπίδες και τα παιδιά τους πάνω στο καρυδότσουφλο. Αν συλληφθούν ή θαλασσοπνιγούν, δεν έχουν, φυσικά, την τύχη των προνομιούχων Ευρωπαίων, κι αυτό δεν το λέω σαν να ήμουν κάποια που δεν αγαπάει την Ευρώπη, αλλά ως κάποια που ντρέπεται για το πόσο οι ηγεσίες μας προτίθενται να ξεχάσουν τις ηθικές αξίες. Αυτές, όμως, συνέχουν το εγχείρημα της Ενωσης και της προσδίδουν βάθος.
Η χλεύη γύρω από την Γκρέτα, φυσικά, αποδεικνύει και αυτό που λέμε εδώ με κάθε ευκαιρία: τα κοινωνικά δίκτυα έχουν χαλάσει εγκεφάλους. Εχουν αδρανοποιήσει τη σκέψη και έχουν αντικαταστήσει την ευαισθησία με οπαδικό κλίμα. Αυτό δεν ενισχύει τους στόχους της συνύπαρξης Εβραίων και Παλαιστινίων, ούτε τον στόχο της αρμονικής παρουσίας εβραϊκών και παλαιστινιακών κοινοτήτων μέσα στις ευρωπαϊκές πόλεις.
Θάρρος, πάντως, δεν έχει μόνον η Γκρέτα. Θάρρος διαθέτουν και όσοι εκφράζονται σε χώρες όπου η ελευθερία του λόγου πλήττεται βάναυσα, όπως στη Γερμανία. Απίστευτο θάρρος επιδεικνύουν και οι ίδιοι οι Ισραηλινοί που ασκούν κριτική στην κυβέρνησή τους, η οποία, μεταξύ άλλων, απέτυχε να εξασφαλίσει την επιστροφή ομήρων ή να αποτρέψει τους τρομοκράτες. Θάρρος δείχνουν και οι Εβραίοι που δηλώνουν πως όσα συμβαίνουν στη Γάζα αντιβαίνουν με κραυγαλαίο τρόπο προς τις εβραϊκές αξίες. «Γράφουμε ως εκπρόσωποι της βρετανικής εβραϊκής κοινότητας από αγάπη για το Ισραήλ. Η τάση να αποστρέψουμε το βλέμμα μας είναι έντονη, καθώς αυτό που συμβαίνει είναι αφόρητο, αλλά οι εβραϊκές μας αξίες μάς αναγκάζουν να μιλήσουμε», έγραψαν στους Financial Times (16/4/2025) μέλη του Συμβουλίου Αντιπροσώπων των Βρετανών Εβραίων και τη δήλωση αναπαρήγαγε σε άρθρο του στην Καθημερινή ο Χαρίδημος Τσούκας (Γάζα: μιλάς ή σιωπάς, Εντυπη Εκδοση, 1/6/2025).
Το θέμα είναι αυτές ακριβώς οι αξίες. Εβραϊκές; Χριστιανικές; Του Διαφωτισμού; Ολες αντιβαίνουν προς την τάση δικαιολόγησης της εξολόθρευσης μωρών. Το παλαιστινιακό ζήτημα θέτει τα προνομιούχα κράτη προ των ευθυνών τους. Οι αντιδράσεις μέχρι τώρα είναι απογοητευτικές. Τα πολιτικά κόμματα σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης και στη χώρα μας δείχνουν αποσυνδεδεμένα από αξίες και οράματα. Βασισμένα σε προσωπικότητες κουραστικής μετριότητας, απαρτίζονται –με ελάχιστες εξαιρέσεις– από ανθρώπους που πάσχουν από έλλειψη θάρρους και γνώσεων. Εχουν ξεχάσει τελείως πώς να δημιουργούν κοινά οράματα και να συμπορεύονται προς αυτά;
