Το σημερινό κείμενο είναι αφιερωμένο στη διαβόητη (notorious) Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο ανασταλτικό παράγοντα στην πρόοδο αυτής της έρημης χώρας. Είναι η σύγχρονη Ιερά Εξέταση!
Πριν πάμε στο σοβαρό θέμα, θα σας χαλαρώσω με ένα επίκαιρο ανέκδοτο. Σε κάποια στιγμή στο Βατικανό ξέσπασε μεγάλο σκάνδαλο. Οι πονηροί Ιησουίτες μοναχοί κάπνιζαν δημοσίως, ενώ οι αγαθιάρηδες Δομινικανοί δεν κάπνιζαν καθόλου. Οταν ρωτήθηκε ο Πάπας, πώς με τη σοφία του επέτρεψε τέτοια διακριτική μεταχείριση, απάντησε: «Οι Δομινικανοί μού ζήτησαν να καπνίζουν δημοσίως και είπα όχι, ενώ οι Ιησουίτες με ρώτησαν “Αγιε Πατέρα, μπορούμε να προσευχόμαστε όταν καπνίζουμε” και φυσικά απάντησα καταφατικά!».
– Κάμερες για την κυκλοφορία
Είναι ευνόητο ότι θα διερωτάσθε τι σχέση έχει το ανέκδοτο με το θέμα μας. Στην Ελλάδα της φαιδράς πορτοκαλέας όλα μπορούν να συμβούν. Τους προσεχείς μήνες θα εγκατασταθούν 1.388 κάμερες για την οδική ασφάλεια. Οι 388 αφορούν την Περιφέρεια Αττικής, ενώ οι άλλες 1.000 είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Οι 388 κάμερες της Περιφέρειας που θα τοποθετηθούν στα φανάρια θα λειτουργούν καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου, καθώς έχουν τη δυνατότητα λήψης φωτογραφιών και βίντεο ακόμη και υπό χαμηλές συνθήκες φωτισμού. Προκειμένου να τηρηθεί η προστασία των προσωπικών δεδομένων, θα καταγράφεται μονάχα το πίσω μέρος του οχήματος, ώστε να μη διακρίνονται οι επιβαίνοντες. Αντίθετα, οι 1.000 κάμερες του υπουργείου θα φωτογραφίζουν την πινακίδα και τον οδηγό, όπως γίνεται σε όλα τα μέρη του κόσμου! Τώρα βλέπετε πώς γίναμε ανέκδοτο.
Αν μπερδευτήκατε, μην ανησυχείτε, δεν φταίτε εσείς. Στις 20/8/2024 ο Πρόεδρος της Αρχής, Κωνσταντίνος Μενουδάκος, σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Σπύρο Μάλλη, στον Σκάι, είπε τα ακόλουθα:
– Δημοσιογράφος (Σ.Μ.): «Αντιλαμβάνομαι. Τώρα, από την καταγραφή μέχρι τη βεβαίωση μιας παράβασης, την κλήση, υπάρχει κάποιο θέμα που έγκειται στην αρμοδιότητά σας; Δηλαδή –το λέω όσο το δυνατόν πιο απλά για να γίνει κατανοητό– υπάρχει μία κάμερα που καταγράφει μια παράβαση σε ό,τι αφορά μια επικίνδυνη οδήγηση ή περνάει κάποιος με κόκκινο. Μπλέκεται καθόλου η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων από τη στιγμή της καταγραφής μέχρι να πάει αυτός ο άνθρωπος στο ταμείο να πληρώσει την κλήση; Πρέπει να μην τον δείχνει, πρέπει να τον δείχνει, πρέπει να είναι μόνο ο αριθμός; Καταλαβαίνετε τι λέω».
– Πρόεδρος (Κ.Μ.): «Α, κοιτάξτε, εδώ είναι ένα θέμα εάν πρέπει να φαίνεται μόνο ο αριθμός ή και ο οδηγός. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο δεν το έχουμε αντιμετωπίσει, δεν μας έχει τεθεί ποτέ. Η προσωπική μου γνώμη είναι –αλλά αυτό είναι προσωπική γνώμη, δεν σας μεταφέρω νομολογία της Αρχής– ότι δεν θα απεκλείετο να φαίνεται και ο οδηγός με ορισμένες προϋποθέσεις […]».
