Η ανακοίνωση δασμών 50% στις εξαγωγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν μια απειλή που κινητοποίησε τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Υστερα από συνεχή επικοινωνία μεταξύ των εμπορικών διαπραγματευτών των δύο πλευρών, αλλά και ένα τηλεφώνημα κορυφής με την πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε με τον ίδιο απρόβλεπτο τρόπο το «πάγωμά» τους έως τις 9 Ιουλίου.
Πρόκειται μόνο για μια παράταση, βεβαίως, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ περιμένει από την Ευρωπαϊκή Ενωση την προσφορά της: τι είναι διατεθειμένη να δώσει για να αποφύγει τους δασμούς. Με αυτόν τον τρόπο διαπραγματεύεται ο πρόεδρος Τραμπ, ζητώντας προκαταβολικά ανταλλάγματα, απειλώντας με δυσθεώρητους δασμούς, και, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ξεκινώντας με παραδοχές και αντιλήψεις που καθιστούν μια συμφωνία ιδιαίτερα δύσκολη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιπροτείνει μηδενικούς δασμούς, αλλά είναι αβέβαιο τι μπορεί να προσφέρει στον πρόεδρο Τραμπ ώστε να τον πείσει να τους πάρει πίσω. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δασμοί του 50% ανακοινώθηκαν μετά την επιστολή της Επιτροπής προς την αμερικανική κυβέρνηση, όπου περιλαμβάνονταν οι προτάσεις της για το διατλαντικό εμπόριο.
Ο πρόεδρος Τραμπ δυσανασχετεί ότι οι διαπραγματεύσεις δεν οδηγούν πουθενά, καθώς ο τρόπος της Ε.Ε. είναι αργός και γραφειοκρατικός για τα… γούστα του. Η μείωση των δικών της δασμών ή ακόμη και ένας δημιουργικός τρόπος υπολογισμού και απόδοσης του ΦΠΑ στις αμερικανικές εξαγωγές θα προσέφερε ένα δέλεαρ, αλλά δεν είναι αρκετό.
Ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς βρίσκεται σε «συνεχή επικοινωνία» με τους Αμερικανούς αξιωματούχους, όμως ειδικά στο ζήτημα του εμπορίου με την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι αποφάσεις θα ληφθούν από τον Λευκό Οίκο. Και εκεί, επιρροή έχουν η προσωπική διπλωματία, οι αγορές και τα συμφέροντα. Η Ευρώπη ωστόσο υστερεί στην εκπροσώπηση, θυμίζοντας το απόφθεγμα του Κίσινγκερ ότι δεν ήξερε σε ποιον να τηλεφωνήσει.
Αυτή θα ήταν μια καλή στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ενωση να εμφανίσει τον ή την ηγέτη που θα παρουσιαστεί στον Λευκό Οίκο εκπροσωπώντας όχι μόνο την Ευρώπη αλλά τη διατλαντική συνεργασία και το εμπόριο. Θα ήταν επίσης μια καλή στιγμή για να χτίσει γέφυρες, όπως κάνει ο έμπειρος πρώην επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε. και νυν πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ουάσιγκτον Πίτερ Μάντελσον, εστιάζοντας στην οικονομική ασφάλεια, την τεχνολογική συνεργασία και την άμυνα. Μια υπόσχεση για αγορά αμερικανικών εξοπλισμών και φυσικού αερίου θα έφερνε περισσότερα για τις διατλαντικές σχέσεις από ποτέ.
Αλλά για την ώρα, με τους αναλυτές να εκτιμούν πως η επιβολή δασμών ως αντίποινα θα πλήξει περισσότερο την ευρωπαϊκή οικονομία, η Ευρωπαϊκή Ενωση κάνει αυτό που γνωρίζει καλύτερα, ετοιμάζει αντίμετρα. Ακόμη και μη δασμολογικά μέτρα, πάντως, θα κλιμακώσουν τον εμπορικό πόλεμο και ο πρόσθετος κίνδυνος σε αυτή την περίπτωση είναι οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών.
* Η κ. Κατερίνα Σώκου είναι γενική διευθύντρια του γραφείου του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στις ΗΠΑ.
