Μια μεγάλη μερίδα κόσμου δεν θεωρεί τον πόλεμο αρκετά κακό από μόνο του. Το είχαμε διαπιστώσει και από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία: υπάρχουν πάντα ομάδες ατόμων που βρίσκουν την κτηνωδία προβληματική μόνο όταν δεν εξυπηρετεί την προκατασκευασμένη αντίληψή τους σχετικά με την πρέπουσα τάξη πραγμάτων· που συμψηφίζουν τη φρίκη με την ιδεολογική αναγκαιότητα: το θύμα έκανε κάτι που προκάλεσε τον θύτη, η εισβολή δεν είναι ακριβώς εισβολή, ο εκτοπισμός δεν είναι εκτοπισμός, οι βομβαρδισμοί είναι προπαγάνδα, οι νεκροί μετρούν μόνο αν βρίσκονται από την πλευρά που μας ενδιαφέρει κ.ο.κ. Αυτοί όμως που κρατούν το ζύγι για τον προσδιορισμό της αξίας της ανθρώπινης ζωής θα έπρεπε με το υπολογιστικό τους πνεύμα να έχουν καταλάβει πρώτοι απ’ όλους ότι ο πόλεμος εξελίσσεται πάντα σε πρόβλημα ακόμη και για εκείνον που τον διεξάγει «επιτυχώς». Η δολοφονία των υπαλλήλων της πρεσβείας του Ισραήλ στη Ουάσιγκτον είναι ένα γεγονός αποτρόπαιο όσο και αναμενόμενο. Ο δολοφόνος παραδόθηκε φωνάζοντας «Free Palestine» και «Υπάρχει μόνο μία λύση, Ιντιφάντα». Η ριζοσπαστικοποίησή του ήταν κάτι σαν προαναγγελθέν γέννημα των στρατιωτικών εξελίξεων στη Γάζα. Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν έχει πολλή σημασία ποια πράξη βίας ήρθε πρώτη, ποιος προκάλεσε ποιον. Δεν υπάρχει απάντηση στον φιλοσοφικό προβληματισμό σχετικά με την κότα και το αβγό. Οταν η αλυσιδωτή αντίδραση ξεκινήσει, σημασία έχει μόνο η συνεχιζόμενη καταστροφή.
Και νεκροί και φταίχτες
Οπως συμβαίνει και στο πεδίο της μάχης, έτσι και στην περίπτωση των Γιαρόν Λισίνσκι και Σάρα Λιν Μίλγκριμ, υπάρχει κίνδυνος ενοχοποίησης των θυμάτων (victim blaming)· να υποτεθεί, δηλαδή, ότι τα πεινασμένα παιδιά στη Γάζα δικαίως βομβαρδίζονται επειδή η Χαμάς πυροδότησε τον μαινόμενο πόλεμο και, κατά αντίστοιχο τρόπο, να συναχθεί ότι οι υπάλληλοι της πρεσβείας καλώς δολοφονήθηκαν επειδή κάπως έπρεπε να εκφραστεί η αγανάκτηση για τα πεινασμένα παιδιά που βομβαρδίζονται. Μόνο που οι αθώοι νεκροί κάθε πλευράς ούτε πολιτικές αποφάσεις έλαβαν ούτε όπλισαν το χέρι κανενός (λέγεται, μάλιστα, ότι οι δολοφονημένοι υπάλληλοι της πρεσβείας ήταν υπέρ της συμφιλίωσης και της ειρηνικής συνύπαρξης των δύο λαών). Εγκληματική, λοιπόν, δεν είναι μόνο η υπέρβαση του μέτρου στον επιθετικό πόλεμο που ο Νετανιάχου συνεχίζει κόντρα σε όλες τις υποδείξεις, αλλά και η μετακύλιση της ευθύνης του σε εκείνους των οποίων η ζωή και οι επιλογές καμία σχέση δεν έχουν με την εθνικιστική παράνοια και τις στρατιωτικές επιδιώξεις οποιασδήποτε πλευράς. Είναι αδιάφορο αν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θρηνεί για τους νεκρούς, όπως δήλωσε, ή αν τα μέτρα ασφαλείας θα αυξηθούν εξ αφορμής της δολοφονίας. Καμία προστασία δεν είναι αρκετή για να ανατρέψει τη συνθήκη τρομοκρατικής αντεκδίκησης που έχει καλλιεργηθεί τους τελευταίους μήνες.
Η τροφή του θύτη
Βέβαια, ο αντισημιτισμός δεν είναι προϊόν των τελευταίων μηνών. Είναι το ανώμαλο πολιτισμικό υπόστρωμα που ανέκαθεν στοχοποιεί τους Εβραίους είτε σφάλλουν είτε όχι, πόσο μάλλον όταν το κράτος του Ισραήλ προσφέρει αφειδώς αφορμές στοχοποίησης Εβραίων (Ισραηλινών και μη). Ομως η τραγωδία που εκτυλίσσεται στη Γάζα με υπαιτιότητα του Ισραήλ δεν κάνει τη διπλή δολοφονία στη Ουάσιγκτον λιγότερο αντισημιτική. Οι υπάλληλοι της πρεσβείας δεν ήταν στρατιωτικοί· δεν συμμετείχαν στον πόλεμο και δεν θα μπορούσαν να τον σταματήσουν. Ο Ιλάιας Ροντρίγκες τους σκότωσε για αυτό που ήταν, όχι για κάτι που έκαναν. Παράλληλα, ο ίδιος δεν φαίνεται να έχει καμία σχέση με την Παλαιστίνη. Οι πράξεις εκδικητικής βίας που παρακολουθούμε και θα παρακολουθήσουμε στο μέλλον ξεπηδούν από το πολεμικό κρεσέντο Νετανιάχου, αλλά έχουν πολύ βαθύτερες ρίζες. Είναι σημαντικό, λοιπόν, οι πολέμιοι της τρέχουσας κυβέρνησης του Ισραήλ να μην κάνουν το ίδιο λάθος με τον Νετανιάχου· να μην ταυτίσουν τη δύναμη που εχθρεύονται με τον λαό που η δύναμη αυτή κυβερνά. Οσο το θύμα απορροφά το μίσος αντί του θύτη, τόσο ο θύτης θα βρίσκει τρόπο να συνεχίζει το ελεεινό του έργο.