– Σ.Μ.: «Ναι. Αυτό που λέτε τώρα, να μπορεί να καταγράφεται και ο οδηγός σε κάποια παράβαση, φαντάζομαι ότι έχει και τη λογική ότι εγώ, αν είμαι και στο όριο σε ένα point system, μπορώ να πω ότι το οδηγούσε η σύζυγός μου, δεν ξέρω τίποτα. Δηλαδή το θέμα είναι να εντοπίζεται όχι μόνο το όχημα, να εντοπίζεται, να προσωποποιείται ο ίδιος ο παραβάτης».
– Κ.Μ.: «Ναι, ναι. Γι’ αυτό σας λέω ότι αυτό είναι η προσωπική μου γνώμη, δεν το έχει αντιμετωπίσει η Αρχή».
– Σ.Μ.: «Οχι, είναι ξεκάθαρο έτσι όπως το λέτε. Ναι».
Συμπέρασμα: Μάλλον δεν μας τα λέει καλά ο πρόεδρος. Στο Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ. 75/2020) το οποίο συνεχώς επικαλείται ο πρόεδρος, και στο οποίο η Αρχή έδωσε το πράσινο φως, αφού έκανε τις δικές της παρεμβάσεις, αναφέρεται ρητά: Αρθρο 7: «Κατά τη διαχείριση της κυκλοφορίας, η επεξεργασία δεδομένων εικόνας περιορίζεται στην αναγνώριση των πινακίδων κυκλοφορίας και της κατηγορίας (επιβατικά, φορτηγά, λεωφορεία κ.λπ.) των οχημάτων». Το Π.Δ. είναι σαφέστατο και περιοριστικό, αλλά ο κ. πρόεδρος απαντά με νομικίστικα σοφίσματα και την «προσωπική του γνώμη», που φυσικά δεν μετράει.
– Ιδιωτικές κάμερες
– Σ.Μ.: […] «Το βιντεοληπτικό υλικό που βλέπουμε στις ειδήσεις από κάμερες ιδιωτικές που δείχνουν εγκληματικές ενέργειες και χρησιμοποιεί η αστυνομία για να βρει τους δράστες, επιτρέπεται; Το βίντεο χρησιμοποιείται στο δικαστήριο;».
– Κ.Μ.: «Εδώ είναι μια γκρίζα ζώνη. […] Τώρα, αυτό που λέτε, είναι κάτι το οποίο είναι μία γκρίζα ζώνη. Πράγματι, η επιτήρηση από ιδιώτες επιτρέπεται μόνο για να προστατεύσουν τον ιδιωτικό τους χώρο, ας πούμε την είσοδο της κατοικίας τους –μόνο την είσοδο όμως– και το χώρο τον ιδιωτικό τους».
– Σ.Μ.: «Αντιλαμβάνεστε τώρα την αντίφαση: η αστυνομία, μια αρχή ασφαλείας, τρόπον τινά, όχι παρανομεί, πώς να το πω, χρησιμοποιεί υλικό, το οποίο όμως δεν είναι αυτό που είναι το σωστό για να αποδείξει κάποιο έγκλημα».
– Κ.Μ.: «Είναι αλήθεια, και η αστυνομία το χρησιμοποιεί και τα δικαστήρια το δέχονται όπως καταλαβαίνω, οι δικηγόροι το ξέρουν καλύτερα, κυρίως οι ποινικολόγοι. Το δέχονται ως αποδεικτικό μέσο, παρά το ότι δεν είναι νόμιμο αποδεικτικό μέσο θα έλεγα».
Συμπέρασμα: Οταν λοιπόν η αστυνομία παίρνει υλικό από ιδιωτικές κάμερες που καταγράφουν τον εξωτερικό χώρο παρανομεί, αλλά παρανομεί και αυτός που εγκατέστησε τις ιδιωτικές κάμερες. Δεν είναι «γκρίζα ζώνη», αλλά υπερβολική αυστηρότητα. Δεν είναι δυνατόν να εγκατασταθούν κάμερες σε εξωτερικό χώρο και να καταγράφουν μόνο τον ιδιωτικό χώρο. Απλά, δεν γίνεται. Ετσι, λοιπόν, είναι στη διακριτική ευχέρεια της Αρχής να κάνει ό,τι θέλει και όπου θέλει.
Τα δικαστήρια δέχονται το υλικό από ιδιωτικές κάμερες ως αποδεικτικό μέσο, παρά το ότι δεν είναι νόμιμο αποδεικτικό μέσο.
