Εντυπη έκδοση. «Κάθε “θέλω”, κάθε όνειρο, κάθε μικρός ή μεγάλος “στόχος” απαιτεί δουλειά, δέσμευση, επιμονή και υπομονή. Ο,τι δηλαδή χρειάστηκε στα πολλά χρόνια του σχολείου», ανέφερε η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη στο μήνυμά της προς τους υποψηφίους των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων για μία θέση στα πανεπιστήμια.
Παρότι όχι κάτι ρηξικέλευθο, εστιάζω σε αυτό το σημείο του μηνύματος της κ. Ζαχαράκη, διότι πολλοί –γονείς, εκπαιδευτικοί, πολιτικοί– το ξεχνούν όταν ενθαρρύνουν τους υποψηφίους πριν από τις εξετάσεις αλλά και, όταν μετά τη λήξη τους, καλούνται να διαχειριστούν την αποτυχία κάποιων 18χρονων.
Πριν από τις εξετάσεις, γονείς και φίλοι κάνουν πως «σφυρίζουν αδιάφορα», ελπίζοντας ότι έτσι δεν θα προσθέσουν άγχος στον υποψήφιο. Μετά καταφεύγουν σε ελαφρά χτυπήματα στην πλάτη, προσπαθώντας να καλύψουν την απογοήτευσή τους.
Οι Πανελλαδικές είναι το σημαντικότερο ορόσημο στην εκπαιδευτική διαδρομή ενός μαθητή. Σε αυτές αναμετριέται, για πρώτη φορά, με τον εαυτό του για έναν μεγάλο στόχο όπως η εισαγωγή στα ΑΕΙ. Μέχρι τότε, στα 12 χρόνια στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια, έχει δημιουργήσει τη γνωσιακή του σκευή. Και ναι, η επιτυχία απαιτεί «δουλειά, δέσμευση, επιμονή και υπομονή». Θέλει βάσεις, όχι πασαλείμματα… Αλλιώς είναι βέβαιη η αποτυχία που «πονάει».
Σημασία, λοιπόν, έχει πού κάθε παιδί θα βάλει τον πήχυ. Η στοχοπροσήλωση από τον 18χρονο είναι σημαντικό στοιχείο για να σταθεί στα πόδια του όταν αποτύχει, να προχωρήσει, να εξελιχθεί προσπαθώντας και πάλι.
Τις τελευταίες δεκαετίες, το «μάθε παιδί μου γράμματα» έχει αντικατασταθεί από το «πέρνα, παιδί μου, στο πανεπιστήμιο». Και αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος των γονιών, που το κληροδοτούν και στα παιδιά τους. Εντέλει, τι είναι καλύτερο; Να μάθει ένα παιδί γράμματα, δουλεύοντας στα 12 χρόνια του σχολείου και να αποτύχει στις Πανελλαδικές ή με λίγο κόπο να περάσει σε ένα πανεπιστημιακό τμήμα κατά τύχη;
Το ερώτημα δεν έχει μόνον ηθική διάσταση, αλλά και πολιτική. Επίσης, τις τελευταίες δεκαετίες, οι κυβερνήσεις και οι πανεπιστημιακοί, για ιδιοτελείς λόγους, έχουν επιτρέψει απόφοιτοι λυκείου να εισάγονται σε ένα πανεπιστημιακό τμήμα χωρίς «δουλειά, δέσμευση, επιμονή και υπομονή»… Ας αναλογιστούμε, π.χ., τα λάθη που κάνουν το εκπαιδευτικό σύστημα, η οικογένεια και η κοινωνία όταν ορίζουν ως επιτυχία οι μελλοντικοί δάσκαλοι –ένας προφανώς σημαντικός κλάδος για μία χώρα– να έχουν εισαχθεί με βαθμούς κάτω από τη βάση.
