Οι έφηβοι και οι νέοι άνδρες περνούν δύσκολα. Εδώ και πολύ καιρό θα έλεγα, αλλά τώρα –τουλάχιστον– κάποιοι, εμμέσως, ασχολούνται μαζί τους. Η υπουργός Παιδείας Μπρίτζετ Φίλιπσον αποφάσισε, με τη νέα χρονιά, να καταπολεμήσει το θέμα του σεξισμού, γιατί πολλοί έφηβοι, παρατήρησε, παρασύρονται από τον διαδικτυακό –με τις ακροδεξιές πινελιές– εξτρεμισμό και συμπεριφέρονται απρεπώς στις συμμαθήτριες και στις δασκάλες τους.
«Ας τους διδάξουμε κάτι καλύτερο», είπε, «από την επιθετική και υποτιμητική συμπεριφορά απέναντι στο γυναικείο φύλο». Ναι, αυτό είναι βασικό. Αν και κάπως πολύ βασικό για να προαγάγει την πλοκή. Είναι κυρίως βασισμένο στη μεμψιμοιρία (θυματοποίηση των κοριτσιών) και στην αντίδραση (ευθυγράμμιση των αγοριών) και λιγότερο πολιτικά διορατικό. Ενα μήνυμα παρά ταύτα που πρέπει να μας απασχολεί διπλά τώρα που η μάτσο ιδεολογία έχει μετακινηθεί στην Αμερική και η manosphere κουλτούρα έχει εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο και αποτελεί μια παγκόσμια τάση, εννοώ απειλή.
Μετακινήθηκαν στη Φλόριντα, έμαθα, ακόμη και οι Ευρωπαίοι επαγγελματίες, οι υπό κράτηση μισογύνηδες. Τώρα οι αδελφοί Τέιτ, γεννημένοι στο αγγλικό Λούτον, έγιναν συστημικοί. Ευτυχώς δεν θυμάστε ότι είχαμε ασχοληθεί μαζί τους πριν από δύο χρόνια. Ιθύνων νους ο μεγάλος αδελφός Αντριου (38), kickboxer, online σταρ και γκουρού του λάιφσταϊλ για εκατομμύρια ακολούθους νέας γενιάς. Με βιτριολικό λεξιλόγιο αποπειράται να εμφυσήσει αντισώματα ενάντια στη woke κουλτούρα. Προωθεί μια αρρενωπότητα βασισμένη στη σωματική ενδυνάμωση, στον πλούτο και στην πάλη εναντίον του φεμινισμού.
Οι αδελφοί Τέιτ, λοιπόν, έφυγαν από τη Ρουμανία, όπου ζούσαν από το 2017 με περιοριστικούς όρους, με μια δίκη να εκκρεμεί για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης με κατηγορίες βιασμών, εμπορία ανθρώπων, ξέπλυμα χρημάτων. Ναύλωσαν ιδιωτικό αεροπλάνο και γεωγραφικά πλέον, με τη φυσική παρουσία τους, ενώνουν τη φωνή τους με τους infuencers, youtubers, streamers και podcasters, όλους εκείνους που προσέφεραν ανεκτίμητη αρωγή στην εκλογή του προέδρου Τραμπ. Και εκείνος, που φαίνεται να μην είναι αγνώμων και μοιάζει να έχει χρόνο για όλους –κυρίως για τους VIP μετανάστες–, υποδέχτηκε τους Τέιτ με τη χαρά που υπονοείται στις συνοπτικές διαδικασίες διευκόλυνσης.
Ολα αυτά όμως, βλέπετε, με ευκολία μεταθέτουν το ενδιαφέρον και νοθεύουν το θέμα. Στο μέλλον πιστεύω ότι οι ιστορικοί δεν θα αναλύουν την περίοδο που διανύουμε σαν μια περίοδο με υψηλούς δείκτες μισογυνισμού, αλλά σαν μια περίοδο που έχουμε λόγους να πανηγυρίζουμε. Διανύουμε μια περίοδο πρωτιάς για τα κορίτσια, πέραν των προσδοκιών. Στην Αγγλία, για πρώτη φορά στην Ιστορία οι περισσότεροι γιατροί είναι γυναίκες (το 50,4%, ήτοι 164.440), 245 παραπάνω από τους άνδρες. Εδώ πάλι οι ετήσιες απολαβές τους είναι υψηλότερες κατά 9% και δείχνουν πλέον ξεκάθαρα ότι έχουν το προβάδισμα στον επαγγελματικό στίβο. Δύο ακόμη πρωτιές που έρχονται να προστεθούν στις εκπαιδευτικές που σημειώνονται από την πρώτη σχολική αίθουσα μέχρι το πανεπιστήμιο. Τα κορίτσια είναι πιο «έτοιμα» για το σχολείο, οι βαθμοί τους είναι καλύτεροι, φοιτούν περισσότερες στο πανεπιστήμιο. Και έτσι παράγουν καλύτερο βιογραφικό.
Φανταστείτε, λοιπόν, ότι από τη μία έχουμε την επιτυχία των κοριτσιών και από την άλλη έχουμε αγόρια που το βιογραφικό τους δυσχεραίνει την εύρεση εργασίας και έτσι δυσκολεύει τις απόπειρες σύναψης (ισότιμης) ερωτικής σχέσης. Και το βέβαιο είναι ότι αυτά τα αγόρια ζουν ακόμη με τους γονείς. Τα αγόρια είναι, λοιπόν, χωρίς δουλειά, χωρίς σύντροφο, χωρίς ανεξαρτησία.