– Κάμερες σε δημόσιο χώρο
Επιτρέψτε μου να σας παραθέσω μια από τις προϋποθέσεις για την εγκατάσταση συστημάτων επιτήρησης σε δημόσιους χώρους, όπως είναι διατυπωμένη στο Προεδρικό Διάταγμα: «Αρθρο 5. 1. […] Ειδικώς για την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων επιτήρησης για την πρόληψη ή καταστολή των εγκλημάτων απαιτείται να συντρέχουν επαρκείς ενδείξεις ότι τελούνται ή πρόκειται να τελεσθούν στον συγκεκριμένο χώρο ποινικά αδικήματα από τα αναφερόμενα στο άρθρο 3 του παρόντος. Η συνδρομή επαρκών ενδείξεων αιτιολογείται με την αναφορά πραγματικών στοιχείων όπως, ιδίως, στατιστικών ή εμπειρικών δεδομένων, μελετών, εκθέσεων, μαρτυριών, πληροφοριών για τη συχνότητα, το είδος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εγκλημάτων που τελούνται σε συγκεκριμένο χώρο, καθώς και για την, βάσει των ανωτέρω στοιχείων, πιθανολογούμενη εξάπλωση ή μεταφορά της εγκληματικότητας σε άλλο δημόσιο χώρο […]».
Δηλαδή, το Δημόσιο επιτρέπεται να βάλει κάμερες μόνο εκεί που «τελούνται ή πρόκειται τελεσθούν» αδικήματα! Είμαστε με τα καλά μας; Από όσο γνωρίζω, μόνο οι πιάτσες των ναρκομανών πληρούν αυτή την προϋπόθεση. Αν βάλουμε εκεί τις κάμερες οι ναρκομανείς απλά θα αλλάξουν στέκι, ενώ οι δολοφονίες, οι ληστείες, οι ξυλοδαρμοί κ.ά. γίνονται και θα γίνονται παντού. Οι κάμερες για να είναι αποτελεσματικές πρέπει να είναι πολλές και παντού ώστε να λειτουργούν σωρευτικά.
Πάμε παρακάτω. Στο ίδιο άρθρο διαβάζουμε «2. […] Ο υπεύθυνος επεξεργασίας εξασφαλίζει, με τη χρήση κατάλληλων τεχνικών μέσων, ότι τα συστήματα επιτηρούν τον προκαθορισμένο χώρο και δεν λαμβάνουν εικόνα από μη δημόσιους χώρους ή από εσωτερικό κατοικιών […]». Ομολογώ ότι οι τεχνικές γνώσεις μου δεν είναι αρκετές για να καταλάβω πώς μπορεί να υλοποιηθεί αυτή η διάταξη. Για παράδειγμα, οι κάμερες που είναι περιμετρικά στην οροφή του κτιρίου της Βουλής, δεν βλέπουν την είσοδο του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία» ή τα κτίρια των πρεσβειών που είναι απέναντι;
Τώρα καταλαβαίνετε γιατί τα έχω βάλει με την Αρχή. Οι θέσεις τους είναι έτσι διατυπωμένες, ώστε να μπορούν να βγάλουν οποιαδήποτε απόφαση θέλουν. Ακριβώς για τον λόγο αυτό επιβάλλουν και τόσα πρόστιμα. Η Αρχή το 2022 διεκπεραίωσε 876 καταγγελίες – προσφυγές και σε 51 περιπτώσεις επέβαλε συνολικά πρόστιμα 30 εκατ. ευρώ. Ολοι παράνομοι είμαστε. Φαίνεται όμως ότι συμμορφωθήκαμε και έτσι το 2023 είχαμε μόνο 28 περιπτώσεις στις οποίες η Αρχή επέβαλε πρόστιμα 637.000 ευρώ!
Μη νομίζετε ότι απασχολούνται μόνο με σοβαρές υποθέσεις. Από τα πεπραγμένα του 2023 καταγράφω την Απόφαση της Αρχής σε «Εξέταση καταγγελίας διαρροής προσωπικών δεδομένων προς Εκκλησιαστικές Αρχές», η οποία εκτείνεται σε 14 σελίδες και αριθμεί 4.908 λέξεις, στην οποία επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ! Με την ευκαιρία αυτή μπορεί ο κ. Μενουδάκος να μας πει πού πάνε αυτά τα πρόστιμα; Μήπως μοιράζονται σαν bonus στους υπαλλήλους της Αρχής;
Μεταξύ σοβαρού και αστείου: Μήπως η εξομολόγηση αντί για μυστήριο, είναι παραβίαση προσωπικών δεδομένων;
*Ο κ. Ανδρέας Γ. Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.
