Ομολογώ ότι ο πειρασμός είναι μεγάλος. Σύμφωνα μάλιστα με τον Oscar Wild «The only way to get rid of a temptation is to yield to it […]» – «Ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσεις τον πειρασμό, είναι να ενδώσεις σε αυτόν […]». Κατά διαβολική σύμπτωση, την ημέρα που έγινε η παρουσίαση του Προσωπικού Αριθμού στον πρωθυπουργό, παραιτήθηκε ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος, πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, με τον υψηλότερο δείκτη προστασίας παγκοσμίως. Σύμπτωση; Ή μήπως «poetic justice».
Οι νέες ταυτότητες οι οποίες είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να παραχαραχθούν, εκδίδονται από τον Σεπτέμβριο του 2013, χωρίς τον Προσωπικό Αριθμό (Π.Α.), γιατί είχε αντιρρήσεις αυτή η διαβόητη Αρχή, που την έχω χαρακτηρίσει σαν σύγχρονη Ιερά Εξέταση και την οποία θεωρώ σαν τον σημαντικότερο ανασταλτικό παράγοντα προόδου στη χώρα μας. Ηδη έχουν εκδοθεί 1,7 εκατ. νέες ταυτότητες και οι κάτοχοί τους θα πρέπει πέρα από την ταυτότητά τους, να θυμούνται και τον Π.Α. που θα αποκτήσουν, γιατί αυτή η Αρχή χρειάστηκε 20 μήνες για να εγκρίνει κάτι που υπάρχει ήδη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Για την ιστορία, η Σουηδία έχει καθιερώσει τον Π.Α. από το 1947!
Ελάτε όμως να δούμε την ελληνική ιστορία, για να διαπιστώσετε πόσο «έξυπνος» λαός είμαστε. Τον Απρίλιο του 1990, ύστερα από τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, σχηματίστηκε κυβέρνηση της Ν.Δ. με 151 βουλευτές. Υπουργός Εσωτερικών ανέλαβε ο Σωτήρης Κούβελας. Μηχανικός αυτός, μηχανικός εγώ, βρήκαμε αμέσως κοινή γλώσσα και μου ζήτησε τη βοήθειά μου. Εγινα ουσιαστικά άτυπος και άμισθος σύμβουλός του για όλα τα χρόνια της υπουργίας του, ακόμα και όταν ανέλαβε το σημαντικό υπουργείο Προεδρίας.
Μεταξύ άλλων, τον απασχολούσε η εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων από πεθαμένους, τυχόν διπλοεγγραφές κ.ά. Από την εμπειρία μου στον τραπεζικό χώρο του εξήγησα ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας ήταν η έλλειψη ταυτοπροσωπίας. Είχαμε ταυτότητες, αλλά όταν άλλαζες ταυτότητα άλλαζε και ο αριθμός της ταυτότητας. Εχουμε όμως και ένα σημαντικό πρόβλημα που υπάρχει μόνο στην ελληνική γλώσσα. Εχουμε πολλά φωνήεντα και δίφθογγους για τον ίδιο ήχο. Για παράδειγμα, έχουμε υ, ι, η, ει, οι και ο, ω. Το δικό μου επίθετο περιέχει υ, ι, η και ω. Ενα απ’ όλα να αλλάξει –από λάθος ή σκοπιμότητα– γίνεται άλλο όνομα, δηλαδή άλλος άνθρωπος.
Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, ο πρώτος κανόνας της πληροφορικής είναι η κωδικοποίηση των πάντων. Σε μια επιχείρηση πρέπει να κωδικοποιήσουμε τους πελάτες και τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες. Για το κράτος πελάτης είναι ο πολίτης. Κατά συνέπεια αν θέλουμε να αναπτύξουμε την πληροφορική στο Δημόσιο πρέπει πρώτα να εξασφαλίσουμε τη μοναδικότητα του κάθε πολίτη με έναν μοναδικό αριθμό. Η έλλειψη ταυτοπροσωπίας μόνο τους απατεώνες ευνοεί.
