Απαγορευμένα λόγια, στενή ζωή

3' 6" χρόνος ανάγνωσης

Είναι σαν να έχει αναποδογυρίσει ο καθρέφτης και το εκκρεμές του ολοκληρωτισμού να έχει εκτιναχθεί πολύ μακρύτερα από την αντίπερα στον σκληρό γουοκισμό όχθη. Ο Τραμπ όχι απλώς σβήνει τη νεογλώσσα της ακύρωσης, μαζί απαλείφει και το μισό του ουρανού, αδύναμους και μειονότητες συλλήβδην.

Μέσα στη λίστα με τους 24 και πλέον όρους που απαγορεύεται να χρησιμοποιούν οι επιστήμονες του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ στα επίσημα έγγραφά τους, είναι οι λέξεις «γυναίκα», «ηλικιωμένος» και «ανάπηρος». Σαν ο Τραμπ να ήθελε να τους διαγράψει από κατάστιχα του κράτους. Μόλις αυτό έγινε είδηση, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου είπε πως παρερμηνεύθηκε το εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ κατά της «έμφυλης ιδεολογίας», ωστόσο, θα πρέπει όντως να αφαιρεθούν λέξεις όπως ταυτότητα φύλου, συμπερίληψη, διαφυλικός, διαφορετικότητα, διαφυλετικός, ισότητα. Τη λίστα των απαγορευμένων συμπλήρωναν, πλην των λέξεων γυναίκες, ηλικιωμένοι, ΑμεΑ, οι όροι, ειδικοί πληθυσμοί, υποεκπροσωπούμενοι, υποεξυπηρετούμενοι, υπομελετημένοι, ιδεολογία, ορισμός, προώθηση, αυτοαξιολόγηση… Στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) απαγορεύτηκαν συγκεκριμένα οι λέξεις φύλο, τρανσέξουαλ, ΛΟΑΤΚΙ+, μη δυαδικό, με συνέπεια να αποσυρθούν έγγραφα με στοιχεία ερευνών, δεδομένα για τον HIV και άλλες δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες για την υγεία.

Και κατά την πρώτη του θητεία είχε απαγορεύσει ο Τραμπ στους αξιωματούχους των CDC επτά λέξεις/φράσεις (πολυπολιτισμικότητα, δικαιώματα, ευάλωτοι, τρανσέξουαλ, έμβρυο, αποδεικτικά στοιχεία, επιστημονικά τεκμηριωμένο). Τότε, ομάδες γιατρών είχαν μιλήσει για «οργουελικά μέτρα», είχαν δημοσιεύσει φωτογραφίες τους με τσιρότα στο στόμα και το σύνθημα «science, not silence». Ο άμεσος θόρυβος έφερε έναν κόκκο υποχωρητικότητας και η απαγόρευση έγινε σύσταση για προαιρετική χρήση υποκατάστατων των ανωτέρω λέξεων στις αιτήσεις για χρηματοδότηση.

Η ακραία εκδοχή της κουλτούρας ακύρωσης αρνήθηκε κάθε άλλον κώδικα πέρα από τον ιδεολογικό στην ανάγνωση του κόσμου, έκρινε το παρελθόν με τα αξιολογικά κριτήρια του σήμερα, λογόκρινε στυγνά, επέβαλε μια ομοιομορφία η οποία σκότωσε τη διαφορετικότητα που υπερασπίστηκε, μετέτρεψε τους ακτιβιστές σε νομοθέτες και δικαστές, υπό το δόγμα «όλα είναι πολιτική». Η αντίδραση Τραμπ στις υπερβολές της woke κουλτούρας αναπαράγει υπερθετικά την ολοκληρωτική λογική τους, έχει τη μονολιθικότητα και τον φανατισμό εκείνων που πολεμά και, επιπλέον, τη σιγουριά του μικρού θεού που αναδομεί την κοινωνία στα μέτρα του δικού του βασιλείου, της επικράτειας των λευκών ανδρών.

Η γλωσσοκάθαρση, είτε προέρχεται από τη woke είτε από την αντι-woke κουλτούρα, πτωχαίνει τον λόγο, αστυνομεύει τη σκέψη, αιχμαλωτίζει την ελεύθερη έκφραση. Δεν ταυτίζεται με γλωσσικούς κώδικες –εμπορικές στρατηγικές– σε επαγγελματικά περιβάλλοντα. Για παράδειγμα, σε βιομηχανία αυτοκινήτων έχει απαγορευθεί η χρήση λέξεων όπως «ελαττωματικό» και «παγίδα θανάτου», σε εταιρείες τεχνολογίας οι λέξεις «σφάλμα» και «κράσαρε», σε καταστήματα πωλήσεων το επίρρημα «δυστυχώς». Ούτε μοιράζεται τα ίδια κίνητρα με τις απόπειρες απλοποίησης της γλώσσας υπηρεσιακών εγγράφων· λ.χ., τοπικά δημοτικά συμβούλια του Ηνωμένου Βασιλείου απαγόρευσαν τη χρήση των λατινικών λέξεων quid pro quo, bona fide, ad hoc και via, ως στοιχεία μιας ελιτίστικης γλώσσας, απρόσιτης στον απλό πολίτη. Η λογοκρισία Τραμπ συνδέεται με πρακτικές αποκλεισμού των κατά τη γνώμη του μειονεκτούντων, δεύτερης κατηγορίας ανθρώπινων όντων. Δηλώνει, μαζί με την οπισθοχώρηση σε πατριαρχικά στερεότυπα, έναν βαθύ πολυπρόσωπο ρατσισμό. Η γλώσσα είναι όπλο – καρφώνει λέξεις στη σκέψη και στα αισθήματα. Οταν πετσοκόβεται και παύει να δημιουργεί μέσα μας καταστάσεις, να πυροβολεί τη συνείδηση, σταματά ο βηματισμός των ανθρώπων. Τα όρια του λόγου σηματοδοτούν τα όρια του κόσμου. Στενός ο λόγος, στενός και ο κόσμος. Χωρίς όνομα, παύουν να υπάρχουν εντυπώσεις, πράγματα, όντα.

Υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο πατριαρχικό παραλήρημα Τραμπ και σε εκείνο που ξεκίνησε ως ένας απόλυτα δικαιολογημένος αγώνας κατά των διακρίσεων με στόχο τη μεγαλύτερη ανεκτικότητα και δικαιοσύνη, όμως ένα κομμάτι του εκτροχιάστηκε στα αντίθετα από όσα επεδίωκε. Μεταξύ τους δεν ανοίγεται το κενό, αλλά ένας ποταμός βιωμάτων, νοημάτων, γλωσσικών θησαυρών, ζεστής από ζωή λογοτεχνίας και πλούσιας ιστορικής εμπειρίας – η απεραντοσύνη της γλώσσας. Ο γλωσσικός νεομακαρθισμός παρεμποδίζει τον κύριο σκοπό του λόγου, την ανενόχλητη διάδοση αναμφισβήτητων πραγματικοτήτων, καθαρών σκέψεων και ακηδεμόνευτων ιδεών.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT