Τις τελευταίες ώρες και αφού ενεργοποιήθηκε ένα αδρανοποιημένο από καιρό αίσθημα ντροπής, θεωρήθηκε ανήθικο να επιτραπεί ο θάνατος βρεφών λόγω ασιτίας και, για μια σειρά από λόγους, εισήλθε ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Στους δυόμιση μήνες αποκλεισμού της Γάζας από το Ισραήλ δύο εκατομμύρια άνθρωποι ήρθαν αντιμέτωποι με τον λιμό και στερήθηκαν τα φάρμακα τους σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Καθημερινή, ΟΗΕ: Σταγόνα Στον Ωκεανό Η Βοήθεια Που Εισήλθε Στη Γάζα).
Στα νοσοκομεία της Γάζας οι εφημερίες γίνονται χωρίς υλικά μέσα και στον σαματά ασταμάτητων βομβαρδισμών. Οι γιατροί πασχίζουν να περιθάλψουν τους τραυματίες, ενώ, ταυτόχρονα, καταφθάνουν σωροί νεκρών παιδιών (Καθημερινή, Γάζα: Χωρίς Τρόφιμα και Νερό, Χωρίς Φάρμακα, Χωρίς Επιλογές). Όσοι επιχειρούν να εργαστούν προκειμένου να καλυφθούν οι τεράστιες απαιτήσεις φροντίδας, είναι κι οι ίδιοι αντιμέτωποι με την συνεχιζόμενη πείνα, τη στέρηση, την απόλυτη εξουθένωση και τις γαστρεντερίτιδες.
«Δουλεύουμε συνεχώς. Δεν υπάρχει χρόνος για ύπνο. Κάθε ώρα φθάνουν τραυματίες. Αυτό που καταστρέφει την ψυχολογία μας είναι το ότι αντικρίζουμε ακρωτηριασμένα παιδιά και γυναίκες. Κολυμπάμε σε μια πισίνα αίματος για περισσότερους από 18 μήνες», είπε ο Μοχάμεντ Σάκερ, μέλος του νοσηλευτικού προσωπικού ενός νοσοκομείου που λειτουργεί χωρίς τα στοιχειώδη (Καθημερινή, Γάζας: Χωρίς Τρόφιμα Και Νερό).
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το σύστημα υγείας της Γάζας έχει καταρρεύσει (BBC, Gaza Health System Streched Beyond Breaking Point). Οι φωτογραφίες πεινασμένων ή τραυματισμένων παιδιών, παιδιών που καταναλώνουν μικρότερες ποσότητες τροφής απ’ ό,τι ένα καλοαναθρεμένο κατοικίδιο στον δυτικό κόσμο, είναι σχεδόν εξωπραγματικές. Ανταποκρίσεις από τα υπό διάλυση νοσοκομεία μιλούν για ελλείψεις νερού ακόμη και στους χώρους νοσηλείας.
Τα δικαιώματα του παιδιού πρέπει να έχουν παραβιαστεί ένα προς ένα. Τα οράματα για έναν κόσμο ειρήνης και δικαιοσύνης θολώνουν καθημερινά στη Γάζα τροφοδοτώντας τον επικίνδυνο κυνισμό των κατοίκων του Δυτικού κόσμου, την απολύτως επικίνδυνη κρίση νοήματος, την αίσθηση πως η δημοκρατία κολλάει στο αδιέξοδο και το αδιέξοδο την καταπίνει. Υπάρχει κάτι ιδιαιτέρως οδυνηρό στο να συζητιέται το 2025 πώς θα φτάσει ένα κομβόι με βρεφικές τροφές στα μωρά που τις χρειάζονται. Η συζήτηση αυτή είναι μια διεθνής αποτυχία.
Ο πόλεμος στη Γάζα φέρνει στο προσκήνιο τα πιο δύσκολα ερωτήματα-δεν είναι εύκολες οι απαντήσεις. Τι είναι το διεθνές δίκαιο στον 21ο αιώνα και πότε ισχύει; Εάν ισχύει όταν βολεύει τις Δυτικές δημοκρατίες (συχνά με την έννοια των εμπορικών συμφωνιών κλπ.) τι είδους δίκαιο είναι; Είναι δίκαιο ανεφάρμοστο, χωρίς εκτελεστότητα, υπό την αίρεση της οικονομικής αποτελεσματικότητας; Τι σημαίνουν τα δικαιώματα του παιδιού, τα δικαιώματα του ανθρώπου γενικώς, εάν σχετικοποιηθεί το πεδίο ισχύος τους;
Αν διαβάσετε τα θεμελιώδη κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα έργα που συνοδεύουν το ενωσιακό εγχείρημα, κείμενα ηγετών, δικαστηρίων, ακόμη και της Επιτροπής, θα βρείτε μερικές πολύ δυνατές επιχειρηματολογίες, με πλούσιο ηθικό υπόβαθρο (είμαστε η Ευρώπη, άλλωστε!) για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Κι αυτό γιατί το κράτος δικαίου είναι θεμέλιο της Ένωσης, βάση νομιμοποιητική των κανόνων της. Γι αυτό η Ένωση έχει στο κέντρο της τα δικαστήρια της και την ερμηνεία των κανόνων δικαίου. Η Ένωση δεν δημιουργήθηκε για να καταργηθούν οι χρεώσεις στα κινητά. Ήταν (και είναι) ένα εγχείρημα βασιζόμενο σε θεμελιώδεις ηθικές παραδοχές που θεωρούνται κάτι σαν ιερές επιταγές, κληροδοτήματα των μεγάλων στιγμών της σκέψης και της φιλοσοφίας στην ήπειρό μας.
Κάθε φορά που η Ευρώπη αποτυγχάνει να σταθεί στο ύψος των διακηρυγμένων ηθικών της δεσμεύσεων, κάθε φορά που δείχνει να μην παίρνει την ηθική στα σοβαρά, κερδίζουν οι εχθροί της: ο κυνισμός και η παράνοια, η παραίτηση και η αίσθηση πως όλα τα συστήματα είναι λίγο πολύ το ίδιο υποκριτικά, πως δεν έχει νόημα να αγωνίζεσαι για την φιλελεύθερη δημοκρατία, ούτε καν να συμμετέχεις, να ψηφίζεις, να διαδηλώνεις ή απλώς να μιλάς, γιατί στο τέλος της ημέρας η πολιτική είναι business deals και real estate. Ας σκεφτούμε, όμως, ποια είναι τα ηθικά καθήκοντά της Ευρώπης απέναντι στους αμάχους της Γάζας;
