Ο σεισμός των 6,2 Ρίχτερ που εκδηλώθηκε στις 23 Απριλίου στη θαλάσσια περιοχή του κόλπου του Μαρμαρά, ΝΔ της Κωνσταντινούπολης, αποτελεί τον προάγγελο έντονης σεισμικής δραστηριότητας, η οποία αναμενόταν να εκδηλωθεί εδώ και περίπου οκτώ χρόνια.
Πράγματι, από το 2017, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις διεθνών ερευνητικών ομάδων, εισήλθαμε σε μια περίοδο υψηλότατης πιθανότητας εκδήλωσης έντονης σεισμικότητας, με επίπεδο εκδήλωσης σεισμών μέγιστου μεγέθους 7,5-7,8 Ρίχτερ οριζόμενο από τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του υποθαλάσσιου ρήγματος, συνολικού μήκους τάξεως 120 χιλιομέτρων.
Το τμήμα που ενεργοποιήθηκε είναι και το τελευταίο ανέπαφο τμήμα τα τελευταία 150 χρόνια, ενώ έχουν ενεργοποιηθεί όλα τα υπόλοιπα τμήματα που συγκροτούν τη μεγάλη τεκτονική δομή του ρήγματος της Ανατολίας, μήκους 1.300 χιλιομέτρων, που ξεκινάει από την Κασπία Θάλασσα και καταλήγει στο ΒΑ Αιγαίο.
Tο 2017 εισήλθαμε σε μια περίοδο υψηλότατης πιθανότητας εκδήλωσης έντονης σεισμικότητας, με επίπεδο μέγιστου μεγέθους 7,5-7,8 Ρίχτερ.
Το τελευταίο τμήμα που έχει δώσει μεγάλο σεισμό μεγέθους 7,8 Ρίχτερ είναι αυτό που διέρχεται από την πόλη της Νικομήδειας (Izmit), το οποίο ενεργοποιήθηκε στις 17 Αυγούστου 1999, προκαλώντας την καταστροφή των πόλεων της περιοχής (Νικομήδεια, Μπολού, Προύσα κ.ά.) με τραγικό απολογισμό 17.500 θύματα.
Η αναμενόμενη σεισμική δραστηριότητα συνθέτει υψηλό γεωδυναμικό κίνδυνο, που περιλαμβάνει όχι μόνον την εκλυόμενη σεισμική ενέργεια, αλλά επιπροσθέτως υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, φαινόμενα καταβύθισης περιοχών και θαλάσσια γεωδυναμικά κύματα (τσουνάμι). Αυτά, σε συνδυασμό με την υψηλή τρωτότητα των κατασκευών (το 1/3 των κτιρίων της Πόλης είναι παλαιά, κατασκευασμένα χωρίς αντισεισμικό κανονισμό) και τον τεράστιο αριθμό των κατοίκων που υπερβαίνουν τα 17 εκατομμύρια, συνθέτουν ένα εφιαλτικό σενάριο για την Κωνσταντινούπολη. Αλλωστε, τα τελευταία 350 χρόνια η ιστορία επαναλήφθηκε τουλάχιστον τρεις φορές στην ίδια περιοχή.
Η μοναδική θέση της Πόλης, που δομήθηκε σε μία περιοχή απαράμιλλου φυσικού κάλους με τεράστια φυσικογεωγραφικά και γεωπολιτικά πλεονεκτήματα, οφείλεται αποκλειστικώς και μόνον στο γεωδυναμικό καθεστώς της, το οποίο ορίζεται, δυστυχώς, από τις μεγάλες ρηξιγενείς ζώνες και την υψηλότατη σεισμικότητα.
*Ο δρ Ευθύμης Λέκκας είναι ομότιμος καθηγητής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών – ΕΚΠΑ, πρόεδρος Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας.