Δεν χρειάστηκαν πολλές συζητήσεις με τον Σωτήρη Κούβελα. Αμέσως πείστηκε και ανέθεσε σε επιτροπή να προκηρύξει διαγωνισμό για νέες ταυτότητες μεγέθους πιστωτικής κάρτας, με μοναδικό αριθμό, τον οποίο τότε ονομάσαμε ΕΚΑΜ: Ενιαίος Κωδικός Αριθμός Μητρώου. Είχαμε πείσει και την Εκκλησία. Ο διαγωνισμός έγινε κανονικά και η επιτροπή ανακήρυξε ανάδοχο την Intrasoft του ομίλου Κόκκαλη. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η πρόταση της Intrasoft ήταν αρτιότατη και παρείχε την εγγύηση ότι θα ολοκληρωνόταν το έργο με επιτυχία. Πριν γίνει η υπογραφή της σύμβασης έπεσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, βγήκε το ΠΑΣΟΚ και υπουργός Εσωτερικών ανέλαβε ο γνωστός και μη εξαιρετέος Ακης Τσοχατζόπουλος. Εκεί που όλοι περίμεναν την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, ο υπουργός ακύρωσε τον διαγωνισμό, χωρίς να δώσει οποιαδήποτε εξήγηση. Κανένας δεν έμαθε ποτέ τον λόγο. Υποψίες μόνο υπάρχουν. Δυστυχώς, έτσι γράφεται η Ιστορία. Θα είχαμε λύσει το πρόβλημα της ταυτοπροσωπίας από τότε.
Η κυβέρνηση Σημίτη και η κυβέρνηση Καραμανλή δεν θέλησαν να ασχοληθούν με το θέμα.
Οταν ανέλαβε πρωθυπουργός ο Γιώργος Παπανδρέου, μου έκανε την τιμή να μου προτείνει να αναλάβω επικεφαλής στο Γραφείο του Πρωθυπουργού για θέματα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (Δεκέμβριος 2009). Δέχτηκα την πρόταση γιατί πίστεψα ότι από τη θέση αυτή θα μπορούσα να υλοποιήσω πολλά πράγματα στο Δημόσιο. Παράτησα εξαψήφιες αμοιβές για τρεις κι εξήντα και πρότεινα διάφορα έργα που θα μπορούσαμε να υλοποιήσουμε άμεσα. Είναι δύσκολο να το πιστέψετε, αλλά επειδή πρέπει να αποδίδουμε «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι», επί πρωθυπουργίας του ΓΑΠ ξεκίνησαν από τη μονάδα που ήμουνα επικεφαλής η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η απογραφή των δημοσίων υπαλλήλων, η Δι@υγεια, το σύστημα εισροών εκροών στα βενζινάδικα, η λειτουργία του συστήματος ηλεκτρονικών προμηθειών του υπουργείου Εμπορίου και φυσικά η περίφημη Κάρτα Πολίτη. Μάλιστα, σε μια σύσκεψη που έγινε στο Μαξίμου, ο υπουργός Μιχάλης Χρυσοχοΐδης παρουσίασε ολοκληρωμένη λύση για την έκδοση της Κάρτας Πολίτη από τη μονάδα παραγωγής των διαβατηρίων του υπουργείου του.
Δυστυχώς, η εμπλοκή με το μνημόνιο είχε σαν αποτέλεσμα να ατονήσουν όλες οι προσπάθειες. Κανένας δεν έδινε σημασία. Για θυμηθείτε πώς ήταν η πολιτική κατάσταση τότε. Παραιτήθηκα γιατί δεν είχα τίποτα να κάνω.
Πρέπει να εξασφαλίσουμε τη μοναδικότητα του κάθε πολίτη με έναν μοναδικό αριθμό. Η έλλειψη ταυτοπροσωπίας μόνο τους απατεώνες ευνοεί.
Στην κυβέρνηση Σαμαρά, ένας δραστήριος υπουργός (δεν λέω το όνομά του, αν θέλει ο ίδιος ας το αποκαλύψει) μου έκανε την εξής ερώτηση: «Ανδρέα, αν είχες να κάνεις μόνο ένα έργο στην Ελλάδα, τι θα έκανες;». Χωρίς δισταγμό του απάντησα: «Θα έβγαζα την Κάρτα Πολίτη με τον μοναδικό αριθμό». Πράγματι προσπάθησε! Γίνανε και δύο ή τρεις συσκέψεις στο υπουργείο του, αλλά σε μερικές βδομάδες μου είπε: «Ξέχασέ το, δεν θα προχωρήσει». Δεν μου έδωσε καμία εξήγηση, αλλά υποψίες υπάρχουν.
