Εικόνα πολιτικής ασυναρτησίας έχει αρχίσει να εμφανίζει η Δύση, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να οικοδομήσει σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν, προωθώντας λύση του ρωσοουκρανικού πολέμου, ενώ οι ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης αντιτίθενται, άλλοι με σθένος και άλλοι ηπίως δυσφορούντες.
Περιώνυμοι αναλυτές παραλληλίζουν το εγχείρημα συνεννοήσεως του προέδρου Τραμπ με τον ομόλογό του Πούτιν με την «πολιτική εξευμενισμού» του Βρετανού πρωθυπουργού Νέβιλ Τσάμπερλεν το 1938, που εκτιμάται ότι ενεθάρρυνε τον Αδόλφο Χίτλερ να αρχίσει τον κατακτητικό του πόλεμο στην Ευρώπη. Είναι και αυτή μία άποψη υποστηρικτική της αντιλήψεως ότι η Ρωσία διαχρονικώς υπήρξε δύναμη ανατρεπτική της «ευρωπαϊκής» τάξεως πραγμάτων, που έπρεπε να τιθασευθεί.
Ηδη από τον Μάιο του 1854 και διαρκούντος του Κριμαϊκού Πολέμου, ο λόρδος Πάλμερστον έγραφε τα εξής: «O αποτελεσματικότερος τρόπος διασφαλίσεως της ειρήνης στην Ευρώπη είναι η απόσπαση μεθοριακών προς τη Ρωσία περιοχών» και ανέφερε συγκεκριμένα έξι χώρες – Γεωργία, Κιρκασία, Κριμαία, Βεσσαραβία, Πολωνία και Φινλανδία.
Είχε προηγηθεί βεβαίως η συντριβή της Μεγάλης Στρατιάς του Βοναπάρτη το 1812 στη Ρωσία του τσάρου Αλεξάνδρου Α΄, που μέγιστα συνέβαλε στην αποκατάσταση της ειρήνης στην Ευρώπη. Και εν συνεχεία η στρατιωτική παρέμβαση του τσάρου Νικολάου Α΄, με αποτέλεσμα τη συντριβή το 1849 των Ούγγρων επαναστατών, που είχαν στραφεί εναντίον των Αψβούργων σε μια περίοδο που η αυτοκρατορία διερχόταν βαθυτάτη κρίση. Μέσα σε πέντε χρόνια, όμως, η συμβολή της τσαρικής Ρωσίας στη διάσωση της παλαιάς πολιτικής τάξεως πραγμάτων είχε λησμονηθεί. Αλλά αυτά συμβαίνουν στην ιστορία των κρατών.
Και τέλος, επί Στάλιν ήταν η ΕΣΣΔ που επωμίσθηκε το μεγαλύτερο βάρος του πολέμου εναντίον της Γερμανίας του Αδόλφου Χίτλερ. Μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων, την απελευθέρωση των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης από τη σοβιετική δουλεία, τη σταδιακή τους ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., η μετακομμουνιστική Ρωσία εξακολουθούσε να είναι μια χώρα με καταθλιπτική στρατιωτική ισχύ, τεράστια εδαφική έκταση, ώστε να είναι αντιμετωπίσιμη από ίδιες ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Διόλου παράλογο ενδεχομένως ότι έπειτα από ενάμιση αιώνα το «δόγμα Πάλμερστον» κατέστη επίκαιρο αιφνιδίως και ετέθη σε εφαρμογή. Η απόπειρα αποσχίσεως της Γεωργίας το 2008 από τη Ρωσική Ομοσπονδία, με στόχο την ένταξή της στον ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε., απέληξε σε απώλεια εδαφών της στη Ρωσία. Οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ουάσιγκτον δεν παρενέβησαν.
Η ιστορία επαναλήφθηκε το 2022 και στην περίπτωση της Ουκρανίας, με ίδιους στόχους και τη φορά αυτή, αλλά με στήριξη πολύπλευρη, όχι όμως ευθεία στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων συμμάχων τους. Η χώρα αφανίσθηκε, ο Πούτιν εδραιώθηκε και διαπραγματεύεται σε βάση διμερή με τον κ. Τραμπ λύση του ουκρανικού προβλήματος.
Η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις βρέθηκε στη «σωστή πλευρά της Ιστορίας» είναι η Τουρκία, η οποία διαδραμάτισε ρόλο διαμεσολαβητικό σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, με τις υπηρεσίες της να αναγνωρίζονται από την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα. Υπάρχουν και δυσάρεστες εκπλήξεις.
