Δεν έχουν όρια τα οράματα του Ερντογάν. Από τα «σύνορα της καρδιάς» του, που εκτείνονται πέρα απ’ αυτά της σημερινής Τουρκίας, στην αξίωση για θέση μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Τούρκος πρόεδρος προβάλλει τις επιθυμίες του σαν αυτό να αρκεί για να εξασφαλίσει τα μεγαλεία που πιστεύει πως αυτός αξίζει. Το ίδιο πράττει μέσα στη χώρα του, όπου δεν αφήνει κανέναν να εμποδίσει την πολύχρονη ηγεμονία του, έχοντας πετύχει ασφυκτικό έλεγχο σε κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής. Κυριαρχεί απολύτως στο κόμμα και στην κυβέρνησή του. Ο άνθρωπος που θέλει να αναστήσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία εκπροσωπεί ο ίδιος μια μεγάλη παραδοξότητα: ενώ προωθεί το όνειρο για αυτοκρατορικά μεγαλεία, ξεχνάει πως οι αυτοκρατορίες, οι δυναστείες, οι θρησκευτικές δομές βασίζονται πάνω στη συνέχεια, όχι στην ανέξοδη και πομπώδη δεύτερη «άλωση» της Αγίας Σοφίας. Η συνέχεια απαιτεί την καλλιέργεια διαδόχων ικανών να διαφυλάξουν τα κέρδη των προγόνων και να εξασφαλίσουν νέες κατακτήσεις. Ο Ερντογάν δεν έχει διάδοχο στο κόμμα του και κάνει ό,τι μπορεί για να μην υπάρξει κάποιος από άλλο πολιτικό χώρο που θα μπορούσε να αναλάβει το τιμόνι της χώρας στα απρόβλεπτα νερά του 21ου αιώνα όταν, αργά ή γρήγορα, αυτός αποχωρήσει από την πολιτική σκηνή.
Η απειλούμενη από τη συμπεριφορά του Τραμπ Ευρωπαϊκή Ενωση αναζητεί στήριξη από τον Τούρκο πρόεδρο – τον πολιτικό που εκπροσωπεί ό,τι είναι αντίθετο με τις αρχές της Ενωσης.
Εδώ και χρόνια, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας είναι προέκταση των προσωπικών επιθυμιών και εμπνεύσεων του Ερντογάν, με μόνο κριτήριο την εξασφάλιση της παραμονής του στην εξουσία. Αυτό καθιστά την Τουρκία απρόβλεπτη και απαιτητική, αλλά και ευέλικτη. Με άλλα λόγια, ο Ερντογάν μπορεί να κάνει τολμηρά ανοίγματα, να επιμένει σε αδιέξοδη πολιτική, αλλά και ξαφνικά να αλλάξει πορεία. Ουδείς εντός Τουρκίας μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις του – όλοι ακολουθούν τις διαταγές του. Καταστέλλει κάθε αμφισβήτηση ή πιθανή αμφισβήτηση και κινείται σαν να μην αμφισβητείται ποτέ. Οταν δεν του αρέσει το εκλογικό αποτέλεσμα, σέρνει τη χώρα σε νέες εκλογές, ώστε να εξασφαλίσει αυτό που θέλει. Εάν νικήσει με οριακή πλειοψηφία (όπως έχει συμβεί), συμπεριφέρεται σαν η υπεροχή του να είναι συντριπτική, αδιαφορώντας για το ότι επιβάλλει τη θέλησή του σε όλους χωρίς να σέβεται ότι δεν συμφωνούν όλοι μαζί του.
Ο Ερντογάν έχει καθυποτάξει την κοινωνία των πολιτών. Οι άνθρωποι που ασπάστηκαν τη φιλελεύθερη δημοκρατία και πίστευαν πως η Τουρκία αλλάζει σελίδα βρίσκονται υπό διωγμόν, είτε στη φυλακή είτε στη σιωπή. Ελάχιστοι τολμούν να διαδηλώσουν. Ο πιο ισχυρός πιθανός αντίπαλος του Ερντογάν, ο δήμαρχος της Πόλης, Ιμάμ Εκρέμογλου, βρίσκεται υπό συνεχή δικαστικό διωγμό, σε μια προσπάθεια να ακυρωθεί η πολιτική του παρουσία. Ενώ ο Ερντογάν κάνει ό,τι θέλει, η συμπεριφορά αυτή βλάπτει την Τουρκία: η κοινωνία και η πολιτική δεν εξελίσσονται ομαλά, δεν γεννούν νέους ηγέτες. Επίσης, η οικονομία επλήγη βαρύτατα από πολλά χρόνια κακοδιαχείρισης, λόγω εμμονών του πρόεδρου. Εως τώρα, όμως, ο ίδιος ο Ερντογάν απολαμβάνει τα οφέλη του αυταρχισμού του. Τελευταίως, μάλιστα, δικαιώνεται από το ότι η ομάδα τέτοιων ηγετών μεγάλωσε, με την προσθήκη του Ντόναλντ Τραμπ. Την ίδια ώρα, η απειλούμενη από τη συμπεριφορά του Τραμπ Ευρωπαϊκή Ενωση αναζητεί στήριξη από τον Ερντογάν – τον πολιτικό που εκπροσωπεί ό,τι είναι αντίθετο με τις αρχές της Ενωσης. Στην αναζήτησή τους για μαγικές, άμεσες λύσεις, φαίνεται ότι δεν νοιάζει τους Ευρωπαίους ποιος είναι ο Ερντογάν, ούτε το ότι δεν έχουν ιδέα ποιος θα τον διαδεχθεί. Αυτό δεν θα ωφελήσει ούτε την Ευρώπη ούτε την Τουρκία.