Στο μέλλον, πιστεύω ότι οι ιστορικοί θα αναλύουν το διάστημα που διανύουμε ως την περίοδο που σημειώνεται κάτι κομβικό στη συμπεριφορά των αγοριών· μιλούν για «κοινωνική κρίση», είναι ακόμη χειρότερο, λέω εγώ, τα αγόρια δείχνουν ότι έχουν πάψει να έχουν ενεργή κοινωνική συμμετοχή. Η έρευνα, που διεξήχθη από το Κέντρο Κοινωνικής Δικαιοσύνης, τιτλοφορείται «Τα χαμένα αγόρια» –βγήκε τώρα στη δημοσιότητα– και παρατηρεί ότι, ενώ τα τελευταία εκατό χρόνια τα βήματα που έγιναν για την ισότητα και τα δικαιώματα των γυναικών είναι μεγάλα και αναμφισβήτητα, τα αγόρια δείχνει να έχουν χάσει τον δρόμο.
Με την ντοπαμίνη που εκκρίνουν το Instagram, το Snapchat, το YouTube, το TikTok, αφήνουν λίγο χώρο για εγρήγορση, παρορμήσεις και έντονα συναισθήματα. Συστηματικά απονευρώνουν, αφαιρούν κίνητρο, διάθεση, σκέψη, επιθυμία.
Από την πανδημία και έπειτα, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Ο αριθμός των αγοριών μεταξύ 16-24 που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, εκπαιδευτικού προγράμματος ή αγοράς εργασίας αυξήθηκε κατά ένα σοκαριστικό 40% έναντι του 7% των κοριτσιών. Το εκπαιδευτικό σύστημα «πετάει έξω» 230 παιδιά κάθε εβδομάδα. Το 75% είναι αγόρια. Η έρευνα ρίχνει τις ευθύνες στη φθίνουσα ζήτηση των «ανδρικών» επαγγελμάτων –οικοδομή, κατασκευές, γεωργία– που παραδοσιακά βιοπόριζαν τους μη έχοντες πανεπιστημιακό δίπλωμα. Ρίχνει επίσης τις ευθύνες στην απουσία ανδρικών προτύπων.
Ενδιαφέρον, πάντως, έχει η άποψη των αγοριών. Τέσσερις στους δέκα πιστεύουν ότι η κοινωνία δεν δίνει πια σημασία στις παραδοσιακές «ανδρικές αξίες», όπως είναι το κουράγιο, η ανθεκτικότητα και η ανταγωνιστικότητα, και οι μισοί –της ηλικιακής ομάδας 16-24– έχουν την πεποίθηση πως σκιαγραφούνται από τα μίντια σαν «ελαφρώς αξιολύπητοι». Κάτι που συνάδει με την έρευνα του YouGov, που δείχνει ότι μόνο το 8% έχει θετική άποψη για τα λευκά αγόρια στην ηλικία των είκοσι. Το χαμηλότερο ποσοστό από οποιοδήποτε ηλικιακό γκρουπ ή εθνικότητα.
Τα αγόρια παρουσιάζονται επιθετικά, επικίνδυνα, ζωώδη. Αυτό σημαίνει ότι ενόσω φροντίζουμε οποιαδήποτε άλλη κοινωνική ομάδα, συμπεριφερόμαστε στα αγόρια σαν να είναι οι χαμηλότεροι των χαμηλών. Προφανώς αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια πανωλεθρία, στις σχολικές αίθουσες, στα κελιά των φυλακών και στα νεκροταφεία. Και αυτό το λέω γιατί οι περισσότεροι εγκληματίες μπορεί να είναι άνδρες, αλλά άνδρες είναι επίσης και τα περισσότερα θύματα βίαιων εγκλημάτων, και η αυτοκτονία είναι η συχνότερη αιτία θανάτου των αγοριών από τα 15 έως τα 19.
Και εγώ διερωτώμαι: Το πρόβλημα αυτών των αγοριών είναι αλήθεια ο μισογυνισμός; Αυτό προϋποθέτει δράση. Ή μήπως επειδή έχουν τηλέφωνο, επειδή έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο και στο χυδαίο περιεχόμενο που προβάλλουν οι αδελφοί Τέιτ και οι όμοιοί τους, αισθάνονται ότι δεν απορρίπτονται και ότι κάπου ανήκουν;
Ναι, το πρόβλημα είναι στο Ιντερνετ. Εχουμε την τάση όμως να βλέπουμε το Διαδίκτυο σαν ένα μέρος ενεργητικό, γεμάτο πάθος και εκρήξεις. Με την ντοπαμίνη που εκκρίνουν το Instagram, το Snapchat, το YouTube, το TikTok, αφήνουν λίγο χώρο για εγρήγορση, παρορμήσεις και έντονα συναισθήματα. Συστηματικά απονευρώνουν, αφαιρούν κίνητρο, διάθεση, σκέψη, επιθυμία. Προωθούν την απόλυτη κατάσταση ακηδίας, απροθυμίας, αδιαφορίας. Ολοι βέβαια έχουν κινητό, η πλειονότητα των αγοριών διαθέτει smartphone. Από αυτούς, όμως, 2,5 εκατ. (στην Αγγλία) ζουν με την απουσία κάποιου ανδρικού προσώπου στο σπίτι τους. Εάν είχαν κάποιο αρσενικό πρότυπο θα τους μάθαινε ότι η αρρενωπότητα είναι ισχυρή, δεν είναι τοξική. Οι αδύναμοι κακομεταχειρίζονται και είναι βίαιοι. Οι δυνατοί αγαπούν με πάθος.
*Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και ζει στο Λονδίνο.
