Δεν ήταν πάντα έτσι. Στις εκλογές του 2019, η Πλεύση Ελευθερίας δεν μπόρεσε να περάσει το 1,5% και το 2023 μπήκε για πρώτη φορά στη Βουλή με μόλις 3,1%.
Το προσωποπαγές κόμμα με το ποιητικό (;) όνομα που δημιουργήθηκε το 2016, έχοντας στην ιδρυτική του διακήρυξη ως στόχους –μεταξύ άλλων– τη διαγραφή του χρέους και τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καταγράφεται δημοσκοπικά, μετά τα συλλαλητήρια για τα Τέμπη, ακόμη και σε διψήφιο ποσοστό, ακόμη και στη δεύτερη θέση.
Οι ανταγωνιστές της για την ηγεμονία στον προοδευτικό χώρο θεωρούν τη δυναμική της συγκυριακή και προσβλέπουν σε ξεφούσκωμα πριν από τις εκλογές, ενώ οι αντίπαλοί της θεωρούν την άνοδό της σύμπτωμα της έξαρσης του αντισυστημισμού και του λαϊκισμού που ανθούν στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια και τροφοδοτούνται από τον άνεμο Τραμπ.
Τα στοιχεία των μετρήσεων δείχνουν ότι έχει μεγάλη απήχηση στις νεότερες ηλικίες και εισροές σχεδόν από όλα τα κόμματα που χάνουν δυνάμεις.
Πολιτικοί επιστήμονες και επικοινωνιολόγοι συμφωνούν ότι το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου κατάφερε να ανέβει στο κύμα της οργής που προκάλεσε η κυβερνητική διαχείριση της επόμενης μέρας μετά την τραγωδία των Τεμπών. Οχι μόνο επειδή βρέθηκε κοντά σε συγγενείς θυμάτων ως δικηγόρος, αλλά επίσης γιατί, αξιοποιώντας τη νομική της συγκρότηση και το κοινοβουλευτικό της ταλέντο, εμφανίζεται ως εκπρόσωπος της νέμεσης.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι η τιμωρός. Εχει τη βροντερή φωνή, το σθένος, την ανθεκτικότητα και τη μαχητικότητα που απαιτεί ο ρόλος. Είναι απόλυτη, αποφασισμένη, συγκεντρωμένη, χωρίς ενδοιασμούς, και ασυγκράτητη. Δεν ορρωδεί, δεν κάνει πίσω, παραβιάζει κανονισμούς και κανόνες όταν θεωρεί ότι πρέπει, φωνάζει.
Ολοι τα ήξεραν όλα, από το ταραγμένο πρώτο εξάμηνο του 2015, όταν ως πρόεδρος της Βουλής ασκούσε τα καθήκοντά της με τρόπο που έφερνε σε απόγνωση βουλευτές, υπαλλήλους, δημοσιογράφους, ακόμη και στελέχη του τότε κόμματός της.
Ισως γι’ αυτό, επειδή όλοι ήξεραν, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ως αρχηγός κόμματος, δυσκολεύτηκε πολύ τα τρία πρώτα χρόνια. Ομως, επέμεινε και άντεξε μέχρι που ήρθε η ώρα να επιστρέψει στη Βουλή, όπου, κυριολεκτικά, ξημεροβραδιάζεται.
Η ικανότητα του αρχηγού, του ηγέτη, να κινητοποιεί μαζικά θυμό και σαδισμό συνδέεται με το αντίδοτο στην ταπείνωση και την αδυναμία που έχουν αισθανθεί οι οπαδοί του.
Μετά τις εκλογές του Μαΐου 2023 άλλαξε τη σειρά των υποψηφίων του κόμματός της στη λίστα, ώστε τον Ιούνιο να εκλεγούν οι ευνοούμενοι και όχι όσοι είχαν συγκεντρώσει τους περισσότερους σταυρούς.
Η συνέχεια ήταν εξίσου θορυβώδης. Με την αξιοποίηση των προνομίων της ως πρώην ΠτΒ και του φόβου που προκαλεί στους προεδρεύοντες, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή εργατικότητα και ανθεκτικότητά της, κατάφερε να κυριαρχήσει, ποσοτικά τουλάχιστον, στις κοινοβουλευτικές μάχες της αντιπολίτευσης.
Με έξυπνη παρουσία στο TikTok και καμία αναστολή στη συμμετοχή της σε lifestyle εκπομπές, δείχνει στην πράξη τι σημαίνει το σύνθημα «ούτε αριστερά ούτε δεξιά, μόνο μπροστά», χωρίς να δέχεται ειρωνείες –όπως, π.χ., ο πρώτος διδάξας Κασσελάκης–, γιατί κανείς δεν θέλει να τον πιάσει στο στόμα της.
Πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου;
Οι ειδικοί θα απαντήσουν αναζητώντας αναλογίες με άλλα κόμματα που είχαν παρόμοια χαρακτηριστικά και σχετική πορεία στο παρελθόν. Θα ανατρέξουν σε παραδείγματα αντισυστημικής συνθηματολογίας (π.χ. Κίνημα Πέντε Αστέρων στην Ιταλία) που συνδέθηκαν με τη συγκυρία και άλλα που, επενδύοντας στην πρώτου επιπέδου αντισυμβατικότητα, έφτασαν στην εξουσία (π.χ. Τραμπ). Και δεν μπορεί παρά να σημειώσουν ότι η εποχή ευνοεί τους ηγέτες από ατσάλι.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου εκπέμπει δύναμη, σιγουριά και σταθερότητα, που σε καιρούς αβεβαιότητας, ανατροπών και ρευστότητας είναι στοιχεία που ανταποκρίνονται σε θεμελιώδεις ψυχικές ανάγκες.
Από την οπτική της ψυχανάλυσης, η ικανότητα του αρχηγού, του ηγέτη, να κινητοποιεί μαζικά θυμό και σαδισμό συνδέεται με το αντίδοτο στην ταπείνωση και την αδυναμία που έχουν αισθανθεί οι οπαδοί του.
Η Ζωή Κωνσταντοπούλου φαίνεται πως έχει τον τρόπο να πείθει ηττημένους ότι ξέρει πού πηγαίνει και πώς θα φτάσει, έχοντας τις δυνάμεις να περπατήσει όσο χρειαστεί, ακόμη και κάτω από τον ήλιο, ακόμη και χωρίς νερό.
Αυτό είναι οπωσδήποτε ανακουφιστικό για κάποιον που πεινάει για εκδίκηση ή πεινάει κυριολεκτικά.
