Υπάρχει ένα διήγημα της Σαμίχα Ελγουάν μ’ αυτόν τον τίτλο. Η Σαμίχα, που αποφοίτησε από το Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη συγκριτική λογοτεχνία και τώρα είναι λέκτορας σε Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας, αφηγείται μέσα σε λίγες σελιδούλες την ιστορία μίας μικρής κοπέλας που ξυπνάει με πονόδοντο. Ο μπαμπάς της πασχίζει να της κλείσει ραντεβού με τον οδοντογιατρό. Δεν τα καταφέρνει και τελικά καταφεύγουν στο κέντρο υγείας της UNRWA, της γνωστής και σε εμάς υπηρεσίας αποκατάστασης προσφύγων.
Ανάμεσα στα ξεριζωμένα ελαιόδεντρα και σε τσίγκινους καταυλισμούς, κάτω από παγωμένη βροχή ή ανυπόφορο ήλιο, σχηματίζονται ουρές για μια σακούλα παυσίπονα. Σε ουρά πρέπει να σταθείς και για το φαγητό. Ο πατέρας αναμένει όρθιος, για να φέρει προμήθειες της UNRWA μία φορά τον μήνα. Κάνει χρήση της κάρτας πρόσφυγα κι έτσι μπορεί να λάβει λίγο ελαιόλαδο, που τους θυμίζει τα χαμένα δέντρα. Ετσι και με το κέντρο υγείας. Ο πατέρας φτάνει ήδη πριν ξημερώσει να πάρει νούμερο για την κόρη.
Κουρασμένοι άνθρωποι κάθε ηλικίας περιμένουν να τους φωνάξουν από τα μεγάφωνα, για να λάβουν κάποια εντελώς στοιχειώδη υπηρεσία. Η φωνή που λέει τους αριθμούς είναι βαριεστημένη. Οι παρευρισκόμενοι χάνουν κομμάτια του εαυτού τους στις αναμονές, στους αριθμούς, στη γραφειοκρατία της στέρησης. Η Σαμίχα Ελγουάν αφηγείται με χάρη και ελαφράδα την ιστορία: εστιάζει την προσοχή της σ’ έναν φόβο που δεν είναι αμιγώς παλαιστινιακός, τον φόβο του οδοντιάτρου.
Μου ’ρθε στον νου το διήγημα με τις ουρές βλέποντας, με τεράστια δυσκολία, τις εικόνες γυναικών που παλεύουν για λίγα τρόφιμα στη Γάζα. Σύμφωνα με το BBC (Entire Gaza Population At Critical Risk Of Famine), νέα μελέτη (της Integrated Food Security Phase Classification, που είναι το εργαλείο της διεθνούς κοινότητας και των Ηνωμένων Εθνών για τη μέτρηση της πείνας παγκοσμίως) καταδεικνύει τον υψηλό κίνδυνο λιμού για ολόκληρο τον πληθυσμό της Γάζας. Στο ίδιο δίκτυο, μπορείτε να δείτε, εάν αντέχετε, εξουθενωμένες μαμάδες γύρω από καζάνια με αραιούς χυλούς να ψάχνουν κάτι φαγώσιμο για το παιδί τους.
Λόγω του αποκλεισμού της Γάζας τους τελευταίους δύο μήνες, περίπου 244.000 άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε φαγητό. Η μελέτη κάνει λόγο για «καταστροφική» κατάσταση σε ό,τι αφορά την τροφή, για κίνδυνο λιμοκτονίας του πληθυσμού και για ακραία «διατροφική ανασφάλεια» για περίπου 2,1 εκατομμύρια Παλαιστινίους. Εδώ και περίπου 70 μέρες οποιαδήποτε βοήθεια έχει αποκλειστεί. Αυτό περιλαμβάνει και τα φάρμακα, δηλαδή παυσίπονα για έναν απλό πονόδοντο ή για πόνους περιόδου, ηρεμιστικά, χάπια για την πίεση και τον διαβήτη, μέσα αποστείρωσης κ.λπ.
Τα Ηνωμένα Εθνη ζητούν να επιτραπεί από το Ισραήλ η είσοδος της ανθρωπιστικής βοήθειας στην κόλαση της Γάζας. Ενας στους πέντε εκεί, σύμφωνα με τη μελέτη, λιμοκτονεί. Σχεδόν 71.000 παιδιά, κάτω των πέντε ετών, υπολογίζεται πως δεν θα τραφούν σωστά αυτές τις ημέρες και έως τον Απρίλιο του 2026 (εάν φυσικά επιβιώσουν μέχρι τότε). Καθώς το 93% του πληθυσμού της Γάζας αντιμετωπίζει ακραίες συνθήκες στέρησης τροφής, θυμάμαι το διήγημα της Σαμίχα Ελγουάν.
«Ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι θα στεκόμουν εκεί περιμένοντας να φωνάξουν το όνομά μου και ότι θα πάλευα να φτάσω στο περιφραγμένο παράθυρο ελπίζοντας ότι θα είχα την τύχη να με καλέσουν». Αυτές τις ημέρες, ακόμα και η ύπαρξη κάποιου στοιχειώδους μέτρου σίτισης σε προσδιορισμένο σημείο ασφαλούς χορήγησης ανθρωπιστικής βοήθειας φαντάζει θλιβερό επίτευγμα, παραχώρηση. Η ανθρώπινη ζωή δεν μετράει πολύ. Στη Γάζα, η αξία της (υποτίθεται αξία αυταπόδεικτη, a priori παραδοχή, θεμέλιο και πυρήνας κάθε σύγχρονου πολιτισμού και νομικού συστήματος) έχει πέσει σε ιστορικό χαμηλό.