Το ίδιο υποσχέθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας. Ανακοίνωσε την έκδοση της Κάρτας Πολίτη, αλλά και πάλι δεν έγινε απολύτως τίποτα. Φθάσαμε αισίως στο 2019, όταν ο Κυριάκος Πιερρακάκης προώθησε το θέμα, αλλά ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Δεν κατέληξε πουθενά ο διαγωνισμός, γιατί φαίνεται ότι θα ξεβόλευε πολλούς. Τέλος πάντων, αυτή είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.
Αισίως φθάσαμε στο 2023. Υπουργός Προστασίας του Πολίτη ο Τάκης Θεοδωρικάκος. Μέσα στο καλοκαίρι πληροφορηθήκαμε ότι παράγγειλε 5 εκατ. πλαστικά για την έκδοση νέων ταυτοτήτων σε σχήμα πιστωτικής κάρτας. Η δικαιολογία που ακούστηκε για την εσπευσμένη έκδοση των νέων ταυτοτήτων ήταν η εξής: Το ελληνικό διαβατήριο είναι ένα εξαιρετικά ασφαλές έγγραφο που είναι πρακτικά αδύνατο να παραχαραχθεί. Για να βγάλεις όμως διαβατήριο, πρέπει να έχεις ελληνική ταυτότητα, η οποία μπορεί να παραχαραχθεί από ερασιτέχνες. Δηλαδή με ένα πλαστό έγγραφο μπορούσες να αποκτήσεις ένα γνήσιο έγγραφο. Κατά συνέπεια έπρεπε να αποκτήσουμε ταυτότητες που δεν παραχαράσσονται.
Εξαιρετικά λογική και αληθοφανής η αιτιολογία. Είναι όμως έτσι, ώστε να δικαιολογείται η προμήθεια των πλαστικών και η διαδικασία της έκδοσης να γίνει με συνοπτικές διαδικασίες; Μια σωστότερη αντιμετώπιση θα ήταν να περιοριστεί η έκδοση των νέων ταυτοτήτων μόνο σε όσους ήθελαν να βγάλουν καινούργιο διαβατήριο, οι οποίοι είναι ελάχιστοι, ώστε να δοθεί χρόνος για τη σωστή και ανταγωνιστική προμήθεια των πρώτων υλών και της διαδικασίας έκδοσης. Τέλος πάντων, ύστερα από 33 χρόνια έχουμε νέες ταυτότητες με τον Προσωπικό Αριθμό, ο οποίος θα γίνει το μοναδικό «κλειδί» ταυτοπροσωπίας σε όλες τις δραστηριότητές μας με το Δημόσιο, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
Και εκεί που θα λέγαμε «Δόξα τω Θεώ», τώρα λέμε «Βοήθα Παναγιά μου»! Πάλι έβαλε το καταραμένο χέρι του ο Ελληνας διάβολος της παγκόσμιας πρωτοτυπίας. Σε όλες τις χώρες που έψαξα, ο Προσωπικός Αριθμός βρίσκεται στο μπροστινό μέρος της ταυτότητας. Στην Ελλάδα θα είναι στην πίσω όψη. Μου είπαν ότι αυτές είναι οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές, σύμφωνα με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Δύσκολο να το πιστέψω γιατί σε Εσθονία, Σουηδία, Ιταλία, Αλβανία και αλλού είναι στην μπροστινή όψη. Μόνο στη Βουλγαρία βρήκα να είναι στην πίσω όψη.
Δεν φαντάζομαι να ήταν αυτός ο συμβιβασμός για να καμφθούν οι αντιστάσεις της διαβόητης Αρχής. Ποτέ δεν ξέρεις!
ΥΓ.: Τρεις άνθρωποι ήταν οι κύριοι συντελεστές του έργου. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης ως υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο οποίος ξεκίνησε το θέμα και ο διάδοχός του Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος το ολοκλήρωσε συνεπικουρούμενος από τον Δημοσθένη Αναγνωστόπουλο, γ.γ. Πληροφορικών Συστημάτων, ο οποίος είχε το δύσκολο έργο να τα βρει με τη διαβόητη Αρχή. Και τα κατάφερε! Μπράβο τους!
*Ο κ. Ανδρέας Γ. Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
