Η Βρετανία αλλά και ο κόσμος όλος «βιώνουν το χειρότερο κύμα ακροδεξιάς βίας που έχουμε δει στη μεταπολεμική περίοδο». Η διαπίστωση, όταν στηρίζεται στην ερευνητική δουλειά ομάδων και μεμονωμένων δημοσιογράφων και, κυρίως, όταν αποκτά τη δομή ενός ντοκιμαντέρ, όταν, δηλαδή, γίνεται εικόνα, πολλαπλασιάζει την ένταση και την επιρροή της. Συμβαίνει με το ντοκιμαντέρ «Undercover: Αποκαλύπτοντας την Ακροδεξιά» της Χαβάνα Μάρκινγκ, το οποίο προβλήθηκε στο 27ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (που ολοκληρώνεται σήμερα). Η ταινία μάς συστήνει τη βρετανική οργάνωση Hope Not Hate, η οποία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά της Ακροδεξιάς. Τα μέλη της, συχνά, δρουν μυστικά, με ψεύτικες ταυτότητες. Και αυτό, γιατί οι πραγματικές απόψεις των ομάδων που παρακολουθούν, αποκαλύπτονται πίσω από κλειστές πόρτες. Με τη χρήση κρυφών καμερών και εξοπλισμού ηχογράφησης, οι ακτιβιστές της καταγράφουν διαδηλώσεις, συναντήσεις και συνέδρια. Αποκαλύπτουν πώς ακροδεξιοί προσπαθούν να μετακινήσουν ριζικά την πολιτική ατζέντα, πώς στοχοποιούν συγκεκριμένες κοινότητες και πώς, με τη βοήθεια ικανών influencers, προωθούν ρατσιστικές ιδέες σε ένα νέο κοινό. Σταδιακά, σχηματίζεται η εικόνα ενός καλά οργανωμένου ακροδεξιού κινήματος, με παραρτήματα σε ολόκληρη την Ευρώπη και συνδέσεις με πολιτικά κόμματα. Μάλιστα, σε ένα γεύμα που κανονίζεται στην Αθήνα, σε εστιατόριο πολυτελείας, το μέλος της Hope Not Hate εκμαιεύει το όνομα ενός μεγάλου χρηματοδότη.
Πώς αντιμετωπίζει κανείς ανθρώπους που έχουν την ικανότητα να μεταδίδουν τη μισαλλοδοξία σαν επιδημία; Πώς αντιτάσσεται κανείς σε αυτό το ισχυρό σύμπλεγμα αντιδημοκρατισμού και απολυταρχισμού; Οπως λέει και ένας εκ των ηγετών της νεοφασιστικής Britain First, ο Πολ Γκόλντινγκ, «εμείς πλασάρουμε τον εαυτό μας για τα επόμενα δέκα χρόνια». Ο συλλογισμός είναι εδραιωμένος στα χειρότερα ένστικτα: «Σε δέκα χρόνια η κοινωνία θα είναι πολύ βίαιη και τρομακτική για να ζει κανείς. Δεν με ενδιαφέρει να απευθυνθώ στις μάζες τώρα. Η στιγμή που περιμένουμε πλησιάζει με ταχύτητα. Θέλω η χώρα να γίνει απόπατος. Να βουλιάξει σε έναν απίστευτο εφιάλτη. Γιατί αυτό είναι το μόνο που θα κάνει τους ανθρώπους να ξεβολευτούν».
Οσο ενισχύονται η σύγχυση και ο θυμός, οι πωλητές του μίσους θα αλιεύουν διαρκώς πελατεία.
Αυτοί που εκνευρίζονται όταν τους αποκαλούν «ναζί», αυτοπροσδιορίζονται ως «εθνικιστικό και πατριωτικό» κόμμα, δεν χειρίζονται μόνο με επιτυχία το ψέμα, προβάλλοντας, κυρίως, μια αντιμεταναστευτική ρητορική, αλλά κατορθώνουν να «φωλιάσουν στο μυαλό» νέων και ευάλωτων πληθυσμών. Με την πλευρά τους συντάσσονται και διανοούμενοι, επιστήμονες, με σπουδές σε κορυφαία πανεπιστήμια. Η δικτύωσή τους, διεθνής, ακολουθεί τις σκοτεινές διαδρομές του αδήλωτου χρήματος, που ρέει άφθονο. «Ενας τεράστιος πλούτος που δεν λογοδοτεί σε κανέναν», όπως επισημαίνουν οι ερευνητές στο ντοκιμαντέρ. Στους τίτλους του τέλους, διαβάζουμε ότι οι περισσότεροι από τους ενεχόμενους, παρά τα στοιχεία που προσκομίζονται εναντίον τους, κατορθώνουν να ξεφύγουν από την επιβολή ποινών. Διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα και την προσαρμόζουν στα επιθυμητά, δικά τους, μέτρα.
Η Ακροδεξιά αιμοδοτείται από νέους ψηφοφόρους. Διαπιστώθηκε στη μεγάλη εκλογική άνοδο της AfD στη Γερμανία, στη θέση της Μαρίν Λεπέν στη γαλλικό πολιτικό τοπίο. Οι νέες γενιές στρέφονται στην Ακροδεξιά. Δεν είναι καινούργιο δεδομένο, απλώς ενισχύεται κάθε φορά δίνοντας στον «αντισυστημισμό» προβάδισμα. Γι’ αυτό και όσοι πολιτικοί υιοθετούν μια γλώσσα γεμάτη βεβαιότητες, επιτιθέμενοι στο «φαύλο κατεστημένο», εμφανίζοντας εαυτούς τιμωρούς και αδέκαστους, αυξάνουν, απρόσμενα, το ακροατήριό τους. «Θεωρείτε τον Τραμπ και τον Πούτιν απειλή για την Ευρώπη;» ρωτήθηκαν οι πολίτες της Γηραιάς Ηπείρου. Οι Ελληνες, λοιπόν, είμαστε από τους λιγότερο εχθρικούς τόσο απέναντι στον Τραμπ (56%) όσο και απέναντι στον Πούτιν (52%). Ηγέτες που έχουν αναγάγει τον απολυταρχικό ετσιθελισμό σε τρόπο διακυβέρνησης, δεν ενοχλούν, σε υψηλά ποσοστά τουλάχιστον, τους Ελληνες ψηφοφόρους σε σύγκριση με τους Αγγλους, τους Γάλλους, τους Γερμανούς ή τους Ισπανούς.
Ξένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι η άνοδος της Ακροδεξιάς και της ακραίας ρητορικής οφείλεται και στο γεγονός ότι η «συστημική» πολιτική χάνει ολοένα και περισσότερο έδαφος γιατί εξακολουθεί να ζει αναλογικά μέσα σε έναν ψηφιακό κόσμο. Οι ερμηνείες πολλές, μία η διαπιστωμένη αλήθεια: όσο ενισχύονται η σύγχυση και ο θυμός, οι πωλητές του μίσους θα αλιεύουν διαρκώς πελατεία.
